Çevre

Prof. Dr. Orhan Şen uyardı: İki mevsime doğru gidiyoruz; kuraklık meselesini artık masaya koyma ve plan yapma zamanı geldi!

"Tarımsal alanların bulunduğu orta- iç Anadolu ve Karadeniz’de de sıkıntı var”

02 Şubat 2024 07:26

İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Şen, İstanbul’a bu kış kar yağmayacağını söyledi. Bu kışın ortalama sıcaklıkların üzerinde biteceğini söyleyen Şen, "Tarım politikalarımızı, gıda güvenliği ve kuraklık meselesini artık masaya koyma ve plan yapma zamanı geldi. Çünkü sadece İstanbul değil Konya’da da kar yok. Tarımsal alanların bulunduğu orta- iç Anadolu ve Karadeniz’de de sıkıntı var” diye uyardı.

Mevsimlerin ikiye inmeye başladığına dikkati çeken Şen, "Düzensiz yağış rejimi, sıcaklıklar, kar yağmaması haliyle hem yaz hem kış turizmini de olumsuz etkileyecek. Yazları çok sıcak geçeceği için sezon ileri ya da geri doğru uzatılabilir mesela. Tüm bunları şimdiden düşünmeli ve planlamalıyız” çağrısında bulundu.

Hürriyet yazarı Fulya Soybaş’a konuşan Prof. Dr. Şen, “Elimde olsa, ben yağdırsam şu karı. İnan öğrenciler soruyor, veliler soruyor, çiftçiler soruyor, yola çıkacaklar soruyor. Yok! Yağmıyor, yağmayacak da...” diye konuştu.

Prof. Dr. Şen, “Yağması için kuvvetli soğuğun içeri girmesi hava ve deniz suyu sıcaklıklarının düşmesi gerek ama soğuk sınırda geliyor. Sıcaklık 3-4’ün altına inecek ve aynı anda yağış olacak ki yağsın. Ancak şehrin merkezi sıcak. Buna ‘ısı adası etkisi’ diyoruz. Kırklareli, Çorlu’ya git! Kar vardı. Sakarya- Adapazarı... Buralarda da var. Hatta Kartal’ın tepelerine yağdı. Balkanlardan gelen soğuk hava hem de poyrazdan geldi, Karadeniz üzerinde nemi de alıp, tıpkı diğer şehirler gibi İstanbul’da da bol kar yapmalıydı. Ama olmadı. Karla karışık yağmur yaptı ve bitti” ifadelerini kullandı.

Kentsel ısı adası, çevresindeki şehirlere kıyasla daha yüksek hava sıcaklığı yaşayan şehre deniyor. Isı adası etkisi yaşayan şehirlerde sıcaklıklar, uzak bölgelere göre, 2 ila 5 derece daha yüksek oluyor. Çoğu şehir bu etkiyi yaşayabiliyor ancak İstanbul gibi büyük ve yoğun nüfuslu, nemli iklime sahip ve bitki örtüsünün az olduğu şehirler ısı adası etkisini daha fazla yaşıyor.

Su sıkıntısı yaşanır mı?

Prof. Dr. Şen, İstanbul’un karşı karşıya olduğu susuzluk tehlikesiyle ilgili olarak da, “Bu yıl yüksek ihtimalle sezonu -mayıs sonu gibi- yüzde 80 baraj doluluk oranı ile (geçen senenin 2 katı) kapatır, sıkıntı yaşamayız” dedi.

“Bu kışı da ortalama sıcaklıkların üzerinde bitireceğiz”

Şubat-mart ve hatta nisan ayında da İstanbul’a kar yağmasının pek olası olmadığını söyleyen Şen, “Modellemelere bakınca bu kışı da ortalama sıcaklıkların üzerinde bitireceğimizi söylemek mümkün. Elimizde 90 gün var! En az 70’inde ortalama üstü sıcaklık bekliyorum” değerlendirmesinde bulundu.

"2023 en sıcak yıl oldu!"

“2023, dünya üzerinde hava sıcaklıklarını ölçmeye başladığımız günden bugüne en sıcak yıl oldu. Türkiye’de de durum benzer. Yarım asırdan biraz fazla- 53 yıldır en sıcak aralık ayını yaşadı” iyen Şen, şu bilgileri aktardı:

"1- Marmara Bölgesi’nde ortalama sıcaklıklar 7 derece iken, 2023 Aralık ayında 10.3 derece,

2- Ege Bölgesi’nde ortalama sıcaklıklar 7.9 derece iken 11.2 derece,

3- Akdeniz Bölgesi’nde ortalama sıcaklıklar 9.1 derece iken 12 derece,

4- İç Anadolu Bölgesi’nde 1.4 olan aralık ayı uzun yıllar ortalama sıcaklığı 5.5 derece,

5- Karadeniz Bölgesi’nde ortalama sıcaklıklar 4.8 derece iken 8.4 derece,

6- Doğu Anadolu Bölgesi’nde uzun yıllar ortalama sıcaklığı sıfırın altında 1.6 iken 2.5 derece,

7- Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ortalama sıcaklıklar Batman çevresinde mevsim normalleri, bölgenin diğer kesimlerinde ise 6.4 derece iken 2023 Aralık’ta 9.3 derece olarak kayda geçti."

"Bundan sonra daha ‘sıcak’ yıllar göreceğiz demek bu"

Şen, “Bundan sonra daha ‘sıcak’ yıllar göreceğiz demek bu. Arada illaki soğuk yıllar da olur ama genel olarak yıllar içinde küresel ısınmanın etkilerini daha fazla hissedeceğiz. Bu sebeple tarım politikalarımızı, gıda güvenliği ve kuraklık meselesini artık masaya koyma ve plan yapma zamanı gelmiştir. Çünkü sadece İstanbul değil Konya’da da kar yok mesela. Tarımsal alanların bulunduğu orta- iç Anadolu ve Karadeniz’de de sıkıntı var” değerlendirmelerini aktardı.

“2 mevsime doğru gidiyoruz!”

“2 mevsime doğru gidiyoruz” diye uyaran Şen, “‘Yaz, sıcak ve kurak, kış ılık ve yağışlı,  ilkbahar ve sonbahar ise olmayacak.’ Ki şu an zaten 1 aya düşmüş durumda. Buna yarı kurak (tropikal) iklim diyoruz. Düzensiz yağış rejimi, sıcaklıklar, kar yağmaması haliyle hem yaz hem kış turizmini de olumsuz etkileyecek. Yazları çok sıcak geçeceği için sezon ileri ya da geri doğru uzatılabilir mesela. Tüm bunları şimdiden düşünmeli ve planlamalıyız” çağrısında bulundu.