TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda “İşsizlik Sigorta Fonu'nun patronlara peşkeş çekilmesi” tartışması yaşandı. Muhalefet milletvekilleri, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan işverenlerin işsizlere göre daha fazla faydalandığını söyledi. Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Genel Sekreter Yardımcısı Nagehan Akan, İşsizlik Sigortası Fonu’nun işverenlere peşkeş çekildiği yönündeki cümleleri kabul etmediğini söyleyerek milletvekillerine tepki gösterdi. CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, sendika temsilcisine, "Böyle bir şeyle ilk defa karşılaşıyoruz. Buradaki milletvekillerinin konuşmasını, dışarıdan bir kurumun, sadece konuyla ilgili olarak mesleki alanda görüşlerini söylemeleri, belirtmesi gerekirken son derece hicap verici buldum, nasıl böyle bir şeye cesaret ettiğinizi anlamadım" diye konuştu.
Anka'nın aktardığına göre TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda SSK ve BAĞ-KUR emekli aylığına yüzde 5 ek zam yapılmasını ve en düşük emekli maaşının 10 bin liraya çıkarılmasını öngören maddeler görüşülürken muhalefet milletvekilleri işsizlik fonunu “işverenlere daha fazla yarar sağladığına” dikkat çekerek eleştirdi. Komisyonda, milletvekillerinin konuşmalarının ardından bütçe görüşmelerine katılan sendika temsilcilerine de söz hakkı verildi.
DEM Parti Grup Başkanvekili Hakkı Saruhan Oluç İşsizlik Sigortası Fonu'nun işverenlere "peşkeş çekildiğini" söyleyerek şöyle konuştu:
"Şimdi, geçen yılın ilk on bir ayında işsizlik ödeneği için başvuran 1 milyon 483 bin kişi olmuş yaklaşık; bunların sadece 673 binine maaş bağlanmış yani ödeneği hak edenlerin sayısı başvuranların sadece yüzde 45'i civarında olmuş. 2022'nin aynı döneminde ödeneğe başvurup da hak edenlerin oranı yüzde 48 civarında olmuş. Şimdi, işverene teşvik ve destek ödemeleri kapsamında yapılan ödeme tutarı 2022'de 28 milyar 594 milyonken 2023'te yüzde 39,65'lik bir artış gerçekleşmiş ve bu ödeme 39 milyar 932 milyona çıkmış. Şimdi, niye bu verileri söylüyorum? 2023'te işsizlere toplamda 21 milyar 673 milyon ödenmiş yani baktığımızda işverene teşvik ve destek ödemeleri işsizlere ödenenin çok üstünde.
"Yirmi bir yılda işsize ödenen tutarın yüzde 74'ü işverene sadece bir yılda ödenmiş"
Fonun devreye girdiği Mart 2002'den bu yana toplamda işsizlere ödenen işsizlik ödeneği tutarı 69 milyar 502 milyon civarında olmuş. Bu yirmi bir yılda işsize ödenen tutarın yüzde 74 'ü işverene sadece bir yılda ödenmiş, sadece bir yılda. Yani 'peşkeş çekme' derken acımasız bir değerlendirme yapmak için değil, bu verilerden yola çıkarak bu sözü kullanmıştım."
"İşsizlik Sigortası Fonu’nun kaynakları duble yollar için kullanıldı"
CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türel de konuya ilişkin şunları söyledi:
"Bu Fon’a ilişkin zaten bizim geçmişten beri eleştirilerimiz vardı. Biliyor musunuz, 2008-2009’larda İşsizlik Sigortası Fonu’nun kaynakları duble yollar için kullanıldı, altyapı yatırımları için kullanıldı. İşsizlik Sigortası Fonu’nun sahibi işçidir; onun dışında başka yerlere, başka yatırımlara harcamaları yapamazsınız. Esas amaç fonun kaynaklarını bir biçimde işçinin, işsiz kalanların yaşamlarını devam ettirebilmesi. Tabii, aynı zamanda aktif iş gücü politikalarıyla onların yeniden, gerekli donanımlarının artırılması için kullanma ihtiyacı var. Burada, o yüzden, bu 600 günü değiştirelim, 450 güne indirelim, kendi içinde uyumlu olsun yoksa bu nasıl açıklanacak?"
"İşçiler için kurulan fon resmen patronları teşvik fonuna dönüşmüş durumda"
CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, "İşsizlik ödeneği kapsamında yapılan ödeme -bu, bağımsız denetim raporu Eylül 2020 sonu itibarıyla olduğu için o rakamları veriyorum- 15 milyar 455 milyon, işverenlere verilen destek ödemesi ise 28 milyar 413 milyon. Gördüğünüz gibi işverene neredeyse, yaklaşık 2 katına yakın yapılan bir ödeme var. İşte, tam bu yüzden işçiler için kurulan fon resmen patronları teşvik fonuna dönüşmüş durumda" diye konuştu.
"İşverenlere kaynak aktarımı fazla"
CHP Manisa Milletvekili Vehbi Bakırlıoğlu, "Bu Fon’da aralık sonu itibarıyla biriken varlık 196 milyar lira, 196 milyar liralık bir birikim var. Burada baktığımız zaman hakikaten de bu fondan işverenlere, işveren kesimine yapmış oldukları katkıdan çok çok daha fazla kaynak aktarımı var ancak işçilere vermiş oldukları katkının altında kaynak aktarılmakta" dedi.
Milletvekillerinin konuşmasının ardından, Komisyonun Başkanı AKP Samsun Milletvekili Mehmet Muş, sendika temsilcilerine konuşması için sırayla söz verdi.
"İşsizlik Sigortası Fonu’nun işverenlere peşkeş çekildiği' yönündeki ifadeleri kabul etmiyoruz"
Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu Genel Sekreter Yardımcısı Nagehan Akan muhalefet milletvekillerine yönelik şunları söyledi:
"Asgari ücret artış oranlarına baktığımızda 2022 ve 2024 yılı arasını bile dikkate aldığımızda yüzde 300’lük bir artışa imza atıldığını görmekteyiz ki Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun bir üyesi olarak, işverenleri temsil eden taraf olarak bu Tespit Komisyonu kararlarında her daim imzamız da bulundu. Bununla birlikte, pandemi döneminde işten çıkarma yasağı, asgari ücrete sağlanan vergi muafiyeti ve vergi dilimlerinin güncellenmesi gibi konularda da hep ön aldık. TÜRK-İŞ ve HAK-İŞ Konfederasyonlarıyla birlikte hareket ettik bu konularda. Bu nedenlerle 'sermaye' denmek suretiyle ötekileştirilmeyi kabul etmediğimizi, 'İşsizlik Sigortası Fonu’nun işverenlere peşkeş çekildiği' yönündeki ifadeleri çok ağır bulduğumuzu ve işverenler adına bu ifadeleri kabul etmediğimizi hassasiyetle bildirmek isterim."
"Bir daha davet etmem sizi"
Komisyon Başkanı Mehmet Muş, TİSK yöneticisinin sözlerini eleştirerek, "Milletvekillerinin ifadelerine cevap verme hakkınız yok, sadece kendi görüşlerinizi ifade edersiniz. Milletvekilleri kendi aralarında değerlendirmelerini yaparlar dolayısıyla buraya davet ettiğimiz sivil toplum kuruluşlarının ifade özgürlüğü alanı, kendi alanlarıyla alakalı; millet iradesi tarafından seçilmiş olan milletvekillerine laf yetiştirmek değil. Bir daha davet etmem sizi çünkü burada gelip de milletvekillerinin kanaatlerine laf yetiştirme durumunda değilsiniz" diyerek uyardı.
"Hicap verici"
CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, sendika temsilcisinin sözlerini yadırgadığını belirterek, "Yani böyle bir şeyle ilk defa karşılaşıyoruz. Buradaki milletvekillerinin konuşmasını, dışarıdan bir kurumun, sadece konuyla ilgili olarak mesleki alanda görüşlerini söylemeleri, belirtmesi gerekirken son derece hicap verici buldum, nasıl böyle bir şeye cesaret ettiğinizi anlamadım. Bir daha lütfen böyle bir şey olmasın, olursa da yani ilgili kurum arkadaşımıza değil ama sonuçta onun konuştuğu kurumu da bağlar" dedi.
