Ekonomi

Merkez Bankası'ndan sürpriz karar: Politika faizini yüzde 50'ye çıkardı

21 Mart 2024 14:00

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan başkanlığında toplandı. TCMB beklentilerin aksine faizi yüzde 45’ten yüzde 50'ye yükseltti. Bir önceki toplantıda faiz oranı yüzde 45 düzeyinde sabit tutulmuştu.

"Kurul, enflasyon görünümündeki bozulmayı dikkate alarak politika faizinin artırılmasına karar vermiştir"

Kuruldan yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı:

"Para Politikası Kurulu (Kurul), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 45’ten yüzde 50 düzeyine yükseltilmesine karar vermiştir. Kurul ayrıca, operasyonel çerçevede değişikliğe giderek, Merkez Bankası gecelik vadede borçlanma ve borç verme oranlarının bir hafta vadeli repo ihale faiz oranına kıyasla -/+ 300 baz puanlık bir marj ile belirlenmesine karar vermiştir.

Şubat ayında aylık enflasyonun ana eğilimi, hizmet enflasyonu öncülüğünde, öngörülenden yüksek gerçekleşmiştir. Tüketim malı ve altın ithalatı yavaşlayarak cari dengedeki iyileşmeye katkı verirken, yakın döneme ilişkin diğer göstergeler yurt içi talepte dirençli seyrin sürdüğüne işaret etmektedir. Hizmet enflasyonundaki katılık, enflasyon beklentileri, jeopolitik riskler ve gıda fiyatları enflasyon baskılarını canlı tutmaktadır. Kurul, enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarının öngörüler ile uyumunu ve ücret artışlarının enflasyon üzerindeki etkilerini yakından takip etmektedir. 

Kurul, enflasyon görünümündeki bozulmayı dikkate alarak politika faizinin artırılmasına karar vermiştir. Aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş sağlanana ve enflasyon beklentileri öngörülen tahmin aralığına yakınsayana kadar sıkı para politikası duruşu sürdürülecektir. Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda ise para politikası duruşu sıkılaştırılacaktır. Para politikasındaki kararlı duruş; yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında reel değerlenme ve enflasyon beklentilerinde düzelme vasıtası ile aylık enflasyonun ana eğilimini düşürecek ve dezenflasyon 2024 yılının ikinci yarısında tesis edilecektir.

"Kurul, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanacaktır"

Kurul, makroihtiyati politikaları piyasa mekanizmasının işlevselliğini ve makro finansal istikrarı koruyacak nitelikte uygulamayı sürdürmektedir. Bu çerçevede, ay içinde yapılan düzenlemelerle finansal koşullar sıkılaştırılmış, para politikası aktarımı desteklenmiştir. Kredi büyümesi ve mevduat faizinde öngörülenin dışında gelişmeler olması durumunda parasal aktarım mekanizması desteklenmeye devam edilecektir. Likidite gelişmeleri yakından takip edilerek, gerektiğinde sterilizasyon araçlarının etkin şekilde kullanılması sürdürülecektir.

Kurul, politika kararlarını parasal sıkılaştırmanın gecikmeli etkilerini de dikkate alarak, enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve enflasyonu orta vadede yüzde 5 hedefine ulaştıracak parasal ve finansal koşulları sağlayacak şekilde belirleyecektir.

Enflasyon ve enflasyonun ana eğilimine ilişkin göstergeler yakından takip edilecek ve Kurul, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanacaktır.

Kurul, kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve şeffaf bir çerçevede alacaktır."

Ne olmuştu?

Merkez Bankası 2023 yılının haziran ayında yaptığı toplantıda 27 ay sonra ilk kez faiz arttırmıştı. TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan başkanlığındaki ilk PPK toplantısında politika faizi 650 baz puanlık artışla yüzde 8,5'tan yüzde 15'e yükseltilmişti. Merkez Bankası, temmuz ayında da 250 baz puanlık artışla politika faizini yüzde 17,5'e yükseltmişti. Ağustos ayındaki 750 baz puanlık artırım kararıyla Merkez Bankası, üst üste üçüncü kez faiz arttırmış ve politika faizi yüzde 25'i bulmuştu. Eylül ayında gerçekleştirilen PPK toplantısında politika faizi 500 baz puan artırılarak yüzde 25'ten yüzde 30'a, ekim ayındaki toplantıda yüzde 30'dan yüzde 35'e yükseltilmişti, kasım ayındaki toplantıda yüzde 35'ten yüzde 40'a çıkartılmıştı. Aralık ayındaki toplantıda ise 250 baz puan artış yapılarak yüzde 42,5 seviyesine getirilmişti. Ocak ayında banka politika faizini 250 baz puan artırarak yüzde 42,5'ten yüzde 45'e çıkardı.

Kurul, 22 Şubat'ta gerçekleştirilen yeni MB Başkanı Fatih Karahan'lı ilk toplantıda, faiz oranının yüzde 45 düzeyinde sabit tutulmasına karar verdi.

Merkez Bankası en yüksek politika faizi artışını Mayıs 2018'de 850 baz puanla yapmıştı.