Kuzey Irak referandumu öncesinde, Türkiye ve Fransa ortak girişime imza atabilir. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda görüşecek Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Fransız mevkidaşı Emmanuel Macron uzlaşırsa, 3 aşamalı planın devreye gireceği öne sürüldü.
Kuzey Irak’taki bağımsızlık referandumuna 1 hafta kalırken, birçok ülkenin referandumun ertelenmesine yönelik yoğun çabaları sürüyor. Erdoğan’ın BM Genel Kurulu dönüşü toplanacak Milli Güvenlik Kurulu (MGK) ve Bakanlar Kurulu’nda Türkiye’nin atacağı adımların netleşeceği açıklaması gündemdeyken, Türkiye'nin bu yaptırımların açıklanması öncesinde önemli bir girişimde daha bulunacağı iddia edildi.
Habertürk'ten Bahar Bakır'ın üst düzey diplomatik kaynaklardan edindiği bilgiye göre, 25 Eylül’de yapılacak referandum öncesinde, Türkiye ve Fransa ortak bir girişime imza atacak. Diğer ülkeler de bu girişime dahil olabilecek. Girişimin ilk adımı, Kuzey Irak’ın referandum kararından döndürülmesi olacak. Türkiye ve Fransa, ilk aşamada Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’ni IKBY) bağımsızlık referandumundan vazgeçirmek için ortak mesaj verecek. Türkiye ve Fransa, referandumun ertelenmesine yönelik ortak adımlar atılması için beraber çalışma konusunda mutabık.
Arabuluculuk
Eğer, IKBY referandum kararından vazgeçerse, ikinci adım devreye girecek; Türkiye ve Fransa Kürtlerin anayasal haklarının sağlanması için arabuluculuk yapacak. Bağdat ve Erbil arasında uzun zamandır çözülemeyen sorunların giderilmesi için bir takvim ve yol haritası oluşturulacak. Bağdat ile Erbil arasında Kerkük gibi tartışmalı bölgelerin statüsü, peşmergenin silahlandırılması ve bütçesinin oluşturulması, petrol gelirleri ve petrol ihraç yolları, bölgenin bütçedeki payı gibi birçok ihtilaflı alan bulunuyor.
Üçüncü adım ise referandumdan vazgeçilmemesi durumunda ortak bir yaptırım paketinin devreye sokulması olacak. Eğer referandum gerçekleşirse, Türkiye ve Fransa, yaptırımların benzer veya aynı olması konusunda ortak hareket edecek.
İkili görüşme yarın
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Fransa Cumhurbaşkanı Macron, yarın BM Genel Kurulu çerçevesinde bir araya gelecek ve ikili bir görüşme gerçekleştirecek. Bu ikili görüşmede uzlaşma sağlanırsa, ortak girişim devreye sokulacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu girişimle ilgili açıklama yapması da bekleniyor.
Bakan Çavuşoğlu sinyalini vermişti
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Fransa Dışişleri Bakanı Yves Le Drian ile Ankara’daki görüşmelerinin ardından gerçekleştirdiği basın toplantısında, Kuzey Irak’ta yapılması planlanan bağımsızlık referandumuyla ilgili olarak, “Fransa ile de ortak adımlar atabiliriz. Erbil’in anayasal haklarının yerine gelmesi için arabuluculuk da yapabiliriz, Türkiye olarak. Onların da tercih ettiği ülkelerle, Fransa önde olan bir ülke, hem de bu hakların verilmesi adına gözetimi de yapabiliriz. Hak varsa verilmesi lazım. Bu hak bağımsızlık ya da ayrılma değil” demişti.
