Ordunun yönetimeel koyup Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'yi gözaltına aldığı Mısır'ın darbe geçmişi Genelkurmay başkanı Abdulkadir El Sisi'den ibaret değil. 1952 yılında Kral Faruk Hür Subaylar hareketi tarafından devrilmişti. Cemal Abdulnasır ve Enver Sedat'ın kuruculuğunda başlayan Hür Subaylar hareketi Nasır ve Sedat'ın ardından Hüsnü Mübarek'in yönetime geçmesiyle devam etmişti.
İşte Mısır'ın siyasi geçmişinin kısa bir kronolojisi:
1952: Başlarını Cemal Abdülnâsır ve Enver Sedat’ın çektiği ve 1949 yılında kurulan ‘Hür Subaylar’ örgütü, Kral Faruk’u 1952 Temmuzunda gerçekleştirdikleri bir darbeyle devirdiler. Monarşinin yıkılışı tüm Mısırlılar tarafından coşkuyla karşılanmış ve İhvan (Müslüman Kardeşler) da bunu desteklemişti.
- General Necip’in kısa süreli başbakanlığı döneminden sonra başbakanlık koltuğuna Nâsır oturdu. 1956’da Süveyş Kanalı millileştirildi. Fransa, İngiltere ve İsrail’in saldırısına direnen Mısır, kanalın egemenliğini ele geçirirken, Nasır tüm Arap aleminde itibar kazandı. Nasır, 1958 yılında Suriye ile Mısır’ın birleşerek Birleşik Arap Cumhuriyeti’nin kurulmasına da öncülük etti. Devlet 1961’de dağıldı.
- Nâsır 1970’te öldükten sonra başa geçen Enver Sedat ‘Arap sosyalizmi’nden serbest piyasaya geçiş politikası güttü. İhvan’a yönelik baskılar da azaltıldı.
- 1981 anayasasına, “Şeriat tüm yasaların temel kaynağıdır” maddesi eklendi. Radikal İslam güçlendi ve bu örgütler Enver Sedat’ı 6 Ekim 1981’de bir askeri törende öldürdü.
- 11 yıllık Sedat devrinden sonra, yerine o sırada cumhurbaşkanı yardımcısı olan, eski hava kuvvetleri komutanı Hüsnü Mübarek geçti.
- Mübarek; 1987, 1993, 1999 ve 2005 yıllarında yapılan ve muhalefetin katılımının kısıtlandığı seçimlerde arka arkaya dört kez göreve seçildi.
Ve Arap Baharı...
25 Ocak- 11 Şubat 2011: Ülke çapında gösteriler yapıldı, Mübarek protestoları bastırmaya çalışırken yüzlerce gösterici öldü.
11 Şubat: Mübarek görevi bıraktı. Ordu parlamentoyu feshetti, anayasayı askıya aldı.
19 Mart: Mübarek sonrası askeri yönetim reform praketi için halk oylaması yaptı, yüzde 77 ‘evet’ oyu çıktı.
9 Ekim: Devrimin ardından İslamcıların saldırısına uğrayan Kıptiler ayaklandı. 25 kişi öldü.
28 Kasım 2011-15 Şubat 2012: Bir hafta süren genel seçimlerde Müslüman Kardeşler parlamentodaki koltukların yarısını kazandı.
23-24 Mart: Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde son turda Mursi ve Mübarek yönetiminin Başbakanı Ahmet Şefik yarıştı.
14 Haziran: Mısır Anayasa Mahkemesi, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turuna iki gün kala parlamentoya girenlerden üçte birinin vekilliklerini düşürdü.
16-17 Haziran: Mursi, Şerif’e karşı oyların yüzde 51.7’sini alarak seçimlerini kazandı.
30 Haziran: Mursi görevi devraldı.
19 Kasım: Mısır’ın yeni anayasasını yazacak olan 100 üyeye sahip Kurucu Meclis’te liberal gruptan ve Hıristiyan üyelerden 12’si, İslamcıların kanun maddelerinin tartışılmasına izin vermediğini söyleyerek istifa etti.
22 Kasım: Mursi kendi yetkilerini genişletti, kararlarının hiçbir otorite tarafından reddedilememesini sağladı. Ülkede yeniden olaylar çıktı.
30 Kasım: İslamcılar yeni anayasayı hızla geçirmek istedi. Mursi referandum tarhiini belirledi: 15 Aralık.
4 Aralık: 100 binden fazla protestocu Başkanlık Sarayı’na yürüdü. Referandumun iptalini ve anayasanın yeniden yazılmasını istedi.
15 Aralık-22 Aralık: Mısır halkı yüzde 63.8 oy oranıyla referandumu onayladı.
25 Ocak 2013: Yüzbinlerce gösterici, Mübarek’in devrilmesinin ikinci yılında, Mursi’ye karşı sokağa çıktı.
30 Haziran 2013: Milyonlarca Mısırlı protesto gösterilerine başladı.
1 Temmuz 2013: Mısır ordusu, çözüm için 48 saat süre tanıdı.
3 Temmuz 2013: Ordu darbe yaptı.
