İspanya’nın yaklaşık 500 yıl önce sürgün edilen Sefarad Yahudileri’ne vatandaşlık vereceğini açıklamasının ardından 5 bin Türkiyeli Yahudi, İspanya pasaportu almak için başvurdu.
İngiltere’nin önde gelen gazetelerinden Financial Times’da yayımlanan habere göre, toplam nüfusları 17 bin olan Türkiyeli Yahudilerin İspanya vatandaşlığına geçip bu ülkeye yerleşmek istemelerinin en önemli sebebi, AKP’nin saldırgan söylemlerinden büyük ölçüde rahatsızlık duymaları. Gazetede “Türkiyeli Yahudiler geleceklerini İspanya’da arıyor” başlığıyla yayımlanan habere göre, “Türkiyeli Yahudilerin rahatsız olduğu konuların başında, yüksek devlet görevlileri ile yandaş basının söylemleri ve kendilerine karşı tavrı geliyor. Yahudiler, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sık sık vurguladığı, Türkiye’ye karşı kumpas kurduğuna inanılan “faiz lobisi” ile ilişkilendirilmekten rahatsızlık duyuyor. Ayrıca 2014’ün Aralık ayında Edirne Valisi’nin Gazze’de İsrail’in yaptıklarını bahane ederek Türkiyeli Yahudilere yönelik nefret söyleminde bulunması da hükümetin saldırgan söylemine son örnek olarak gösteriliyor.”
‘Açık Yahudi karşıtlığı’
Gazetenin görüşlerine başvurduğu, Musevi cemaatinin Türkiye’deki yayın organı Şalom’un editörü Ivo Molinas, “Hükümet yanlısı basında açık bir Yahudi karşıtlığı var. Almanya ve İsviçre’de olsa, kullanılan bu nefret diline mahkemeler yüksek cezalar verirdi” dedi. Financial Times, Türkiye’de Ladino dilini konuşan Yahudilerin Avrupa Birliği’nde serbest dolaşım hakkına kavuşmasına da yol açacak İspanya vatandaşlığının, çoğu için “tek çözüm” olmadığını, önemli bir kısmının, her şeye rağmen, doğdukları topraklarda yaşamayı “alternatif plan” olarak düşündüklerini vurguladı. Haberde, Türkiyeli Yahudilerin durumu ile ilgili yer verilen gözlem ve bilgilerden bazıları şöyle: “1492’de İspanya’daki engizisyondan kaçan Yahudiler, Osmanlı ülkesine kabul edildi. Türkiye’deki Yahudi toplumu zaman içinde büyük bir nüfus azalması yaşadı. 1920’lerde İstanbul’da 50 bin Yahudi vardı ve şehrin nüfusunun yüzde 7’sini meydana getiriyordu. Ancak 1940’larda uygulanan Varlık Vergisi, Yahudilerin İsrail’e göçünü hızlandırdı.”
