Hürriyet yazarı Taha Akyol, Türkiye'nin Kuzey Irak'ta gerçekşen bağımsızlık referandumu konusundaki tutumunu değerlendirdi. Akyol, "Hatta Ankara Barzani’yle Bağdat arasındaki sorunların çözülmesine çalışmalıydı" dedi. AKP'li Galip Ensarioğlu'nun işaret ettiği 'duygusal kopuşa' da değinen Akyol, bu tehlike hakkında "akıldan çıkarmamak gerekir" ifadesini kullandı.
Akyol'un Hürriyet'te "Referandum sorunu" başlığıyla (29 Eylül 2017) yayımlanan yazısının ilgili bölümü şöyle:
Ankara’nın diplomasisi Bağdat’la ilişkileri bozmak değil güçlendirmek olmalıydı. Hatta Ankara Barzani’yle Bağdat arasındaki sorunların çözülmesine çalışmalıydı.
Aksine öyle davranıldı ki, Barzani, bağımsızlık referandumuna Türkiye’nin karşı çıkmayacağı umuduna kapıldı, bu umudunu BBC’ye açıkladı. (22 Ocak 2016)
Şimdi ise en sert söylemler Ankara’dan yükseliyor.
Bu yüksek tansiyon kendi içimizi de gerginleştirebilir. AK Partili Galip Ensarioğlu’nun işaret ettiği “duygusal kopuş” tehlikesini akıldan çıkarmamak lazım.
Ankara’nın diplomasisi, Bağdat’la Erbil’i yeni bir federasyon modelinde uzlaştırmaya çalışmak olmalıdır.
Abdülhamid ve Atatürk
Diplomasi dilinin ve tarzının önemi konusunda bizim tarihimiz de örneklerle doludur.
Diplomat padişah Abdülhamid’in hiçbir meydan okuyucu fermanı, tezkeresi, beyanı yoktur. Diyelim ki imparatorluğun dağılma dönemiydi; çekingen davranmıştı...
Mustafa Kemal Paşa, TBMM’nin açılışından 6 gün sonra, 29 Mayıs 1920’deki gizli oturumda dış politika stratejisini anlatıyor, Bolşevik Rusya ile ittifakın ne kadar gerekli olduğunu izah ediyor:
“Bolşevik olmak değil, Bolşeviklerle ittifak yapmak!... Tabii Batı ile her nevi siyasi münasebete girmekten de geri durmayacağız.”
Mustafa Kemal ilk diplomatik mektubu Lenin’e yazmış, “emperyalizmle, kapitalizmle mücadele” gibi kavramları vurgulamıştı.
Rusya’dan silah ve para desteği almış, fakat “Batı ile her nevi siyasi münasebete girmekten de geri durmamıştı.”
Savaşta barış diplomasisi
Diyelim ki Milli Mücadele 1920 yılında zayıftı... Fakat Sakarya Zaferi’nden sonra Büyük Taarruz’a hazırlık döneminde de Mustafa Kemal Paris ve Londra’ya barış temsilcileri gönderdi.
Milli Mücadele liderleri savaşırken de barış diplomasisi yaptılar.
Bu etkili oldu, Kut’ül Amare’de Türklere esir düşen İngiliz Generali Townshend başta olmak üzere, Avam Kamarası’nda birçok milletvekili Lloyd George’u yerden yere vurarak İngiltere’nin Türkiye ile barışmasını savundu.
İngiliz parlamentosunda Türkiye’yi destekleyen o konuşmalar Ankara diplomasisinin başarı belgeleridir.
Bu akşam CNN Türk’te saat 21.00’de “Türk’ün Ateşle İmtihanı” belgeselinde Mustafa Kemal’in Bolşevizm diplomasisini göreceğiz.
Yazının tamamı için tıklayın
