Dolar, Amerikan Merkez Bankası’nın faizleri hızlı arttıracağı işaretini vermesiyle 2.30 liraya dayandı. Dolar dünyanın tüm para birimlerini de ezdi geçti. Ne Merkez Bankası’nın ihale miktarını yükseltmesi ne de Fed’in ‘sakinleştirme’ açıklamaları doların hızını kesemedi.
Amerikan Merkez Bankası’nın (Fed) eylülde ABD politika faizi tahminini artırarak hızlı faiz artırım sinyali vermesiyle başlayan dolar fırtınası yeni haftaya da taşındı. Haftaya 2.2650 TL ile başlayan dolar dün hız kesmeden yükselerek 2.2900 lirayla 8 ayın yeni rekorunu kırdı. Fed’in hamlesinin yanı sıra ABD ekonomisinden art arda gelen olumlu veriler doların bu zirvesini pekiştirmesinde rol oynadı. Dün dolarda yüzde 1’e ulaşan artışla beraber borsada da kayıp yaşandı. BİST 100 endeksi ise günü yatay seviyede 74 bin 645 puandan kapadı. Ancak kritik gün ise cuma. Enflasyon ve Fitch’in Türkiye notu değerlendirmesinin yanı sıra ABD’den gelecek istihdam verileri doların 2.30 lirayı aşmasına neden olabilir.
Yaklaşan IŞİD tehdidi ve bu hafta içi TBMM’de gerçekleşecek Irak ve Suriye tezkeresi oylamasına rağmen doların yükselişi Fed ve ABD ekonomisindeki gelişmelerle açıklanıyor. Eylül boyunca dolar ağırlıklı olarak Fed ve Amerikan ekonomisinde yaşanan iyileşme ile lira karşısında yaklaşık yüzde 6 yükseldi. Piyasalar ABD ekonomisi ile ilgili gelen her iyi veride dolara adeta hücum etti. Önce 25 Eylül’de ABD işsizlik başvurularının düşmesi ardından da ABD ekonomik büyümesinin beklentileri karşılaması ile dolar 2.30 TL’lere yaklaştı.
İstihdam 200 bini geçerse
Bu hafta açıklanacak piyasa için kritik verilerin olması doların 2.39 TL’lik rekorunun tekrar görüleceği sorularının da yükselmesine yol açtı. Yurtiçinde enflasyon verisinin çift hane çıkması ve Fitch’in Türkiye hakkında görüşünü değiştirmesi önemli riskler olarak görülürken, cuma açıklanacak ABD tarım dışı istihdam verisinin beklentileri aşması durumunda doların 2.30 TL üstüne yerleşebileceği konuşuluyor. ALB Menkul Değerler Araştırma Müdürü Yeliz Karabulut ABD eylül tarım dışı istihdam verisinin 200 bin’in üzerinde gelmesi halinde dolarda büyük alımlar görülebileceğine dikkat çekerken “Irak ve Suriye tezkeresi, cuma günü açıklanacak enflasyon verisi TL’nin değerinde belirleyici. Kurun 2.28 TL üzerinde tutunması halinde ise orta vadede hedef 2.33 TL olarak gözüküyor” dedi.
'Fitch durdurulabilir'
Fitch’in Türkiye kredi notu açıklayacak olması da piyasaların radarında. Uzmanlar Fitch’in; yavaşlayan büyüme, politik iklim ve dış finansman ihtiyacı gibi olumsuz faktörlerden bahsetse de BBB- notuyla “yatırım yapılabilir” kategorisindeki Türkiye’nin notunda değişiklik yaşanmayacağını savunuyor. Bu gerçekleşirse TL varlıklarında son haftalarda oluşan değer kaybının bir bölümünün toparlanacağı dile getiriliyor.
'Enflasyona baskı olacak'
Doların 2.29 TL’ye çıkması enflasyondaki kur geçişkenliği tartışmalarını da yeniden açtı. Özellikle yıl içinde yüksek kur ile birlikte yüzde 10’lara yaklaşan enflasyonda son aylarda sahneyi gıda fiyatları almıştı. Uzmanlar kurun enflasyona etkisini artırabileceğine dikkat çekiyor. Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Burak Saltoğlu 2.28 liraya çıkan doların enflasyonda baskı oluşturacağını ancak daralan iç talep ve düşen petrol fiyatlarının enflasyonu zirveden döndüreceği görüşünde.
Faiz çift haneyi gördü
MERKEZ Bankası’nın bankalara faiz koridorunun üst sınırından gecelik borçlanma sağlaması ve döviz satım ihalesini 40 milyon dolara çıkarması da henüz yükselişe karşı çare olamazken, tahvil piyasasında da faizler yukarı çıkıyor. Gösterge 10 yıllık faiz kurdaki yükselişin ardından nisan sonundan bu yana en yüksek seviyeye çıktı. 24 Temmuz 2024 itfalı 10 yıllık gösterge tahvil faizi ise yüzde 10.02’yi görerek çift haneye çıktı, günü ise yüzde 10.05’den kapadı.
'Telaşlanacak bir durum yok'
EKONOMİ Bakanı Nihat Zeybekci, Dünya Ekonomik Forumu (WEF) toplantısında, dolardaki yükselişi değerlendirdi. Zeybekçi, “Endişelenecek durum görmüyorum. Dolardaki hareketliliği türbülans olarak nitelemezdim, piyasalar zaman içinde kendi dinamiklerine göre değerini belirleyecek. Şu anki yükselişinin küresel olarak değer kazanmasından kaynaklandığını da biliyoruz. Doların geldiği seviyeyi cari açık açısından sakıncalı gören var mı, zannetmiyorum” dedi.
