Doç. Dr. Murat Batı*
Kasım 2018’de bu yılın emlak vergisinin ikinci taksiti ödenecek. Ancak bazı kişiler bu vergiyi ödemek zorunda değil. Hatta bu kişiler geçmişte ödedikleri emlak vergilerini bile geri alabilir.
Emlak Vergisi Kanunu’nun 8’inci maddesine göre, Türkiye sınırları içinde brüt 200 m2’yi aşmayan tek meskene ilişkin emlak vergisi ödemeyecek kişiler şöyle sıralanabilir:
Kimler emlak vergisi ödemez?
- Gaziler
- Özürlüler
- Şehitlerin dul ve yetimleri
- Kendisine bakmakla mükellef birisi olan 18 yaş altındaki ev hanımları ve işsizler
- Sadece sosyal güvenlik kurumlarından aylık alan emekliler ile bunların dul ve yetimleri
Tek konut şartı
Bu koşuldan yararlanmak için kişinin sadece tek bir konutu olması gerekiyor. Bu konutun da Türkiye sınırları içinde mesken olması ve 200 m2‘yi geçmemesi gerekiyor. Hisseli sahip olunması halinde ise evin toplam brüt alanı dikkate alınacağından ve toplam brüt alan 200 m2’yi aşarsa yararlanılmayacaktır.
Ne yapılmalı?
Bu uygulamadan yararlanmak isteyenler meskenin bulunduğu ilçe belediyelerine durumlarını gösteren belgelerle birlikte bir dilekçe vermeleri gerekmektedir.
Hiçbir geliri olmayanlar, “Hiçbir Geliri Olmadığını Belgeleyenlerin Tek Meskenine Ait Form” ile “Hiçbir Geliri Olmayanların Tek Meskenlerine Ait Taahhüt Belgesi”ni doldurmalıdır.
Emekliler ile bunların dul ve yetimlerinin “Tek Meskeni Olan Emeklilere, Dul ve Yetimlere Ait Form”u doldurmalıdır.
Gaziler ile şehitlerin dul ve yetimlerinin “Tek Meskeni Olan Şehitlerin Dul ve Yetimlerine ve Gazilere Ait Form”u doldurmalıdır.
Özürlülerin ise “Tek Meskeni Olan Özürlülere Ait İndirimli Bina Vergisi Formu” ile “Sağlık Kurulu Raporu”nu doldurmalıdır.
Geçmişte ödenen vergiler
Kişinin gazi, emekli, işsiz olduğu dönem 2018’de başlamışsa emlak vergisini ödememe dönemi 2019 yılından itibaren başlar. Ancak örneğin 2016 yılında emekli olmuş ise ve 2017 ile 2018 yılında emlak vergisi ödemiş ise ilçe belediyesine vereceği durumu anlatan bir dilekçe ve koşullarını ibraz eden belgelerle 2017 ile 2018 yılına ilişkin ödediği emlak vergisini iade alacaktır.
Yurt dışından emekli aylığı alanlar, bu uygulamadan yararlanamazlar. Örneğin Almanya’dan emekli olup oradaki bir sosyal güvenlik kurumundan aylık alan Türk vatandaşları Türkiye’deki konutları için bu istisnadan yararlanamayacaklardır.
İkinci ev ya da arsa olursa?
Bu uygulamanın oluşması için tek meskene sahip olunması gerekmektedir. 2 eve ancak yarı hisselerle sahip olunması durumunda bile bu uygulamadan yararlanılamaz.
Tek evi olana ama aynı zamanda gelir getirmeyen işyeri, arsa ya da arazisi olanlar da bu uygulamadan yararlanabilecektir. Bunun tek istisnası gazilerin, şehitlerin, dul ve yetimlere ilişkindir. Türkiye sınırları içinde brüt 200 m2’yi geçmeyen tek meskeni veya tek meskende hissesi bulunan gaziler ile şehitlerin dul ve yetimlerinin bina vergisi indiriminden yararlanabilmesi için herhangi bir faaliyet veya gelir şartı aranılmayacaktır. Bunlar her hal ve takdirde bina vergisi indiriminden yararlanacaklardır.
Ancak emekli olan kişi emeklilik sonrası çalışmaya devam ederse emlak vergisi ödeyecektir. Bunun istisnası ise bu kişinin engelli olmasıdır. Yani bir engelli emekli olduktan sonra çalışsa da yine emlak vergisi ödemeyecektir.
Ev hanımları için de tek meskeni olması ve bu meskenin 200 m2‘yi aşmaması halinde geliri olmama şartı ile emlak vergisi alınmayacaktır. Kocasından harçlık alması halinde bu gelir sayılmayacak ve emlak vergisi ödemeyecektir. Bu uygulamadan yararlananların, eşinin özel işi ya da çok zengin olması bu uygulamadan yararlanmasına engel değildir.
Ancak bu istisnadan yararlanacak olanın başka geliri olmadığını ispatlaması gerekmektedir. Hiçbir gelirden kasıt; kişinin ticari, zırai, avukatlık gibi serbest meslek faaliyeti, faiz geliri ve kira geliri olmaması gerekmektedir.
Kendi evinde oturmak şart mı?
Bu uygulamadan yararlanmak için uygulamadan yararlanılacak evde oturma şartı bulunmamaktadır. Bu nedenle sahip olduğu tek meskeni kiraya verip başka bir meskende kirada oturanlar için de, şartları taşımaları kaydıyla, indirimli bina vergisi oranı uygulanacaktır. Ancak yazlıklar için bu uygulama uygulanamayacaktır.
* Vergi uzmanı Doç. Batı, bu yazıyı T24 için kaleme aldı.
