Sudan’daki kadınların durumuyla ilgili Deutsche Welle'nin yaptığı Shababtalk adlı açık oturum programı ülke kamuoyunda nefret mesajlarına, boykot çağrılarına ve hatta açıktan tehditlere yol açtı. Sözlü saldırıların hedefinde sadece Deutsche Welle sunucusu Jaafar Abdul-Karim değil aynı zamanda yayını yapan, DW'nin Sudan'daki partneri olan kanal da vardı.
Arapça dilindeki açık oturum programında her şey 28 yaşındaki Weam Shawky'nin Kuzey Afrika'daki kadınlara uygulanan baskı ve eziyetleri eleştiren konuşmasıyla başladı. Shawky "Sokağa çıktığımda ve bir erkek bana bir insan değil nesne muamelesi yaptığında burada iğrenç olan üzerimdeki kıyafet değil ona bu hakkı veren kişidir” dedi. Bu sözleriyle programa konuk olan Sudan Âlimler Derneği Başkanı Muhammed Osman Salih'i hedef alan Shawky, “Üzerimdeki kıyafet insanlığımın ve tercih özgürlüğümün bir parçasıdır ve bu, toplumun hasta ve geri kalmış geleneklerinin bir tercihi olamaz” diye konuştu.
İnternette ve camilerde tepkiler
Shawky’nin yaptığı açıklamalar Sudan kamuoyunda tartışma yarattı. Kadın-erkek eşitliğini savunanlar ve buna karşı çıkanlar internet ortamında tartıştı. Facebook hesabından bir açıklama yapan Shawky, “Programda kendimi ifade etmek istedim çünkü artık biz kadınların ortaya konuş biçiminden usandım. Dövülebiliyoruz, sünnet edilebiliyoruz! Buna artık tahammül edemiyorum” dedi.
Muhammed Osman Salih ise "Tartışma programını terk etmek istedim ama sonra bunun doğru olmayacağını düşündüm çünkü onlarla tartışmak istemediğimi söyleyeceklerdi. Dikkatli olmalıyız zira bu medya bizi kötü göstermek istiyor” açıklaması yaptı. İnternette çeşitli sosyal medya platformlarında “kanalı boykot edin” ve "sunucu Sudan'dan kovulsun” şeklinde hashtag'ler açıldı.
Konu Cuma günü camilere de taşındı. Din adamı Abdül Hay Yusuf, Weam Shawky'nin programda “başörtüsü olmadan ve yüksek sesle” kadın erkek eşitliğini savunmasını bir “küstahlık” olarak tanımladı. Muhammed Amine İsmail adlı vaizse DW sunucusu Abdul-Karim'i hedefe alarak "Ateizmi yaymak, dinimizin temelini sorgulamak ve dinsizleri desteklemek için ülkemize geliyor!” dedi.
Açıktan şiddet tehdidi
Tartışma hafta sonu Sudan basınına da taşındı. El Ekber gazetesi “Dini liderler ve vaizler Shababtalk programını eleştiriyor ve kanalın kapatılmasını istiyor” manşetini attı. El Mejhar gazetesi ise ilk sayfasına Muhammed Osman Salih’ten bir alıntıyı taşıdı: "Bize karşı olan uluslararası televizyon kanallarıyla işbirliği yapmak, silah taşımaktan daha tehlikelidir!”
Sudan’daki aşırı dinciler sunucuya ve DW'nin partner kanalına tank ve ateşli silahlarla operasyon yapma tehdidinde bulundu. Kanal geçici olarak polis koruması altına alınırken kanalın yetkilisi DW ile işbirliği ile ilgili olarak güvenlik makamlarınca sorgulandı.
Kanalı protesto için gösteri çağrısı yapılması üzerine ABD'nin Sudan'daki büyükelçiliği Amerikan vatandaşlarını kanal binası yakınlarında bulunmama konusunda uyardı. Gösterilere şiddet karışmasının mümkün olabileceği belirtilen büyükelçilik açıklamasında, bölgede büyük bir polis varlığı olmasının beklendiği ifade edildi.
DW sunucusu Abdul-Karim programla ilgili gelen olumlu tepkilerin sözlü saldırılardan çok daha önemli olduğunu söyledi. Abdul-Karim “Din temsilcileri nefret diline başvuruyor. Ama genç kuşakların kadın haklarının hayata geçmesi için kendilerini ifade etmeleri ve bizi desteklemeleri motive edici” diye konuştu.
Klaus Dahmann
© Deutsche Welle Türkçe
