Danıştay 8. Dairesi’nin geçen hafta aldığı, ilköğretim okullarında Öğrenci Andı’nın okunmasını kaldıran yönetmelik hükmünü iptal etme kararı, başta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere birçok kişinin tepkisini çekti.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Erdoğan, salı günü partisinin grup toplantısında yaptığı konuşmada, Danıştay 8. Dairesi’nin ‘yetki aşımı’nda bulunduğunu belirterek, “Türkiye’yi geldiği yer itibarıyla kesinlikle hak etmediği bir tartışmanın içine sürükleyen bu karar, birtakım eski hastalıkların hâlâ bünyemizde yaşadığını gösteriyor” dedi.
“Bize göre, milletimizin en büyük, en etkili andı İstiklal Marşımızdır, İstiklal Marşımız dışında bir and tanımıyoruz, tanımayacağız” diye konuşan Erdoğan, karara yönelik tepkisini bir gün sonraki Şûra-yı Devlet’ten Danıştay’a Uluslararası Sempozyumu’nda da sürdürdü.
Danıştay’ın ‘kuvvetler ayrılığı’nı gerçek anlamda işletebildiğine dair şüpheleri olduğunu kaydeden Erdoğan, “Bazı uygulamalar görüyorum ki maalesef çift başlılık değil, hatta hatta çok başlılığa doğru giden bir süreç var” diye konuştu. Cumhurbaşkanı, konuşmasına şöyle devam etti:
"Yasayı uygulamak yerine yasa koyucu yerine hareket etmek asla doğru değildir. Merak ediyorum, yerindelik görevi veya hakkı idareye mi ait yoksa yargıya mı ait? Bunun kavgasını 16 yıldır hep verdik, hala veriyoruz. Yargı gelsin o zaman idare görevini de üstlensin. Yerindelik yetkisini de yargı kendinde kullanıyor. Böyle bir şey olamaz. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile ilgili de Danıştay'dan da izin alacaksak o zaman ben bu makamda durmayayım, çekiyim gideyim. Kusura bakmayın yanımda bunca hukukçu var. Bunlara bu devlet niye bu maaşları ödüyor. Gelip yan gelip yatın diye ödemiyor ki… Öyleyse kuvvetler ayrılığını tanımı içerisinde aynen uygulamamız gerekiyor.”
Karar süreçlerinin uzunluğunu da eleştiren Erdoğan, “2013’ten 2018’e kadar neredeydiniz? 2018’e kadar niçin acaba bu konuda bir karar verilmedi de şimdi veriliyor, şimdi mi aklınıza geldi? Kusura bakmayın da bunu sormak da bizim hakkımız olsun” sözleriyle de eleştirinin dozunu yükseltti.
Danıştay Başkanı Zerrin Güngör ise Erdoğan’dan gelen sert eleştirilere, “Danıştayın verdiği karaların hukuki sınırlar içinde bilimsel yönden eleştirilmesi mümkündür” yorumuyla cevap verdi. Bilimsel eleştiriye her zaman açık olduklarını ifade eden Güngör, şunları söyledi:
“Yargı kararlarının taraf menfaati bakışıyla değil, objektif, bilimsel kriterlere göre değerlendirilmesinin hukukun gelişmesine katkı sağlayacağına inanıyoruz. Yargılama süreci devam eden bir dava hakkında görüş beyan edilmesinin, hukuka, adalete ve yargıya olan güveni sarsacağı unutulmamalıdır."
Danıştay Başkanı'nın Cumhurbaşkanı'nın sert eleştirilerine olabildiğince alttan alan bir üslupla cevap vermesi, Güngör'ün makamına nasıl geldiğini ve sonrasında Erdoğan ile aralarında yaşanan kimi olayları akıllara getirdi...
Erdoğan'dan gelen telefonla tek aday kalan Danıştay Başkanı
Temmuz 2012’deki Danıştay Başkanlığı seçimlerine ilk olarak Güngör ile birlikte Nevzat Özgür de aday olmuştu. Özgür, daha sonra adaylıktan çekilmiş; Güngör ise tek aday olmasına rağmen 4. oylamada başkan seçilmişti.
TIKLAYIN - Başbakan: Zerrin Hanım'ın Danıştay Başkanı olması için rakip aday çekilsin
Yasal yollarla yapılmadığı düşünülen ve Mart 2014’te yayınlanan ses kaydına göre, Güngör’ün seçilmesini ısrarla isteyen kişi dönemin başbakanı Erdoğan’dı. Kayda göre Erdoğan, dönemin Adalet Bakanı Sadullah Ergin’i aramış ve görev yeri önem atfettiği gerekçesiyle Özgür’ün adaylıktan çekişmesini istemiş ve şöyle eklemişti:
“Bir de bizim bayanı seçtirmemiz öbür yandan farklı avantajımıza olur, bir bayanın böyle bir yere gelmiş olması dış cephede, yani dünyaya karşı önemli.”
Düğmesi olmayan cübbesini iliklemeye çalışan Danıştay Başkanı
Güngör’ü gündeme getiren bir diğer olay da, 2014 Mayısı’nda, Danıştay'ın 146. kuruluş yıl dönümü izin düzenlenen törende gerçekleşti. Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu’nun törende yaptığı konuşmaya sinirlenen dönemin Başbakanı Erdoğan’a, başta 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül olmak üzere devlet erkanı da eşlik etmişti.
Danıştay Başkanı Güngör de bu sırada ayağa fırlayarak özellikle düğmesi olmayan cübbesinin önünü Erdoğan karşısında iki eliyle kapatmaya çalışmış ve daha sonrasında da ona arabasına kadar eşlik etmişti. Güngör, yaşananlarla ilgili olarak, “Yargının saygınlığına gölge düşürecek hiçbir şeyde biz bulunmayız” açıklamasını yapmıştı.
Hâkimlerin cübbeleri neden düğmesiz olur?
Hakim, savcı ve avukatların cübbelerinin düğmesiz yapılmasının nedeni kimsenin karşısında önlerini kapatmaya çalışmamaları için çünkü düğmesiz, iliksiz olması bağımsızlığı sembolize eder. Böylece karşısında kim olursa olsun hakim önünü kapatmaya çalışmaz ve bağımsız olduğunu sembolize eder. Yargı, kimseden emir almadığı, bağımsız olduğu için, kimsenin önünde iliklenmesin diye cübbenin düğmeleri yoktur. Yargı, kamu hizmeti olduğu için cübbenin cebi de yoktur.
Erdoğanlarla çay toplayan Danıştay Başkanı
2015'te Balıkesir'deki zeytin hasadında ve dönemin Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanı Melih Gökçek’in 6 Ocak 2016’da düzenlediği proje toplantısında AKP'lilere eşlik eden Güngör'ün eleştirildiği bir başka olay da Mart 2016'da yaşandı. Güngör, Yargıtay Başkanı İsmail Rüştü Cirit ve Sayıştay Başkanı ile birlikte Erdoğan ve eşinin Rize'de katıldığı çay toplama etkinliğinin bir parçasıydı.
Kızı atamadan atamaya koşan Danıştay Başkanı
Güngör, hakim kızı Gonca Hatinoğlu sebebiyle de gündem oldu. Mart 2018’de Cumhurbaşkanlığı’nda yapılan kura töreniyle Elazığ Hâkimliği’ni çeken Hatinoğlu, 24 saat geçmeden yayımlanan mazeret kararnamesi ile Yargıtay Tetkik Hâkimliği’ne atandı.
Eylül ayı sonunda ise Hatinoğlu’nun Yargıtay’a getirilmesinden 3 gün sonra da Cumhurbaşkanlığı Hukuk Hizmetleri Başkanlığı’nda daire başkanlığına getirildiği ortaya çıktı.
