CHP'de tüzük kurultayından önce son çıkış

Cumhuriyet Halk Partisi'nde, 9-10 Mart'ta yapılacak tüzük kurultayı öncesinde Genel Merkez'in hazırladığı taslağa yönelik tepkiler artarken tartışmalar 8 Mart toplantısına taşınıyor. CHP Genel Merkezi’nde perşembe günü yapılacak toplantıda, 81 il örgütünün temsilcisi tüzük taslağını masaya yatıracak ve oylayacak. Kürsüye çıkan milletvekillerinin ise oy hakkı ise bulunmuyor.

CHP yönetiminin savunduğu tüzük taslağına yönelik en büyük itiraz, ön seçim düzenlemesine dair. CHP'nin mevcut tüzüğünde milletvekili adaylarının yüzde 85'inin ön seçimle belirlenmesi yer alırken, yeni tüzük taslağında "Partinin son genel seçimlerde yüzde ondan az oy aldığı seçim çevreleri ile en fazla 1 milletvekili çıkardığı yerlerden gösterilen toplam milletvekili adayının ön seçimin dışında tutulabileceği"  kriteri yer alıyor. Bu düzenlemenin kabul edilmesi halinde 50'ye yakın il, ön seçim dışında tutulacak.

MYK'da 'seçilmişler-atanmışlar' ayrımı

Tüzük taslağında Parti Meclisi'ne mevcut tüzükte bütün üyeleri genel başkan tarafından belirlenen Merkez Yönetim Kurulu’nun (MYK) bir kısmını belirleme hakkı tanınması da tartışılan bir başka madde olarak öne çıkıyor. Bu düzenlemenin MYK'de "atanmışlar-seçilmişler" ayrımına yol açacağı belirtiliyor. Bunu iddia edenler, MYK'nin tamamının PM ya da genel başkan tarafından atanması gerektiğini savunuyor. Genel merkez temsilcileri, 'MYK'nin tamamının PM tarafından atanması durumunda, genel başkanın çalışamayacağı' iddiasında bulunuyor.

Mevcut tüzük ve genel merkez tarafından önerilen taslak arasındaki farklar şöyle:

Üyelik, üyelik başvurusu ve üye yazımı

(Mevcut tüzük) Madde-6: Cumhuriyet Halk Partisine, Partinin ilke, amaç ve değerlerini benimsemeleri kaydıyla, medeni ve siyasi hakları kullanma ehliyetine sahip bulunan her yurttaş üye olabilir.

(Taslak) Madde-4 (1): Cumhuriyet Halk Partisine, Partinin program ve tüzüğünü benimseyen her yurttaş üye olabilir. (2) Üyelik, "üye" ve "destekçi üye" olarak iki türlüdür. Parti çalışmalarına aktif olarak katılan ve düzenli aidat ödeyen partiliye "üye"; Partiye sadece gönül bağı ile bağlı olup destek vermek isteyen partiliye "destekçi üye" denir. (3) Parti çalışmalarına aktif olarak katılma ve düzenli aidat ödemenin ölçütleri, takibi ve gerektiğinde uygulanacak istisnalar yönetmelikle düzenlenir.

(Mevcut tüzük) Madde-8:  Partiye üye olmak isteyen kişi, bir partilinin tanıtım önerisini taşıyan üç örnek başvuru belgesi ile sandık seçmen listesinde kayıtlı olduğu (MERNİS) muhtarlık bölgesinin bağlı olduğu ilçe başkanlığına ya da ilçenin bağlı bulunduğu il başkanlığına doğrudan başvurur. Üye başvuru belgesindeki “Kişisel Bilgiler”, “Parti Bilgileri” ve diğer başvuru bölümleri başvuran tarafından eksiksiz doldurulur. Eksik doldurulmuş belgeler tamamlatılır; aksi halde geçersiz sayılır.

Başvurunun il başkanlığına yapılmış olması halinde il başkanlığı üç örnek başvuru belgesinin kendine ait olan kısmını tutarak diğer iki örneği başvuru listesi ile birlikte her ayın son günü askıya çıkarılmak üzere ilgili ilçe başkanlığına gönderir.

(Taslak) Madde-6 (1): Partiye üye olmak isteyen kişi, Nüfus Hizmetleri Kanunu'nda tanımlanan Adres Kayıt Sistemi'nde (AKS) bağlı bulunduğu ilçe başkanlığına ya da ilçenin bağlı olduğu il başkanlığına doğrudan başvuru

Genel Başkan tarafından Partiye yararlı olacağı gerekçesiyle önerilen kişilerin Merkez Yönetim Kurulu kararıyla üyeliğine karar verilebilir. Bu şekilde üyeliğe kabul edilenler üç ay boyunca yalnızca seçilme hakkından yararlanabilir.

Parti Meclisi

Mevcut tüzük: Parti Meclisi; Genel Başkan ile Kurultayca gizli oyla seçilmiş altmış (60) üyeden oluşur. Aldıkları oy sayısına ve sırasına göre Parti Meclisinin on beş (15) yedek üyesi belirlenir.  Parti Meclisinde boşalma olursa, sırasıyla yedeklerden tamamlanır.  Parti Meclisi en geç iki ayda bir Genel Başkanın çağrısı üzerine ve Genel Başkanın başkanlığında toplanır.

Toplantının gündemi ve görüşülecek raporlar ve tasarılar, en geç üç gün önceden üyelere gönderilir.  Genel Başkan, gerek gördüğünde ya da onbir (11) Parti Meclisi üyesinin gerekçe ve gündem belirleyerek yazılı istemde bulunması durumunda Parti Meclisini olağanüstü toplantıya çağırır.

Genel Başkan Parti Meclisi üyelerine geçici veya sürekli görevler verebilir. Birbirini izleyen üç olağan toplantıya özürsüz olarak katılmayan Parti Meclisi üyesinin üyeliğinin gizli oyla ve üye tamsayısının salt çoğunluğu ile düşürülmesine karar verilebilir.

Parti Meclisi toplantılarına, Partinin TBMM grubu başkan vekilleri, grup yönetim kurulu üyeleri, kadın kolları ve gençlik kolları genel başkanları da katılabilir, önerilerde bulunabilir; ancak oy kullanamazlar.

(Taslak) Madde-20: Parti Meclisi; Genel Başkan ve Kurultayca gizli oyla seçilmiş altmış (60) üyeden oluşur. Aldıkları oy sayısına ve sırasına göre Parti Meclisinin onbeş (15) yedek üyesi belirlenir. Üyeliklerde boşalma olduğunda, cinsiyet ve gençlik kotası gözetilerek yedek üyeler sıra ile göreve getirilir. Parti Meclisi en geç iki ayda bir Genel Başkanın çağrısı üzerine ve Genel Başkanın başkanlığında toplanır. Toplantının gündemi ile görüşülecek raporlar ve tasarılar, en geç üç gün önceden üyelere gönderilir. Genel Başkan doğrudan ya da Parti Meclisi üye tam sayısının beşte birinin gerekçe ve gündem belirterek yazılı istemde bulunması durumunda Parti Meclisini olağanüstü toplantıya çağırır. Genel Başkan Parti Meclisi üyelerine geçici veya sürekli görevler verebilir. Birbirini izleyen üç olağan toplantıya mazeretsiz katılmayan Parti Meclisi üyesinin üyeliğinin gizli oyla ve üye tamsayısının salt çoğunluğu ile düşürülmesine karar verilebilir. Parti Meclisi toplantılarına, Partinin TBMM grup başkanvekilleri, grup yönetim kurulu üyeleri, kadın kolları ve gençlik kolları genel başkanları da katılabilir, söz alabilir ve önerilerde bulunabilir; ancak oy kullanamazlar.

Olağanüstü kongreler:

Olağanüstü kongre isteğinin usulüne uygun olarak yetkili yönetim birimine ulaştırılmasından başlayarak en geç (45) gün içinde, yetkili yönetim birimince kongre toplanır. Bu toplantı (15) gün önce usulüne uygun olarak duyurulur.

(Taslak): Kongreler Takvimi ilan edildikten sonra olağanüstü kongre yapılması, süreç takvimden önce başlamış olsa dahi Merkez Yönetim Kurulunun iznine bağlıdır. Olağanüstü kongrelere ilişkin diğer tüm hususlar yönetmelikle düzenlenir

Cumhurbaşkanı adayının saptanması

Mevcut tüzük: Yok

(Taslak) Madde-53: Cumhurbaşkanı adayı seçmen yoklaması, önseçim, aday yoklaması, merkez yoklaması yöntemlerinden biriyle belirlenir. Hangi yöntemin uygulanacağına Parti Meclisi karar verir. Seçmen yoklaması, seçmen kütüğünde kayıtlı seçmenlerin katılımıyla yapılır. Önseçim, üye kütüğünde kayıtlı üyelerin katılımıyla yapılır. Aday yoklaması, Partide belligörevlere seçilmiş olan delegelerin katılımıyla yapılır. Merkez yoklamasında adayı Parti Meclisi saptar. Yöntemlerin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir

Merkez Yönetim Kurulu (MYK)

(Mevcut Tüzük) Madde 39: Merkez Yönetim Kurulu, Genel Başkan, Genel Başkanın belirleyeceği sayıda genel başkan yardımcıları ve genel sekreterden oluşur. Genel Başkan, Merkez Yönetim Kurulu’nun başkanıdır. Genel başkan yardımcıları ve genel sekreter, Parti Meclisi üyeleri arasından Genel Başkan tarafından seçilir. Genel Başkanın yokluğunda, belirlediği genel başkan yardımcısı Merkez Yönetim Kurulu’na başkanlık eder. TBMM grup başkan vekilleri, kadın ve gençlik kolları genel başkanları, Merkez Yönetim Kurulu toplantılarına katılabilirler, görüş ve önerilerde bulunabilirler; ancak oy kullanamazlar. Merkez Yönetim Kurulu üyeleri, Genel Başkan tarafından değiştirilebileceği gibi, Parti Meclisi üyelerinin üçte birinin yazılı önerisi ve üye tam sayısının üçte ikisinin güvensizlik oyuyla görevden uzaklaştırılabilir

(Taslak) Madde 22: (I) Merkez Yönetim Kurulu, Partinin en üst yönetim organıdır. Genel Başkan, genel başkan yardımcıları ve genel sekreterden oluşur… …Genel Başkan, Merkez Yönetim Kurulu'nun başkanıdır. (2) Örgütlerden sorumlu, idari ve mali işlerden sorumlu, hukuk işlerinden sorumlu, yerel yönetimlerden sorumlu genel başkan yardımcıları ile genel sekreter Parti Meclisi üyeleri arasından genel başkan tarafından seçilir. Sayısı ve görev alanları Genel Başkan tarafından belirlenecek diğer genel başkan yardımcıları ise Parti Meclisi tarafından, kendi üyeleri arasından seçilir. (4) Genel Başkanın yokluğunda, belirlediği genel başkan vekili Merkez Yönetim Kurulu'na başkanlık eder. (5) TBMM grup başkanvekilleri, kadın ve gençlik kolları genel başkanları, Merkez Yönetim Kurulu toplantılarına katılabilirler, görüş ve önerilerde bulunabilirler; ancak oy kullanamazlar. (3) Merkez Yönetim Kurulu üyeleri Genel Başkan tarafından ya da Parti Meclisinin 1/3'ünün yazılı önerisi ve 2/3'ünün oyuyla görevlerinden alınabilir. Yerlerine aynı usulle yenileri seçilir.