Uluslararası Af Örgütü (AI), Avrupa'nın Suriyeli mülteciler konusunda izlediği politikaya ilişkin hazırladığı raporda, Suriye’den gelen mülteciler için yerleşim ve insani kabul yerlerinin sayısını arttırılması ve mültecilerin kullandığı gemiler için Akdeniz’deki arama ve kurtarma kapasitesini güçlendirilmesi için çağrıda bulundu.
Rapora ilişikin basın bildirisinde Af Örgütü Genel Sekreteri Salil Shetty'nin "AB mültecilere güvenli bir sığınak temin etme konusunda üzerine düşeni yapmakta çok kötü bir şekilde başarısız oldu. Bütün Avrupalı liderler ilgilendiren bu durumla ilgili başlarını utançla öne eğmeliler. AB sınırlarını açmalı, güvenli geçiş sağlamalı ve bu içler acısı insan hakları ihlallerini durdurmalı" sözlerine yer verildi.
Raporda, gemi yolu ile Avrupa'ya ulaşmaya çalışan mültecilere yönelik "geri-itme" operasyonu uygulandığı belirtiliyor. Bu operasyonlara örnek olarak, bir mültecinin Yunanistan görevlileri hakkındaki "Gemide bütün erkekleri yere yatırdılar; üzerimize bastılar ve üç saat boyunca silahlarıyla bize vurdular. Sonra sabah 10.00 civarında, motoru söktükten sonra bizi plastik botumuza geri koydular ve Türk sularına bizi geri götürüp denizin ortasında bıraktılar" sözlerine yer veriliyor.
Raporda, Suriye'deki iç savaştan kaçan 2.3 milyon savunmasız mültecinin 12,000'ini kabul eden Avrupa bütün mültecilerin yalnızca 0,5'ine kapılarını açmış oluyor.Asıl önemli nokta ise 10,000 mülteciye sığınma hakkı veren Almanya bu listeden çıkarıldığında geri kalan 27 AB ülkesi toplamda 2,340 mülteciyi kabul etmiş durumda.
Uluslararası Af Örgütü'nün hazırladığı "Büyük Kale Avrupa: Suriyeli mülteci utancı ortaya çıktı" raporunun çarpıcı kısımları şöyle:
Suriyeli mültecilere, Fransa 500, ispanya ise yalnızca 30 yer ayırırken,18 AB üyesi devlet -Birleşik Krallık ve İtalya da dahil- hiç yer teklif etmedi
Kaçak yollardan Avrupa'ya sığınmaya çalışıyorlar
Avrupa’da emniyet ve koruma peşindeki on binlerce kişi gemi ya da kara yoluyla çetin yolculuklara çıkarak hayatlarını riske ediyor.
Uluslararası Af Örgütü’nün araştırması, onların önce Büyük Kale Avrupa’nın barikatlarını aşması gerektiğini ortaya koyuyor. Birçoğu polis ve sahil güvenlik tarafından şiddetle geri püskürtülüyor veya acınası koşullarda haftalarca alıkonuluyor.
Her yıl Akdeniz’i geçmeye çalışırken yüzlerce kişi ölüyor. Ekim ayında üç gemi Kuzey Afrika’dan Avrupa’ya geçmeye çalışırken battığında 650 kadar mülteci ve göçmenin öldüğü tahmin ediliyor. Bu senenin ilk 10 ayında Suriye’den 10,000’i aşkın mültecinin İtalya kıyılarına ulaştığı bildiriliyor.
AI'nın raporunda denizden Avrupa'ya geçmeye çalışanların hikayeleri birinci ağızdan veriliyor. Örneğin Suriyeli bir çocuk mülteci, “Yaşadıklarım sadece benim hayallerimi yıkmakla kalmadı; ailemin hayallerini de yıktı. Tamamen yıkılmış bir haldeyim.” derken durumun vahimiyetinide özetliyor.
'Büyük Kale Avrupa'
AB’ye geçiş sağlayan iki ana kapı Bulgaristan ve Yunanistan’da. Suriyeli mülteciler, Yunanistan kıyılarında hayatlarını tehlikeye sokan geri-itmeler ve Bulgaristan’da kötü şartlarda haftalarca alıkonulma da dahil çok kötü muamelelere maruz kalıyor.Yunanistan’ın yasa dışı geri-itme operasyonlarının sayısı bilinmiyor; fakat Uluslararası Af Örgütü yüzlerce kişinin bu uygulamadan etkilendiğine inanıyor.
Raporda yer alan bir geri itme-hikayesi şu şekilde, Yunanistan deniz sınırında Türkiye'ye geri itilen 35 kişilik bir grubun parçası olduğunu söyleyen 32 yaşındaki Suriyeli “Gemide bütün erkekleri yere yatırdılar; üzerimize bastılar ve üç saat boyunca silahlarıyla bize vurdular. Sonra sabah 10.00 civarında, motoru söktükten sonra bizi plastik botumuza geri koydular ve Türk sularına bizi geri götürüp denizin ortasında bıraktılar.”
Bulgaristan'a sığınan mültecilerin büyük çoğunluğu ise konteynırlarda çok kirli koşullarda, bakımsız bir binada ve çadırlarda yaşıyor yeterli donanıma sahip tesislerin sayısı ise son derece az.
Shetty, “On binler Avrupa’ya ulaşmak için gemilerle ve karadan tehlikeli yolculuklara çıkma riski alıyor. Yüzlerce kişinin Akdeniz’de hayatını kaybettiğini gördük. Buraya ulaşmak için hayatını riske atanların çoğunun ya zorla geri döndürüldüğünü ya da yiyecek, su ve tıbbi bakımın yetersiz olduğu berbat koşullarda alıkonduğunu görmek acı verici” diyor.
Avrupa Harekete Geçmeli
Bugüne kadar 55,000 mülteci Avrupa'ya ulaşıp sığınma talep etmeyi başarırken bu sayı yalnıza toplam mülteci sayısının 2,4'ünü oluşturuyor.Uluslararası Af Örgütü şu çağrıyı yapıyor:
-Suriye’den gelen mülteciler için yerleşim ve insani kabul yerlerinin sayısını arttırın.
-Zor durumdaki gemileri tespit ve gemidekilere yardım için Akdeniz’deki arama ve kurtarma kapasitesini güçlendirin.
-Yasa dışı geri-itme operasyonlarının sona erdiğini güvence altına alın.
-Avrupalı üye ülkelere gitmek isteyen Suriyeli sığınmacılara güvenli bir yasal geçiş sağlayın.
-AB, üye ülkeleri ve uluslararası toplum en fazla mülteciye ev sahipliği yapan ülkelere, özellikle Ürdün ve Lübnan’a destek sağlamaya devam etsin.
Şu anda Suriye'li mültecilerin %97'si beş komşu ülke olan Lübnan, Ürdün, Türkiye, Irak ve Mısır’a sığınmış durumda.
Raporun tam metnini okumak için tıklayınız
