Dünya
BBC Türkçe

Blinken: ABD ve Çin ikili ilişkilerini sorumlu şekilde yönetmeli

19 Haziran 2023 15:52

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Çin gezisinde son olarak Pekin'de Devlet Başkanı Şi Cinping tarafından kabul edildi. Blinken'ın programında olmayan görüşme, Amerikalı bakanın Şi'nin dış politika danışmanı Vang Yi'yle bir araya gelmesinin ardından yapıldı.

Blinken, yaklaşık yarım saat süren görüşmeden sonra düzenlediği basın toplantısında, ABD ve Çin'in aralarındaki ilişkiyi "sorumlu şekilde yönetmek" zorunda olduğunu söyledi.

Blinken, Şi ile ortak çıkarlarına ilişkin pek çok konuda aynı çizgide olduklarını; Çin'deki resmi görüşmelerin tamamının yapıcı geçtiğini belirtti.

İkili ilişkileri güçlendirmek, anlaştıkları ve anlaşamadıkları noktaları netleştirmek için Çin'e gittiğini söyleyen Blinken, "Bunların hepsini yaptık. ABD-Çin ilişkileri istikrara kavuşmalı" dedi.

Ukrayna savaşı dahil küresel konularda da sağlıklı görüşmeler yaptıklarını kaydeden Blinken, Çin ile aralarındaki rekabetin çatışmaya dönüşmemesi gerektiğini vurguladı.

Blinken, Kuzey Kore'nin füze denemelerinden vazgeçip davranması gerektiğini söyledi, ABD'nin Tayvan politikasının değişmediğini vurguladı.

"Tavyan'ın bağımsızlığını desteklemiyoruz" diyen Blinken, bölgede statükonun değişmesini istemediklerini kaydetti, bununla birlikte Şi'ye "Çin'in Tayvan'la ilgili provokatif hareketlerine dair endişelerini" aktardığını söyledi.

Blinken, ülkesinin, Çin'deki insan hakları ihlalleriyle ilgili kaygılarını da Şi'ye ilettiğini belirtti.

Şi Cinping: İlerleme kaydettik, bazı konularda anlaşmaya vardık'

Şi Cinping ise Çin Devlet Televizyonu'na yaptığı açıklamada, "İki taraf da Başkan Joe Biden ve benim Bali'de vardığımız ortak mutabakat doğrultusunda hareket etmeyi kabul etti. İki taraf da ilerleme kaydetti ve bazı konularda anlaşmaya vardı. Bu çok iyi" dedi.

Şi, hangi konularda anlaşmaya vardıklarını ise açıklamadı.

Blinken'in gezisinin Çin-ABD ilişkilerinin istikrara kavuşmasına "daha olumlu katkılar" sağlamasını umduğunu söyleyen Şi, "Devletler arası etkileşimler her zaman karşılıklı saygı ve samimiyete dayalı olmalı" diye konuştu.

ABD Başkanı Joe Biden ve Çin lideri Şi Cinping, kasımda Endonezya Bali'de gerçekleştirilen G20 zirvesinde bir araya gelmişti.

ABD Dışişleri Bakanlığı, daha önce Blinken-Vang görüşmesini ise "samimi ve yapıcı" olarak nitelendirmişti.

Vang, ABD ve Çin'in ikili ilişkilerini düzeltmelerini gerektiğini vurgulamıştı.

Blinken dün de Çin Dışişleri Bakanı Qin Gang ile 7,5 saat süren bir görüşme yapmıştı.

Çin’in devlet televizyonu CCTV’ye göre Qin, Blinken’a, “iki ülke arasındaki ilişkilerin, diplomatik ilişkilerin kurulmasından bu yana en kötü durumda olduğunu” söyledi. Qin, "Bu durum iki ülkenin ve uluslararası toplumun çıkarına değil" dedi, Tayvan meselesinin iki ülke ilişkilerine en çok zarar veren konu olduğunu söyledi.

Çin, toprağı olarak gördüğü Tavyan yakınında kısa süre önce askeri tatbikat yaptı.

ABD ise Tayvan hükümeti ile yakın bir ilişkiyi sürdürmekte kararlı.

Blinken’ın gezisi, 2018'den bu yana ABD'den Çin'e yapılan en üst düzey ziyaret.

Blinken'ın 5 ay önce yapmayı planladığı Çin gezisi ise casus balon krizi nedeniyle ertelenmişti.

ABD, şubatta ülkedeki önemli askeri sahalar üzerinde casusluk için kullanıldığını iddia ettiği Çin’e ait dev bir balonu düşürmüştü.

Olay diplomatik krize yol açmış; Çin, balonun "bilimsel ve meteorolojik" amaçla uçurulduğunu ve Amerikan hava sahasına girmesinin "üzüntü yarattığını" açıklamıştı.


Haber, değiştirilmeden kaynağından otomatik olarak eklenmiştir