Ukrayna iç savaşında kanlı bilanço giderek ağırlaşıyor. Savaşta hayatını kaybedenlerin sayısının 6 bini geçtiğini açıklayan BM’ye göre taraflar, çatışmaların arasında kalan sivillere yönelik keyfî tutuklama ve işkencede bulunuyor. Minsk ateşkesi ise ihlallere rağmen büyük ölçüde yürürlükte.
Birleşmiş Milletler, 12 Şubat’ta Minsk’te imzalanan ateşkes anlaşmasının ardından çatışmaların nispeten azaldığı Ukrayna’nın doğusunda, Nisan 2014’ten bu yana devam eden iç savaşta ölenlerin sayısının 6 bini geçtiğini açıkladı. Cenevre merkezli BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Zeyd Raad El-Hüseyin, son haftalarda özellikle Donetsk Havaalanı çevresi ve Debaltsevo’da artan çatışmalarda yüzlerce sivil ve askeri personelin yaşamını yitirdiğini söyledi. 15 bine yakın insanın da yaralandığını kaydeden BM yetkilisi, Ukrayna’da evlerini terk etmek zorunda kalanların sayısının ise 1 milyonu geçtiğini aktardı. BM Genel Sekreterliği İnsan Haklarından Sorumlu Yardımcısı İvan Simoviç de sivillerin keyfi olarak tutuklandığı ve işkenceye maruz kaldığına dikkat çekti. Sivillere yönelik ihlallerin büyük bir çoğunluğundan Rus yanlısı silahlı grupları sorumlu tutan Simoviç’e göre ağır silahlar ve roketatarlar kullanmaya yönelen taraflar insan kayıplarının artmasına neden oldu. Kiev’de yönetim değişikliği ve Kırım’ın Rusya’ya dahil edilmesinden sonra Doğu Ukrayna’da patlak veren iç savaşta Ukrayna ekonomisi de büyük bir krize girdi.
Ateşkes süreci sancılı işliyor
Dünyanın dikkat kesildiği Doğu Avrupa ülkesinde Almanya, Fransa, Ukrayna ve Rusya arasındaki dörtlü müzakereler neticesinde sağlanan ateşkesin uygulaması, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) tarafından izleniyor. Minsk Anlaşması çerçevesinde taraflar 14 gün içinde ağır silahları geri çekecek ve sonrasındaki 5 gün içinde de tüm esirlerin takası gerçekleştirilecekti. Esir takasının ardından ayrılıkçı bölge Donbas’ın statüsü ile ilgili anayasa değişikliği yapılacak ve yerel seçimlerin planlandığı bölgenin Rusya ile sınırı ise Kiev yönetimine devredilecekti. Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten bu yana çatışmalar büyük ölçüde azalmış olsa da taraflar sık sık birbirlerini ateşkesi ihlal etmekle suçluyor.
Anlaşma gereğince ağır silahları cephe hattından çekmeye başlayan Ukrayna ordusu, ayrılıkçıları özellikle stratejik liman şehri Mariupol çevresine asker ve cephane yığmaya devam etmekle suçluyor. Rus yanlısı milisler ise kendilerinin ağır silahları cepheden çekmeyi tamamladıklarını iddia ediyor. Ancak AGİT yetkilileri, henüz bu iddiayı teyit etmedi. BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri El-Hüseyin ise ‘güvenilir kaynaklardan’ Rusya’dan ağır silah ve yabancı savaşçı akışının devam ettiğini öğrendiklerini savundu. Kiev, Rusya’yı ayrılıkçı ayaklanmayı organize etmekle suçluyor ancak Moskova, bu iddiaları yalanlıyor. Batılı ülkeler de Rusya’nın Ukrayna’ya müdahale ettiği iddialarına destek vererek Moskova’ya bir dizi ekonomik yaptırım uyguluyor. Bölgede daha önce de birkaç kez daha ateşkes ilan edilmiş ancak ateşkesler fazla uzun ömürlü olmamıştı.
