Bireysel emeklilik sistemi (BES) fonlarının nasıl yönetileceğine ilişkin yeni bir düzenleme yapılarak sistemin önemli ölçüde değiştirileceği bildirildi.
Gazete Habertürk’ten Rahim Ak’ın haberine göre, bireysel emeklilik sistemini sil baştan değiştirecek bir çalışma yapılıyor. Çalışmada ağırlık kazanan görüşler aşağı yukarı belli. Yeni sistem tarım sigortaları ve deprem sigortası gibi toplanan fonların tek elden yönetilmesine benziyor.
En fazla 6-7 fon
Eğer ağırlık kazanan görüşler değişmez ise öncelikle birçok isimle anılan fon sayısı sadece 6’ya veya 7’ye inecek. Örneğin bir enflasyona endeksli, bir hisse, bir likit, bir İslami ürünlerin yer alacağı ‘helal fon’ kurulacak. Bir adet de üçüncü havaalanı, köprüler, Kanal İstanbul gibi altyapı yatırımlarını destekleyip daha sonra bu projelerin getirilerini paylaşan altyapı fonu oluşacak. Bütün emeklilik yönetim şirketleri bu 6-7 fonu satacak. Sistemde değişen en önemli alan ise portföy yönetim şirketlerinde olacak.
Ekonomi yönetimi düşük fon getirilerinin nedenlerinden biri olarak gördüğü fon yönetim giderlerinin minimuma indirilmesi için tüm emeklilik şirketlerinin sattığı bu fonları bir araya getirip yönetecek bir fon yönetim sistemi kurulması üzerinde duruyor. Tüm şirketlerin sattığı örneğin enflasyona endeksli fonu tek bir yönetim şirketi yönetecek. Böylece fon yeterli büyüklüğe ulaştığı için yönetim ücreti düşecek. Yönetmek için çok büyük maharet gerektirmeyen likit fonların yönetim ücreti çok düşük hale gelecek.
İhale usulü
Fonu yönetecek şirket ise ihale ile seçilecek. Fon yönetim gideri ve yönetim becerisi açısından değerlendirmeye alınan yönetim şirketleri ihalede aldıkları fonu yönetecek. Her bir fon yönetim şirketinin sadece 1 fonu yönetmesi ve her bir fon için yapılan ihalenin her yıl tekrarlanması üzerinde durulduğu ifade ediliyor. Böylece bir yandan yönetim şirketlerinin uzman olduğu alanda daha uzmanlaşması sağlanırken diğer yandan yönetim becerisi açısından yeterli kalitede elemana sahip olmayan fonların elenmesi bekleniyor.
Yaş ve risk grubuna göre yönlendirme
Yeni sistemin ayrıntıları da sızan haberler arasında. Buna göre BES fonlarının getirisinin düşük olmasında etkili olduğu söyleyen fon seçimlerine de etki edilmesi planlanıyor. Edinilen bilgilere göre sistemdeki kişilerin yaşı ve risk profiline göre sisteme yeni girenlere o kişiye uygun fon seçilip başlatılacak. Ancak kişi isterse fon yönetim şirketinin seçtiği fonu değiştirecek. Sistemdeki mevcut kişilere de fon tipi önerisi yapılacak. Ancak tabii ki kimse fonlarının tipi için zorlanmayacak. Buradaki temel amaç 25 yaşındaki bir gencin getirisi düşük bono fonunu tercih etmemesi veya 50 yaşındaki birinin riskli hisse fonuna gitmesini önlemek olacak.
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, fon yönetim şirketlerini başarısız bulduğunu söyleyerek, “Birçok kurum yüzde 25 devlet katkısını bile buharlaştırıyor” demişti.
