Dünya
BBC Türkçe

BBC: Rus paralı asker grubu Wagner, isyandan sonra savaşçı toplamayı sürdürüyor

30 Haziran 2023 07:55

Sarah Rainsford
BBC Doğu Avrupa Muhabiri

Wagner Grubu, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in iç savaş endişelerini dile getirmesine yol açan isyanından günler sonra, Rusya çapında hala savaşçı topluyor

Rusya'da kayıtlı bir telefon numarasını kullanarak çok sayıda işe alım merkezini aradık. Sorulduğunda, merkezi erkek kardeşimiz adına yaptığımızı söyledik.

Bize yanıt verenlerin hepsi, işlerin her zamanki gibi yürüdüğünü teyit etti.

Rusdya'nın batısındaki Kaliningrad'dan güneyindeki Krasnodar'a hiç kimse grubun lağvedildiğine inanmıyordu.

Kuzey Kutup Bölgesi'ndeki Murmansk şehrinde, Viking Spor Kulübü'nden bir kadın hala Ukrayna'da görev yapmaları için savaşçıları işe aldığını doğruladı:

"Evet, işe alım yaptığımız yer burası. Biri (cepheye) gitmek isterse, beni araması yeterli. (Yola çıkması için) bir gün belirleyeceğiz."

Wagner'in uzun irtibat noktaları listesinde genellikle dövüş sanatları okulları başı çekiyor. Boks kulüpleri ve diğer bazı dövüş kulüpleri de temas kurulan diğer yerler.

Telefonu açan birkaç kişi, yeni üyelerin Rusya Savunma Bakanlığıyla değil, paralı asker grubuyla sözleşme imzaladığını vurguladı.

Wagner'in işe alım ofislerinde irtibat görevlilileri işlerini yapmaya devam ediyor. Değişen birşey olmadığını söylüyorlar.

Volgograd'daki Sparta Spor Kulübü'nden bir kişi, "Bunun kesinlikle Savunma Bakanlığı'yla hiçbir ilgisi yok. Duran bir şey yok. Hala işe alım yapıyoruz" dedi.

Wagner'in hafta sonundaki isyanının temel nedeni, paralı askerlerin Savunma Bakanlığı'na devredilmesi ve böylece Wagner Grubu ile patronu Yevgeni Prigojin'in dize getirilmesiydi.

İsyan, Vladimir Putin'in 20 yılı aşkın süredir devam eden iktidarında onun otoritesine en büyük meydan okuma buydu. Kremlin, isyan sonrası tepkisini, güçlü ve kararlı olarak tanımlamak için mücadele etse de...

Ancak çok sayıda muhalif aktivistin sadece Rusya'nın Ukrayna'ya karşı açtığı savaşı eleştirdikleri için uzun hapis cezalarına çarptırıldıkları bir ülkede, isyancılara karşı açılan ceza davaları düştü.

Wagner'in liderinin bile serbestçe, görünüşe göre Belarus'a, gitmesine izin verildi. Ancak Prigojin'in özel bir jetle Salı gecesi Rusya'ya döndüğü tespit edildi.

Prigojin'in başkent Moskova'ya yürüyen, helikopterleri ve bir uçağı vuran ordusu hala dağıtılmadı.

Rusya'nın güneyindeki Krasnodar'da Wagner adına işe alım yapan kadın görevli, "Çalışıyoruz. Bir şey değişseydi bize söylerlerdi. Ama değişen hiçbir şey yok" dedi.

Bir Wagner savaşçısının aylık cömert maaşı 240 bin ruble (yaklaşık 72 bin lira). Sözleşmeler ise 6 aylık.

Rusya Parlamentosu Savunma Komisyonu Başkanı Andrey Kartapolov, Perşembe günü, Prigojin'in daha önce, Wagner'in Savunma Bakanlığı kapsamına alınması için verilen sürenin müzakere edilemez olduğu konusunda uyarıldığını söyledi.

Kartapolov, isyanı bir ihanet eylemi olarak nitelendirerek, "Savunma Bakanlığı tüm grupların sözleşme imzalaması gerektiğini söyledi ve hepsi bunu yapmaya başladı. Bay Prigojin dışında herkes..." dedi ve ekledi:

"Wagner'in, Özel Askeri Harekat'a katılmayacağı; grubun ayrıca herhangi bir finansman veya maddi kaynak alamayacaktı da Prigojin'e bildirildi."

Rusya, Ukrayna savaşı için "Özel Askeri Harekat" ifadesini kullanıyor.

Vladimir Putin, yıllarca Wagner'le resmi bağlantısı olduğunu inkar etmişti. Hafta sonu çıkan isyanın ardından aniden U dönüşü yaptı. Görünüşe göre Prigojin'i küçültmeye çalışarak, grubun tamamen Rus devleti tarafından finanse edildiğini iddia etti.

Bu durumda Wagner'in varlığını sürdürmesinin pratikte ne kadar anlamlı olduğu belirsizleşiyor.

Putin Cumartesi günü, Rus hapishanelerinde artık sadece Savunma Bakanlığı'nın asker alabilmesini öngören yasayı imzaladı. Oysa cezaevleri daha önce Wagner için Ukrayna'da önemli bir savaşçı kaynağıydı.

Ancak grubun daha geniş işe alım hamlesi sürüyor.

Volgograd'da konuştuğumuz birisi, "Eğer bugün birisi Wagner'e kaydolursa, onu yarın cephede konuşlandırabilirim" dedi ve Belarus'un artık olası bir varış noktası olduğunu doğruladı.

Belarus'un uzun süredir görevde olan lideri Aleksandr Lukaşenko, Wagner savaşçılarının ülkelerinde hoş karşılanacağını söyledi. Lukaşenko, Cumartesi günkü isyanın noktalanmasındaki arabuluculuk rolünü açıklamaktan da zevk alıyor.

Lukaşenko'ya göre Belarus ordusunun Wagner'den öğreneceği çok şey var.

Wagner'in "Brest" takma adını kullanan Belaruslu bir üyesi, gelecek yıl yapılacak parlamento seçimlerinden öncesi Lukaşenko'nun otoriter yönetimine karşı daha fazla kitlesel protesto gösterileri düzenlenmesi halinde, grubun Lukaşenko'ya iyi bir koruma sağlayabileceğini ima etti.

"Brest", Telegram'da yayımlanan ve bilinmeyen bir yerde çekilmiş videoda abonelerine, Belarus sınırının "Kiev'e 300 kilometreden daha yakın" olduğunu hatırlattı. Bu inceden, örtülü bir tehditti.

Yine de Wagner savaşçılarının Belarus'a taşındıklarına dair henüz bir işaret yok.

Rusya'nın merkezindeki Saratov'dan bir kadın, "Şimdilik her şey eskisi gibi. Hiçbir şey değişmedi" diyerek Ukrayna'da savaşmaları için hala erkekleri işe aldığını doğruladı:

"Herkes her zamanki gibi Molkino'ya gidiyor. Eğitim merkezine. Tüm bilgileri orada alıyorlar."

Görünen o ki, Rusya'nın güneyindeki Molkino'da, daha önce Wagner ilişkilendirilen bir atış poligonuna atıfta bulunuyor.

Wagner'e, Rusya Savunma Bakanlığı'nın çatısı altına girmesi için verilen süreyi hatırlatarak ekliyor:

"Merak ediyorum, 1 Temmuz'dan sonra bir şey değişir mi? "Umarım değiimez. Bilmiyorum. Ama tabii ki insanlar hala bizimle iletişime geçiyor."

Haber, değiştirilmeden kaynağından otomatik olarak eklenmiştir