Dünya Kadınlar Günü’ün temeli işçi hakları hareketine dayanıyor. 1908 yılında New York’ta 15 bin işçi kadın, daha kısa mesai süreleri, daha yüksek maaş ve seçme hakkı talep etti.
Bir yıl sonra ise Amerikan Sosyalist Partisi 8 Martı’ı Ulusal Kadınlar Günü ilan etti.
Ulusal Kadınlar Günü nasıl Uluslararası oldu?
1910 yılında toplanan Uluslararası Emekçi Kadınlar Konferansı’ndaki 2. Enternasyonale bağlı kadınlar toplantısında Almanya Sosyal Demokrat Partisi’nden Clara Zetkin, Dünya Kadınlar Günü fikrini ortaya attı. Oy birliğiyle kabul edilen önerinin ilk uluslararası etkinliği 1911 yılında düzenlendi.
1917 yılında ise Rusya’da kadınlar ‘Ekmek ve barış istiyoruz” sloganlarıyla sokağa çıktı. Eylemlerin sonunda Rus Çarı tahttan indiğinde, kurulan geçici hükümet kadınlara seçme hakkı tanıdı. Rusya’da kadın eylemleri 8 Mart’ta başlamıştı.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 16 Aralık 1977 tarihinde 8 Mart'ın "Dünya Kadınlar Günü" olarak anılmasını kabul etti.
Türkiye’de 8 Mart
8 Mart 1957’de Ankara ve İstanbul’dan İlerici Kadınlar Derneği’nin girişimiyle, ilk kamuya açık kutlama yapıldı.
12 Eylül askeri darbesi sonucu kadın örgütlenmelerinin de yasaklanmasıyla dört yıl boyunca kitlesel bir anma yapılmadı.
80’lerin ortasında çeşitli kampanyalar etrafında örgütlenen kadınlar, 90’lı yıllardan itibaren daha geniş katılımlarla sokağa çıkmaya başladı.
Son 10 yılın 8 Mart kutlamalarında gözaltılar yaşanmasının yanı sıra yürüyüşlere katılan kitlenin arttığı görüldü.
2017'de Türkiye'nin birçok ilinde planlanan gösterilerden İstanbul İstiklal Caddesi'ndeki Feminist Gece Yürüyüşü oldukça kalabalık bir katılıma sahipken, İzmit ve Balıkesir gibi şehirlerde toplanan kadınlar 'izinsiz yürüyüş' gerekçesiyle gözaltına alındı. İstanbul'da ise Bilgi Üniversitesi kampüsüne izinsiz giriş yapan 15 -20 kişilik bir grup 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nü kutlamak amacıyla stant açan öğrencilere saldırdı.
2019'un 8 Mart programı
Birleşmiş Milletler’in 8 Mart 2019 için belirlediği tema “Eşit düşün, zekice yarat, değişim için üret” oldu. Bu yılın gündeminde, cinsiyet eşitliği ve özellikle sosyal güvenlik sistemlerinde kadınların güçlendirilmesi, kamu servislerine erişimlerinin artırılması ele alınacak.
Birleşmiş Milletler bu sene farklı sektör liderlerine, sosyal girişimcilere ve cinsiyet eşitliği aktivistlerine yer vererek, bu alanlarda cinsiyet bariyerlerinin ortadan kaldırılması için fikirleri duyuracak.
İstanbul’da kadınlar 8 Mart’ta “Özgürlüğümüz için direnişte, krize, savaşa, şiddete karşı alanlardayız” sloganıyla sokağa çıkacak. Bu yıl İstanbullu kadınların miting alanı Bakırköy Pazar Alanı olacak.
Ankara Kadın Platformu “Krize, Savaşa, Şiddete ve Eşitsizliğe Karşı Dayanışmayla Güçleniyor, Hayatı Örgütlüyoruz!” sloganıyla 8 Mart günü Sakarya Meydanı’na davet ediyor.
Adana Kadın Platformunun çağrısıyla kadınlar, 8 Mart günü saat 17.00’de Kasım Gülek Köprüsü’nde toplanarak mitingin gerçekleşeceği Uğur Mumcu Meydanı’na yürüyecek.
İzmirli kadınlar da 10 Mart Pazar günü Cumhuriyet Meydanı’nda toplanarak mitingin gerçekleştirileceği Gündoğdu Meydanı’na yürüyecek.
Dersim Kadın Platformu'ndan kadınlar, 7 Mart Perşembe günü postaneden dayanışma amaçlı tutsak kadınlara kart gönderecek, 8 Mart günü ise Seyit Rıza Meydanı’nda basın açıklaması yapacak.
Feminist Gece Yürüyüşü Çanakkale’de Golf Çay Bahçesi önünde ve Fethiye’de Beşkaza Meydanı’nda ise saat 20:00’de başlayacak.
Kadın Meclisleri ise "Öldürülmediğimiz Şehirler İstiyoruz" sloganıyla birçok şehirde eylem yapacak.
