12. Kalkınma Planı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edildi. Görüşmelerin sonunda soruları yanıtlayan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Serbest kur rejimi uygulayan bir ülkeyiz. Ne bir tahminimiz ne bir hedefimiz var. Gelişmekte olan bir ülkeyseniz uzun dönemde paranız değer kazanır. Diğer taraftan daha konjonktürel olarak geçtiğimiz seçim sonrası kurda önemli bir hareketlilik yaşandı. Oldukça önemli bir değişim oldu, önümüzdeki dönemde böyle bir değişiklik beklemiyoruz. Daha belli limitler içinde salınan, gelişmelere göre, arz talep şartlarına göre değişen bir kur beklentimiz var” dedi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, 12. Kalkınma Planı üzerindeki görüşmeler tamamlandı ve plan kabul edildi. Görüşmelerin son kısmında Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, gün boyu kendisine yöneltilen soruları yanıtladı. Yılmaz’ın konuşması özetle şöyle:
“Sayın Türeli, 201. Madde’de şirketlerin tasarruf oranının nasıl hesaplandığını sormuştu. Planda referans verilen şirketler tasarrufu TÜİK’in kurumsal sektörler arasında yer verdiği mali ve mali olmayan şirketler tasarrufunun toplamı olarak hesaplanmaktadır. Büyümenin bileşenleri arasında toplam faktör verimliliğini dile getirdi yine sayın Türeli. Geleceğe dönük olarak yine ifade ettiğimiz gibi ortalama yüzde 5’lik bir hedef var. Bunun bir puandan fazlası toplam faktör verimliliğinden gelmesi hesaplanıyor. Aynı dönemde ciddi anlamda istihdam artışı ve sermaye artışı, sermaye girişi de sağlanacak.
"2037, 2040’lara kadar bir fırsat dönemindeyiz"
Demografik fırsat penceresi… Burada da esas olan 2037, 2040’lara kadar bir fırsat dönemindeyiz. Yaşlanmadan zenginleşmeliyiz. Bunu başaramazsak eğer yoksul ve yaşlı bir nüfusa dönüşme riskimiz var. Bu da en kötü durum. Dünyada iki tane sınıflandırma var. Bir tanesi Birleşmiş Milletler'in yaptığı insani kalkınma gelişmişlik endeksi. Düşük, orta, yüksek ve en yüksek kalkınma seviyesine sahip ülkeler olarak ayrılıyor. Türkiye son 3-4 yıldır en yüksek grupta. Bu iyi bir şey. Bunu daha da ileriye taşımamız lazım. Satın alma gücü paritesine göre kişi başına milli gelirimiz üç ana eksende hesaplanan bir gösterge. Türkiye burada iyi bir durumda ama daha da iyi olması lazım.
"Türkiye, AK Parti iktidarı başladığında alt orta gelir liginde olan bir ülkeydi şimdi yüksek gelirli ülkeler eşiğindeyiz"
Yüksek gelirli ülkeler ligi sınıflandırmasını ise Dünya Bankası yapıyor. Ülkeleri 4 gruba ayırıyor. Türkiye, AK Parti iktidarı başladığında alt orta gelir liginde grubunda olan bir ülkeydi şimdi yüksek gelirli ülkeler eşiğindeyiz. En son 13 bin 800 civarında eşit değer yüksek gelirli bir ülke olmanız için nominal bazda kişi başı milli gelirimizin 13 bin 800’ün üstünde olması gerekiyor. Orta Vadeli Programımızda 2026 civarında biz, Türkiye’nin bu eşiği geçeceğini düşünüyoruz.
"Daha fazla gayrimenkul dışı doğrudan uluslararası sermaye çekme gayretindeyiz"
FTI konusunda elbette daha fazla gayrimenkul dışı doğrudan uluslararası sermaye çekme gayretindeyiz. Önümüzdeki dönemlerde bu konuda daha da yoğunlaşacak. Plan, OVP ile birlikte politika belirsizliğinin de ortadan kalkması dolayısıyla önümüzdeki dönemde doğrudan sermaye konusunda daha hareketli bir döneme gireceğimizi bekliyorum. Son 20 yılda 260 milyar dolar civarında uluslararası sermayeyi Türkiye’ye cezbettik. Uzun vadeli üretken sermaye… Biz hep şunu söylüyoruz kim gelip yatırım yapıyorsa bu bizim firmamızdır. Bu firmaların sayısının artmasını destekliyoruz.
"Gençleri tarıma daha fazla cezbetmemiz gerekiyor"
91,6 milyar 2024 bütçesinde öngördüğümüz rakam. Tarımsal kredi sübvansiyonları var. Bunlar da tarım desteği. Müdahale alımları var TMO’nun. OECD’nin tarifiyle tarım desteklerine bakarsanız aslında çok daha yüksek bir destek ama ne kadar desteklesek az olan bir alan tarım tabii. İmkanlar oluştukça daha fazla destek vereceğiz tarıma. Tarımda oldukça yaşlı bir nüfus çalışmakta. Dolayısıyla gençleri tarıma daha fazla cezbetmemiz gerekiyor. Yakın kırsal dediğimiz alanlarda gençler hem bir taraftan şehrin sosyal hayatına katılma imkanına sahip olabilmeli hem de tarımla uğraşabilmeli. Bunun modellemesini yapmaya çalışıyoruz.
“AB ile ilgili dijital düzenlemeler var"
Gümrük birliğinin güncellenmesi için çalışmalar yürüteceğiz. Uyum sürecini devam ettirme, kişisel verilerin korunması kanununun uyumlaştırılması, karbon düzenlemelerinden etkilenecek sektörler için çalışmalarımız var. Dijital düzenlemeler var AB ile ilgili. Vize serbestisi çalışmaları gibi çok sayıda konu planın farklı bölümlerine dercedilmiş durumda.
“Serbest kur rejimi uygulayan bir ülkeyiz, ne bir tahminimiz var ne bir hedefimiz var"
Serbest kur rejimi uygulayan bir ülkeyiz. Ne bir tahminimiz var ne bir hedefimiz var. Gelişmekte olan bir ülkeyseniz uzun dönemde paranız değer kazanır. Diğer taraftan daha konjonktürel olarak geçtiğimiz seçim sonrası kurda önemli bir hareketlilik yaşandı. Oldukça önemli bir değişim oldu önümüzdeki dönemde böyle bir değişiklik beklemiyoruz. Daha belli limitler içinde salınan, gelişmelere göre, arz talep şartlarına göre değişen bir kur beklentimiz var.
"EYT meselesi sosyal güvenlik sistemimizi etkileyecek"
Esas mesele emeklilikte yaşa takılanlar meselesi diye düşünüyorum. Bu sene 2 milyon toplamda 5 milyon kişilik bir potansiyel var. Önümüzdeki yıllarda bunun etkisi daha fazla görülmüş olacak. Dolayısıyla bu EYT meselesi sosyal güvenlik sistemimizi etkileyecek. Sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sistemi adına bu çabalarımızı sürdüreceğiz.
“Yoksulluk konusunda üç düzeyli bir perspektifimiz var"
Yoksulluk konusunda dar bir perspektifiniz var dediniz. Bunun haksız bir eleştiri olduğunu düşünüyoruz. Üç düzeyli bir perspektifimiz var. En tepede makro politikalarımız; fiyat istikrarı, büyüme ve istihdam… Bunları yapmasanız yoksulluğu azaltamazsınız. İkinci düzey sektörel politikalarıdır. Orada da son derece sistematik politikalar izlenmiştir. Bunların dışında bir de doğrudan desteklerimiz vardır. Onlarda doğrudan gelir veya ayni destekleri içeren yardımlardır.”
