Sağlıklı yaşamak ve yaşlanma bir tesadüf değildir. Biz hekimlerin görevi sadece hastayı muayene edip ilaç yazmaktan ötedir. Kanıta dayalı bilgiyi toplumla paylaşmak, hastalıklardan koruyucu tavsiyelerde bulunmak, tedavi etmek ve sağlığın sürdürülmesi için yardımcı olmak da hekimin görevleridir. Ancak öylesine değişik bir ortamdayız ki, hekim olmayanlar televizyonlarda doktorluk yapmakta, hastalıklar konusunda otorite gibi davranmaktadır ve medya bu figürleri çok sevmekte ve desteklemekte, insan sağlığına etkilerinin ne olduğu bilinmeyen sözde tedavilerin ve beslenme tarzlarının yayılmasına yardımcı olmaktadırlar. Beslenme ve diyet konularında insan sağlığını olumsuz etkileyecek tavsiyeler, ne yazık ki bazen de doktorlar tarafından verilerek, hemen her gün medyada ve televizyonlarda rating uğruna sağlıklı olup olmadığı sorgulanmadan milyonlarca insana ulaşmaktadır.
Sağlıklı yaşamak derken işe önce sağlığın tanımıyla başlamakta yarar var. Dünya Sağlık Örgütüne göre sağlık; sadece bir hastalık veya sakatlık durumunun olmayışı değil, fiziksel, zihinsel ve sosyal olarak tam iyilik hali olarak tanımlanır.
Sağlığın 3 alışkanlığı vardır:
1. Beslenme: Sağlıklı veya sağlıksız olsun insanlar beslenme konularında tutkuludurlar. Yiyecek seçimleri çoğunlukla kültürel, coğrafi, ailesel davranışların devamı, duygusal sebepler ve bazen bağımlılıklara göre şekillenir.
İnsanlar diyetlere ise kendi inanç sistemlerinden bakarlar ve kendi felsefe ve yiyecek tercihlerine uyanı seçerler. Bu tercihlere uymayan diyetleri ise sıklıkla eleştirir ve elerler. İnsanlar ancak kilo fazlalığı, tansiyon ve kolesterol yüksekliği, kalp hastalığı, diyabet ve kanser gibi hastalıklarla karşılaştıkları zaman beslenme seçimlerini değiştirmeyi düşünürler. Oysa gerçek bilim ne olursa olsun kişisel ajanda, tercih ve felsefe tanımaz. Sadece ağır basan kanıtlara dayanır ve bu kanıtları hiçbir sebeple göz ardı etmez. Hangi beslenme tarzına uyar, nasıl bir hayat tarzı tercih ederseniz onun sonuçlarını yaşarsınız. Kilonuz ve sağlığınız en uzun süre uyguladığınız beslenme tarzına göre şekillenir
2. Egzersiz: Düzenli egzersiz günlük hayatın bir rutini haline gelmelidir. Spor salonu üyeliğinizin olması hoş bir şeydir ama ortalama bir gününüzü de azami şekilde hareketli geçirmek için her fırsatı kullanmalısınız.
3. Pozitif bir zihniyet: Sağlıklı yaşam tarzının ön koşuludur. İyimser ve sağlıklı yaşam tercihlerini destekleyen insanların çevrenizde olması, ne kadar iyi göründüğümüz ile ilgili değil, diğer insanlardaki iyiliği ve güzelliği takdir edebilmemizle; ne kadar sevildiğimiz ile ilgili değil, diğer insanları ne kadar sevebildiğimiz ile ilişkilidir.
Kalp hastalığı, felç, kanser, kronik solunum sistemi hastalıkları ve diyabet dünyada ölüm sebeplerinin %60’ını oluşturuyorlar. Bu hastalıkların büyük kısmı önlenebilir. Hangi diyet diğerini döverden daha çok, tedavisi acılı ve yüksek maliyetli hastalıklardan korunmak ve sağlığı sürdürebilmek için konuşmak gündemi oluşturmalıdır. Obezite sadece kozmetik bir sorun değil, tıbbi bir sorundur ve sağlığı tehdit eder. İdeal kilo çoğunlukla ideal sağlık anlamına gelmez.
Bilimde hızlı ilerlemelerin olduğu bir zamanda yaşıyoruz ve daha uzun, daha sağlıklı yaşamak için uygulayabileceğimiz çok fazla yeni bilgiye sahibiz. Sadece ilaç, tanı ve tedavi yöntemleri değil, koruyucu ve önleyici tıp alanında da kullanabileceğimiz bu bilgileri mevcut bilgilerimize eklememiz gerekiyor. Bu bilgilerin üretildiği yerlerden biri ülkemizde bu konuda öncü ve saygın kurumlardan biri, 1945 yılında Tecrübi Araştırma merkezi adı ile kurulan DETAE (Deneysel Tıp Araştırma Enstitüsü) ulusal ve uluslararası platformda araştırma projeleri ve eğitim organizasyonlarının yapıldığı, ülkemizdeki bilimsel ve inovatif çalışmaların öncüsüdür (1). Bünyesinde faaliyet gösteren beş anabilim dalı mevcut olan DETAE 70.yılında sağlığa bakış açısı konulu bilimsel toplantısı ile kutluyor24-25 kasım, İstanbul Üniversitesi, kongre ve kültür merkezinde DETAE nin 70. Yılında hastalık ve sağlığa bakış konulu bilimsel toplantısı yapılıyor.
Ben bu toplantıda ‘Sağlığın sürdürülebilirliğinde beslenmenin rolü’ konulu bir sunum yapma onuruna eriştim.
Konuşmamın içeriğini daha sonra sizlerle paylaşacağım.
Gerçeğin her zaman hoşunuza gitmeyebileceğini unutmayın ama yine de gerçeği arayın.
Sağlık tesadüf değildir. Sağlıklı yaşayın.
Referanslar:
DETAE (http://detaegunleri2014.org )
