"Baktığında sana görmeyi öğretir sokak. Şu son iki yılda İstanbul sokaklarında dünyanın çevresinde bir tur atacak kadar yürümüşümdür herhalde. Doktorlar günde en az on bin adım yürümek kalbe iyi gelir diyor. Ben her gün yüz bin adım yürüdüm ama şu anda kalbimde sızı var Halil Abi. Kalbin neyine iyi geliyor ki yürümek? Benim kalbim her atışında hüzün pompalıyor damarlarıma. Hüzün ne renktir, desen kan kırmızısıdır derim şimdi…"

Sabahın ışıklarının etrafı yeni aydınlattığı bir saatte sokaktayım. Yıllardır hiç bitmeyen, yakın süreçte de bitmeyecek gibi gözüken ev baskını, gözaltı, tutuklama haberlerinin arasında hayata tutunmayı sağlayan ender konulardan biri kitap. Hava soğuk, rüzgar var. Bir bankı paylaşıyorum tanıdık bir kediyle. Kitap, kedi, ben….Elimdeki kitabın, romanın  yazarı 8.5 yıldır sokağı görmeyen bir isim: Selahattin Demirtaş. Girişteki bölüm onun kitabından, ‘Jamal’dan. 73. sayfada sanırım sadece benim değil pek çoğumuzun düşündüğü, hissettiği soruyu görünce içim bir tuhaf oluyor. Hüzün ne renktir? Mutluluğu, umudu, yaşama sevinci çalınmaya çalışılan ne yazık ki direnmeye devam etse de kısmen çalınan halkın belki de bilmeden düşündüğü soru.  

Hukuksuzlukta, belirsizlikte, gelecek kaygısında eşitlenen; Türk-Kürt, Alevi-Sünni, solcu-muhafazakâr, genç-yaşlı milyonların memleketi artık burası. Adliye koridorlarıyla hapis arasında mekik dokuyan insanlar. Yıllardır hapiste olanlar, yıllarca hapis isteğiyle yargılananlar, süresi dolduğu halde serbest bırakılmayanlar….Yıllar sonra açılan davalar, gizli tanıklar, eldeki medya-trol ordusuyla itibarsızlaştırılmaya, suçlu gösterilmeye çalışılan binler… Oyuncu menajeri de gazeteci de akademisyen de siyasetçi de hedefte….Terörist, beşinci kol, darbeci, örgüt üyesi… Değişik isimlerle, değişik ithamlarla, bazen bir cümleden, bazen bir fotoğraftan, bazen bir iddiadan özgürlüğü kaybetme potansiyeli…

Toplumun adını ezbere bildiği isimler, yerler… En çok savcılar… Sonra hapishaneler… Sonra adının bir yerine ‘saray’ kondurulan adliyeler… Koskoca memleketi adliye ile hapis, korku ile belirsizlik en önemlisi geleceksizliğe sıkıştırmak...

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan İtalya’da Başbakan Meloni ile buluştu. Meloni, ‘Türkiye’den ülkelerine gelen sıfır sığınmacı için ('düzensiz göç’ diye tanımlıyor) teşekkür etti.’ Sevindi kimileri. Oysa… Savaştan kaçanlara sırtını çeviren bu iki yüzlülüğü yüze vurmak gerekirdi. Ya da Suriye iç savaşının başında defalarca Türkiye’ye gelip sığınmacılar ‘ülkelerine gelmesin diye para teklif edilmesindeki’ duruma da elbette. Avrupa’nın Türkiye’ye biçtiği gardiyanlık görevi o ülkeler açısından da bu ülkeyi yönetenler açısından da hüzündür.  

Son dönemde Avrupa Türkiye ile yeni bir ittifak arayışında. Güvenliği için Türkiye’nin ‘askerini’ istiyor. ABD’nin Trump sonrası Avrupa güvenliği ile ilgili yarattığı boşluğu Türkiye’nin doldurması isteniyor. İngiliz The Economist dergisi; Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 11 Nisan’daki “Avrupa’nın güvenliği Türkiye’siz düşünülemez” açıklamasını merkeze aldığı bir analiz yayınladı. Burada Erdoğan’ın haksız olmadığına değindi. Türkiye’nin savunma sanayisindeki ilerlemelerine, ordusuna ve Karadeniz’deki stratejik rolüne atıfta bulunuldu. Türkiye’nin bilimle, sanatla, özgür düşünce ile  değil ‘askeri olarak’ ortaklaştırılması projesi. Gardiyanlıkla askerlik arasında yeni bir rol.

Yazılarımı ya da konuşmalarımı takip edenler sığınmacılar konusundaki duruşumu bilirler. Savaştan kaçanları ötekileştirenlere karşı çıktım, çıkacağım. Burada altını çizdiğim biçilmeye çalışılan roller. Bu rollerin kabulü. Bunun normalleştirilmesi.

Adliyeler, hapisler, belirsizlikler…

Haksızlıklar, hukuksuzluklara sıra kendine ya da mahallesine gelince isyan edenler…

Ekonomideki sıkıntılar…

Barış arayışları…

Sokağın, demokratik itirazın hedef alınması…   

Elbette umudu kaybetmek yok ama…

Siz de bazen hüznün rengini düşünüyor musunuz kendi kendinize?

8.5 yıldır hapiste olan, memleketin barışı, bir arada yaşaması için en büyük çabayı sarf edenlerden Demirtaş’ın romanındaki pek çok cümle etkileyici. Bakalım sizi en çok hangisi etkileyecek?