2025 yılı ocak-eylül döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri 10 trilyon 222,2 milyar TL, bütçe gelirleri 9 trilyon 4,9 milyar TL ve bütçe açığı 1 trilyon 217,3 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 8 trilyon 559,8 milyar TL ve faiz dışı fazla ise 445,1 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
Diğer kalemlerin akıbetini ise aşağıda izah etmeye çalışayım.
2025 eylül ayı bütçe gerçekleşmeleri
2025 yılı eylül ayında merkezi yönetim bütçe giderleri 1 trilyon 331 milyar TL, bütçe gelirleri 1 trilyon 21,4 milyar TL ve bütçe açığı 309,6 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 1 trilyon 94,4 milyar TL ve faiz dışı açık ise 73 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
Merkezi yönetim bütçesi 2024 yılı eylül ayında 100 milyar 464 milyon TL açık vermiş iken 2025 yılı eylül ayında 309 milyar 643 milyon TL açık vermiştir. 2024 yılı eylül ayında 48 milyar 213 milyon TL faiz dışı fazla verilmiş iken 2025 yılı eylül ayında 73 milyar 22 milyon TL faiz dışı açık verilmiştir.
2025 ocak-eylül dönemi bütçe giderleri
2025 yılı ocak-eylül döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri 10 trilyon 222,2 milyar TL, bütçe gelirleri 9 trilyon 4,9 milyar TL ve bütçe açığı 1 trilyon 217,3 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 8 trilyon 559,8 milyar TL ve faiz dışı fazla ise 445,1 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
Merkezi yönetim bütçesi 2024 yılı ocak-eylül döneminde 1 trilyon 74 milyar 18 milyon TL açık vermiş iken 2025 yılı ocak-eylül döneminde 1 trilyon 217 milyar 278 milyon TL açık vermiştir. 2024 yılı ocak-eylül döneminde 161 milyar 332 milyon TL faiz dışı açık verilmiş iken 2025 yılı ocak-eylül döneminde 445 milyar 103 milyon TL faiz dışı fazla verilmiştir.
2025 ocak-eylül dönemi bütçe gelir gerçekleşmeleri
Merkezi yönetim bütçe gelirleri ocak-eylül dönemi itibarıyla 9 trilyon 4 milyar 924 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Vergi gelirleri 7 trilyon 753 milyar 506 milyon TL, genel bütçe vergi dışı gelirleri ise 1 trilyon 7 milyar 198 milyon TL olmuştur.
Aşağıdaki tabloda 2025 ocak-eylül dönemi vergi gelirleri ve bu vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payları gösterilmiştir.
Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere 2025 ocak-eylül döneminde KDV ve ÖTV’nin toplam vergi gelirleri içindeki payı yüzde 48; dolaylı vergilerin payı yüzde 62,44 ve dolaysız vergilerin payı ise yüzde 37,56 olarak gerçekleşti.
Stopaj yoluyla alınan gelir vergisinin toplam gelir vergisi içindeki payı yüzde 91,94 kadardır.
Ocak-eylül 2025 ile geçen yıl aynı dönem vergi tahsilatı karşılaştırılması
2024 yılı ocak-eylül döneminde bütçe gelirleri 6 trilyon 84 milyar 619 milyon TL iken 2025 yılının aynı döneminde yüzde 48 oranında artarak 9 trilyon 4 milyar 924 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. 2025 yılı ocak-eylül dönemi vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 51 oranında artarak 7 trilyon 753 milyar 506 milyon TL olmuştur.
Aşağıdaki tabloda vergi kalemleri bazında ocak-eylül 2025 tahsilat tutarları ile geçen yılın aynı dönemdeki tahsilat tutarları ve değişim oranları bulunmaktadır.
Yukarıdaki tabloya göre 2025 ocak-eylül döneminde geçen yıl aynı döneme nazaran tahsilat oranı en fazla olan gelir kalemi yüzde 91,6 artışla gelir vergisi olmuştur. Bunun ardından BSMV yüzde 65,4 ile; kolalı gazozlardan alınan ÖTV yüzde 58 ile; yüzde 60,2 ile özel iletişim vergisi, yüzde 68 ile dijital hizmet vergisi, yüzde 65,5 ile harçlar, yüzde 59,2 ile dahilde alınan KDV gelmektedir Diğerlerinin artış oranları yukarıdaki tabloda görülmektedir.
ÖTV genel toplamı ise geçen yıl aynı döneme göre yüzde 39,6 oranında artmış.
Murat Batı kimdir?
Prof. Dr. Murat Batı, 14 Aralık 1974 tarihinde Diyarbakır'da doğdu. İlk, orta ve lise eğitimini Diyarbakır'da tamamladı. Lisansını Ankara Gazi Üniversitesi'nden, yüksek lisansını Hacettepe Üniversitesi'nden, doktora derecesini "Türev Araçların Vergilendirilmesi" teziyle 2012 yılında İstanbul Üniversitesinden aldı.
Mali hukuk alanında 2016 yılında doçent, 2022 yılında profesör kadrosuna (Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi) atandı.
Çok sayıda üniversite, banka, belediye ve profesyonel şirkete, özellikle vergi hukuku alanında eğitimler verdi; hukuk ofisleri ile YMM ofislerine danışmanlık yaptı.
"Vergi Hukuku (Genel Hükümler)", "Muhasebe Hileleri ve Vergiden Kaçınmanın Türk Vergi Mevzuatındaki Yasallığı", "Türk Vergi Sistemi" kitapları yayımlandı; 60'tan fazla ulusal ve uluslararası akademik yayında makale ve kitap bölümü yazdı.
Kısa bir süre Cumhuriyet, Dünya ve BirGün gazetelerinde konuk yazarlık yaptı. Eylül 2020'den itibaren T24'te yazmaya başlayan Murat Batı, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mali Hukuk Ana Bilim Dalı Başkanlığı görevini halen sürdürmektedir.
|
