Takip ettiyseniz uluslararası emtia borsalarında buğday fiyatı rekor kırdı ve fiyatlar Mayıs ayından bu yana yüzde 30 kadar artış kaydetti. Buğday fiyatları dünya genelindeki talep artışı dolayısıyla zaten bir süredir yüksek seyrediyordu. Dünyada yaşanan kuraklık, Rusya’daki yangınlar ve sonrasında Rusya Başbakanı Vladimir Putin’in buğday ihracatını yasaklayacağını açıklaması buğday fiyatlarını son 1 ayda yüzde 47 artırdı.
En büyük üçüncü buğday ihracatçısı konumundaki Rusya’da Başbakan Putin’in ‘kuraklık var, ihracat yasak’ demesi piyasaları hareketlendir ve buğdayın kilosu Chicago borsasında 865 sentle son yirmi üç ayın zirvesine çıktı. Başbakanı Vladimir Putin, 15 Ağustos-31 Aralık tarihleri arasında tahıl ve un ihracatını yasaklayan kararnameyi imzalamıştı. Dünya buğday piyasasında fiyatlar dün yüzde 5′in üzerinde yükselirken, haftalık artış da yüzde 25 oldu.
ABD’de ise buğday, vadeli işlemeler piyasasında yüzde 6′dan fazla değer kazandı. Londra’da ise fiyatı 167 sterlin/tona çıktı.
Putin’in, hasadın ardından, yasaklama kararının 2011′e uzatılıp uzatılmayacağına karar verileceğini kaydetmesi aslında asıl gerginlik sebebi piyasalarda. Devletten tarımcılara 10 milyar ruble (330 milyon dolar) sübvansiyon ve iki 25 milyar rublelik bütçeden indirimli iki kademeli kredi vaadinde bulunan Putin, “Rezervlerimiz mevcut, ancak iç piyasada tahıl ve tarımsal ürünlerine fiyatların artmasına ve büyükbaş hayvanların azalmasına engel olmalıyız. Bu yüzden belirli süreliğine tahıl ve diğer tarım ürünlerine yasak getirilmesi doğru karar olacak.” diye konuştu.
Ülkede, mevsim normallerinin çok üzerinde seyreden sıcaklıklar nedeni ile toplam 10 milyon hektarlık alanda ürünler telef olduğu söylenmekte. Tahıl rekoltesinde yüzde 20-26 oranında düşüş olunca, Rusya’nın 27 ayrı bölgesinde kuraklık nedeni ile olağanüstü hal ilanı da işin ciddi olduğunu gösteriyor.
Rusya Hububat Birliği, geçen yıl 21,4 milyon ton olan ihracatın bu yıl 15 milyon tona düşmesini beklediklerini duyurmuştu. Dünya buğday üretiminin yüzde 8′ini gerçekleştiren Rusya’da üretimin 77 milyon tonu iç pazarda tüketiliyor. Ülkede bu yıl buğday rekoltesinin 70-75 milyon tona düşmesi bekleniyor. Moskova’dan ‘Buğday ihracatını sınırlandırıyoruz’ şeklinde açıklama, kuşkusuz en çok Amerika’yı telaşlandırdı. Bu telaş ise dünyanın en büyük buğday ihracatçısı konumunda bulunan ABD’de fiyatları son iki yılın en yüksek seviyesine çıkardı doğal olarak.
Chicago Ticaret Borsası’nda (CBOT) işlem gören buğdayın vadeli fiyatı, 9 Haziran’dan bu yana neredeyse iki kat yükseldi. Fiyatlar dün borsada 865 senti gördü. Amerika’daki tablonun benzeri Avrupa’da da görüldü.
Son artışlar dünyanın önde gelen buğday üreticilerinden Kanada'da ve bazı Avrupa ülkelerinde kuraklığın hasada zarar verdiği haberleri ile de iyice gerginliğe soktu piyasaları. Kanada'nın başlıca rakiplerinden olan ve dünyanın üçüncü en büyük buğday ithalatçısı Avustralya da baharda kaydedilen sıcaklıkların beklenenden daha yüksek olması nedeniyle hasadın azalabileceği uyarısında bulunmuştu. Aynı nedenlerle Çin'in üretiminin de yüzde 10 azalması bekleniyor.
ABD'nin resmi tahminlerine göre küresel buğday stokları son 26 yılın en düşük düzeyinde. Buğday arzında yaşanan bu azalma, Hindistan gibi gelişmekte olan ülkelerin talebinde ciddi endişelere de yol açıyor haliyle. Bu durum, Chicago Ticaret Borsası'nda bir kilo buğday fiyatının 7,44 dolara kadar çıkmasıyla da belli oldu.
Öyle gözüküyor ki tahıl fiyatları yükselişe devam edecek, Rusya’nın dünyanın önde gelen buğday üreticilerinden biri olması, bu durumu politik silah olarak kullanma eğilimini de gündeme getirecektir mutlaka. Bu durumdan en çok Rusya’nın ihracat yaptığı Suudi Arabistan, Türkiye ve Ürdün etkilenecek gözüküyor.
