Gelişmekte olan ekonomilerde Gayri Safi Yurtiçi Hasılasını (GSYİH) giderek artıyor.
IMF verilerine göre Türkiye, 2010 sonunda 12 ülke arasında gözüküyor. Diğer 12 ülke arasında Çin, ABD, Brezilya ve Japonya gibi dünya devleri yer almakta. Türkiye ile birlikte, Güney Kore ve Meksika da yurt içi hasılasını en fazla artıran 12'inci ülke içinde yer alıyor. Geçen yıl 614 milyar 466 milyon dolar GSYİH'ye sahip olan Türkiye, GSYİH'sini 114 milyar 585 milyon dolar artıracak. Türkiye yıl sonunda 729 milyar 51 milyon dolar yurt içi hasılaya ulaşacağı hesaplanıyor.
GSYİH artışında Çin başı çekiyor
Gelişmekte olan ekonomiler arasında yer alan Brezilya da 449 milyar 489 milyon dolarlık artışla bu yılın sonunda 2 trilyon 23 milyar 528 milyon dolarlık GSYH'ye sahip olacak. Dünya ekonomisine yön veren ülkelerden Rusya ise geçen yıla göre 245 milyar 20 milyon dolar artışla 1 trilyon 476 milyar 912 milyon dolarlık yurt içi hasılaya sahip olacak.
Yıl sonunda GSYH'sini en fazla artıracak ülke Çin gözüküyor.
Çin, geçen yıl 4 trilyon 984 milyar 731 milyon dolar olan GSYİH'sini 760 milyar 402 milyon dolar artırarak, 5 trilyon 745 milyar 133 milyon dolara çıkaracak. Çin'in ardından GSYİH'sini en fazla artıracak ikinci ülke ise 505 milyar 134 milyon dolarlık artışla ABD olacak. Bu ülke, geçen yıl 14 trilyon 119 milyar 50 milyon dolar olan GSYH'sini 2010 yılının sonunda 14 trilyon 624 milyar 184 milyon dolara yükseltecek.
Ekonomide dünya ikinciliğindeki sırasını Çin'e kaptıran Japonya, GSYH'sini 322 milyar 3 milyon dolar artırarak 5 trilyon 390 milyar 897 milyon dolarlık yurt içi hasılaya ulaşacak.
AB ülkelerinin büyük çoğunluğunun ise ekonomileri yıl sonunda küçülecek gözüküyor. Ekonomisi en fazla küçülecek AB ülkesi yurt içi hasılası 100 milyar 939 milyon dolar azalacak olan Fransa olacak. Fransa'nın 2009 yılında 2 trilyon 656 milyar 378 milyon dolar olan yurt içi hasılası, bu yılın sonunda 2 trilyon 555 milyar 439 milyon dolara gerileyecek.
GSYİH'si en fazla gerileyecek olan ikinci AB üyesi ülke ise İspanya olacak. İspanya ekonomisi yıl sonunda 93 milyar 110 milyon dolarlık gerilemeyle 1 trilyon 467 milyar 889 milyon dolardan 1 trilyon 374 milyar 779 milyon dolara düşecek.
GSYİH'si 81 milyar 577 milyon dolar gerileyecek İtalya da yurt içi hasılası en fazla azalacak üçüncü ülke olacak. İtalya'nın geçen yıl 2 trilyon 118 milyar 264 milyon dolar olan GSYH'si 2 trilyon 36 milyar 687 milyon dolara düşecek.
AB ülkeleri arasında sadece GSYH'sini artıracak 5 ülke gözüküyor. Toplam 27 AB ülkesinden sadece İsveç, İngiltere, Polonya, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti yurt içi hasılasını artıracak. Geri kalan 22 ülkenin ise GSYH'si geçen yıla göre gerileyecek. Yurt içi hasılasını en fazla artıran AB üyesi ülke İngiltere olacak. Bu ülke, yurt içi hasılasını 79 milyar 709 milyon dolar artıracak ve 2 trilyon 258 milyar 565 milyon dolarlık GSYH'ye sahip olacak.
İrlanda çıkmazda
Ancak çıkmazda olan sadece hükümet değil. Özel İrlanda bankalarıyla ticari işletmeler de, kredi alarak ya da gayrı menkul ve değerli kağıt ticareti üzerinden Amerikan ve Avrupa finans piyasasından yüklü miktarda borçlanmış durumda.
730 milyar dolara ulaşan borcu ile Avrupa'da kaygı yaratan İrlanda’yı kim kurtaracak? İrlanda bankalarıyla özel şirketleri kimlere borçlandı? İrlanda’nın borçlarını ödeyemez duruma düşmesi en çok kimleri etkiler?
İrlanda devletinin, bankaları ve şirketlerinden toplam borcu 731 milyar doları buluyor. En büyük borç, 149 milyar dolarla İngiliz bankalarına. Onları, İrlanda’ya 138 milyar dolar borç veren Alman bankaları izliyor.
Alman özel bankalarının, Yunanistan, İrlanda, İspanya ve Portekiz’e açtığı resmi ve özel kredilerin toplam hacmi 400 milyar doları buluyor. Söz konusu ülkelerde borç krizi artarsa, özel Alman bankaları alacaklarının önemli bir bölümünü kaybedecek.
Amerikalıların İrlanda’dan alacakları, 69 milyar dolar. Fransanın alacağı ise 50 milyar dolar.
İrlanda devleti ödeme yapamaz duruma düşerse, İngiliz ve Alman bankalarının alacaklarını ulaşma şansı kalmıyor. Bu bankaların büyük çoğunluğu, kendisi batmak üzereyken devlet tarafından kurtarılmış banka zaten.
İngiliz ve Alman hükümetleri kendi bankalarına destek olmak için İrlanda’ya destek olmak durumunda. Aksi durumda kendi bankalarını da iflasa sürüklemiş olacaklar. Ancak İrlanda ekonomisi hadi deyince kurtulacak durumda da değil. Bu yüzden borç veren ülkeler İrlanda ile birlikte çözüm aramak zorunda gözüküyor. Muhtemelen İrlanda da bu duruma güveniyor.
