Türkiye’nin GSMH’si içinde 2023 yılında ihracat gelirleri 256 milyar $ olurken, turizm gelirleri 54,3 milyar $ olarak gerçekleşti. 2023 bütçesi sonuçlarına bakarsak; Türkiye'nin merkezi yönetim bütçe gelirleri 2023'te 2022 yılına göre yüzde 86,1 artarak 5,2 trilyon lira, giderleri de yüzde 123,8 yükselerek 6,6 trilyon lira olarak gerçekleşti. Dolayısıyla 2023'te merkezi yönetim bütçesi açığı, 1,4 trilyon lira olarak gerçekleşti.

Bu açık yıllardır sürüyor. Turizm ve ihracat gibi gelir getiren kalemlerdeki durumumuz belli bir düzeye ulaştı. Daha yukarı çıkması zor. Ama elimizde açığı kapatacak çok daha önemli bir sektör var. Bilişim teknolojileri ve iletişim teknolojileri Türkiye’nin ilerlemesi ve geleceği için en önemli sektördür. Bir yandan kendisi gelir üretirken, diğer yandan kendi dışındaki tüm sektörlerin altyapısı olarak, onlara da güç ve verimlilik sağlamaktadır.

Bunu örnekleyelim, haziran 2020'de 1,8 milyar $'a Zynga'ya satılan Peak Games, 2015'de 600 milyon $'a satılan YemekSepeti.com, 2022'de 11,8 milyar $'lık değere ulaşan Getir.com ve 2021'de 16,5 milyar $'lık değere ulaşan Trendyol.

Fikir vermesi için not edelim; 311,75 TL'lik hisse değeri üzerinden 91 yıllık havacılık firmamız THY'nin borsa değeri aşağıda yukarı 13+ milyar $ civarında.

Tekrar başa dönersek bilgi teknolojileri ve iletişim sektörü, Türkiye'nin önündeki en büyük seçenek.

Bu konuyu 10 gün kadar önce Bilgi Teknolojileri ve İletişim Sektörü’ne ait verileri raporlayan TÜBİSAD (Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği) Başkanı Mehmet Ali Tombalak ile konuştuk.

Bu sene dolar bazında yükseliş gösteren analizde, ilgi çekici bir konu da Bilgi Teknolojilerinin ilk defa iletişim (yani telekomünikasyon) gelirlerini geçmiş olması. Bu 13 yıldır yayınlanan rapor açısından bir ilk.

Tombalak'ın anlattıklarını videodan izleyebilirsiniz. Ama işaret ettiği birkaç konuya değinelim;

• "Beyin Göçü" değil "Şirket Göçü" önemli. Bugün ABD'deki büyük firmaların CEO'ları Hintli ve iş birliği yaparken de kendi ülkelerinin insanları ya da firmalarına öncelik veriyorlar.
• 353 GSYF varlığına rağmen, Bilgi teknolojilerinde yatırım ekosisteminin ölçek sorunu mevcut. Yatırımların çoğu startuplara yapılıyor ama az yatırımla çok daha önce gelir getirecek firmalar var. Yani ileri ve son aşama yatırımlarda yetersizlik Yatırımın çoğu startuplara yapılıyor.
• Devletin yatırım ortamını destekleme rolü yeniden gözden geçirilmelidir.
• Global çözümler üretememe, ürünleşememe, ölçeklenememe sorunları var
• Tersine şirket göçü
• Yabancı şirketlerin yatırım yapması için Türkiye cazip bir merkez haline getirilmelidir.
• Türkiye’nin coğrafi konumu, Avrupa’nın geride seyrettiği ve teknoloji konusunda lider bir ülkesinin olmaması, Avrupa ve Ortadoğu pazarlarına hizmet verme potansiyelini artırmaktadır ve bunu değere dönüştürecek hukuki ve teknoloji altyapısının sağlanması
• Servis ihracatının önü açılmalıdır.