Dünden bu yana çeşitli okuyuculardan ve gazeteci arkadaşlardan, AKN konusunda mesaj alıyorum: "Neden İnternet bu kadar aşırı pahalandı?" "Ben demiştim" demek istemiyorum ama yaklaşık 2 sene önce yazdığımız AKN Yazısının [1] son paragrafını hatırlatalım:
Siyaset, popülist bir yaklaşımla ya da farkında olarak, “internet için iyi bir şey yapıyorum” diyerek aslında fiyat artışlarına zemin sağlıyor. Adil Kullanım Kotası bu altyapı ve tekel durumunun sürmesi durumunda, tüketicinin lehine değil, aleyhine bir durumdur. Bunu farkında olmak lazım…
Ve soralım; "Neden şaşıranlar var? Bunun böyle olacağını yazmıştık [1]. Okuyan ve harekete geçen var mıydı?"
Evet, Türk Telekom'un açıkladığı ve 4 Mbps gibi artık tarihe karışması gereken bir hız için bile 60 TL düzeyinde bir rakam istediği yeni tarifesi, yüzde 100'ler ve hatta 200'ler civarındaki zam oranları ile internet dünyasında bomba gibi patladı ve herkesin konuştuğu bir konu haline geldi.
Üstelik bu sadece Türk Telekom konusu değil. Tekel olduğu için elinde tuttuğu altyapıyı toptan verdiği firmalara da yüzde 100 zam yaptı. Yani o firmalar da bugün/yarın ya da 2019'da zam açıklayacaklar.
Unutmadan kaydedelim; diğer bir yazımızda, Adil Kullanım Noktası (AKN) kalktığında, neden herkesin mutlu olamayacağını analiz edeceğiz[2]. Ama bu yazıda sadece Türk Telekom tarifesini inceleyelim. Tarifeyi aşağıda sunuyoruz;
Bu tabloda üzücü olan, hâlâ 4 - 6- 8 gibi hızlar olması. Bunlar ADSL. Hatta 16 Mbps de buna katılmalı.
İnternetin gelişmesi paralelinde ve ABD’nin Federal Haberleşme Komisyonunun (FCC) 2010’daki tanımı çerçevesinde, genişbant hızı alt limiti 4 Mbps kabul edilmişti. FCC 2015 yılında rakamı alt limit 25 Mbps olarak tanımladı. Aşağıda buna dair tablo var [2]
Yani bu ifadeyle, Türk Telekom'un tablosundaki 24 Mbps ve altındakiler genişbant bile sayılmıyor. Hatta yeni değil, 3 yıldır sayılmıyor.
Bu arada mevcut AKN'li müşteriler için ufak bir not; Türk Telekom'da, AKN'nin kalkacağı duyurulduktan sonra, arada 1,5 yıllık bir süre olduğu halde, mevcut müşterileri için bir hazırlık yapılmadı. Halen taahhütlü, aynı hızda ama farklı AKN'ye sahip aboneler var. Bunlar AKN kalkınca sadece hız alacaklar, kota ortadan kalkacak ama aynı hıza farklı fiyatlar ödeyecekler çünkü taahhütleri var. AKN'li paketlerin fiyatları AKN olmasa da süre sonuna kadar aynen devam edecekler.
Türk Telekom'un 2018 3cü çeyrek raporuna göre 12,7 milyon sabit genişbant abonesi var ve bunun 3,379 milyonu fiber ve 9,3 milyonu, başka deyişle yüzde 80'i ADSL. BTK'nın 2.çeyrek raporuna göre 13 milyon sabit genişbant abonesi var. Bunun da 9 milyonu ADSL yani yüzde 70. Anlayacağınız Türkiye 3 yıldan bu yana dünyanın kabul ettiği genişbant liginde değil. Abonelerin yüzde 70 ya da 80'i bugünün internet dünyasının çok gerisinde hızlar kullanıyor. Çünkü altyapı yetersiz. Çünkü rekabet yok. Çünkü yatırım yok.
Bugün, hükümetin Türkiye'de internet penetrasyonunun yüzde bilmem kaç olduğu (50’lerin üstünde) ve Türk Telekom'un, abonelerin yüzde 80'ine fiber götürdüğü [3] gibi ifadeleri var. "Ben fiber istiyorum, bir türlü alamıyorum" diye yıllardır şikayet eden çok sayıda aboneyi bir yana bırakın, internet dünyası bağımsız bir ada değil. Bağlı bir dünya yani sizin hızınız eğer dünya 70’incisiyse, Kongo, Trinidad Tobago gibi Afrika ülkelerinin bile arkasında kalıyorsanız, hangi penetrasyonun gerçek olduğu görülüyor.
Bu da BTK'nın 19 yıllık serüveninin başarısızlığını gösteriyor. Bugün meydana gelen tren kazasından pek bir farkı yok anlayacağınız. Bu da ispatı.. Aşağıda 2 dev telekom firmamızın 10 yılda borsa değerlerinin nasıl eridiğini görebilirsiniz. Bu serbest olmayan pazarın neyi nasıl yaptığını gösteriyor.
Not : İlan edilen fiyat tarifesi öğlen saatlerinde sayfadan kaldırıldı. Henüz yeni bir tarife yayınlanmadı. Ama internet camiasında yapılan yorumlar şu şekilde; "Muhtemelen yüksek fiyat gösterip, sonra biraz düşürerek insanları ikna edeceklerini düşünüyorlar; "Ölümü gösterip, sıtmaya razı etmek" gibi. Önceki dönemde vergi rakamlarında yapıldığı gibi. Bir seçim taktiği de olabilir".
[1] Adil kullanım kotası kalktı mı, kalkmadı mı? AKK Kaldırılınca Ne Olacak?
[2] FCC Broadband Definition Has Changed Before and Will Change Again
[3] Uluslarası Telekom Birliğinin yaptığı tanımlara göre FTTH=evlere giden fiber, FTTC=binaya giden fiberdir. Yani apartmanınızın yakınına gelen FTTC'dir. Arkasından evinize gelen bağlantı fiber yada bakır olabilir. Türk Telekom bu kavramları birbirine karıştırarak ve uluslararası standartlara aykırı olarak tanımlıyor. "Yüzde 80 fiber götürdüm" dediği evler değil, binalar ya da binalara yakın yerler.
