Bu yazıyı, bilgi aldığım kaynaklar ilk ağızdan kaynak sağlayıncaya kadar bekletecektim ve konu yalnızca Adıyaman Besni olacaktı. Önce sosyal medyada izlediğim bir video hızlanmamı söyledi.

Videoda Diyarbakır Silvan’da bulunan bir sağlık ocağının önünde bir grup özel harekatçı var. İçlerinden birisi “tekbir!”diye işaret veriyor, özel harekat timi tekbir getirirken bir diğeri de cep telefonu ile kayda alıyor. Otomatik tüfekler “Ya Allah Bismillah Allahü ekber!” sesleri eşliğinde havaya ateş açıyor. Bu korkunç görüntüde özel harekatçıları cihatçı militanlardan ayırmak hayli güç. Bu görüntü kötü sinyaller veriyor.

Ardından bir arkadaştan aldığım telefonla yazı başlığı değişti.

Rize’den arayan arkadaşım “galiba bir yerlerde yazıyorsun, sana anlatmak istediğim bir olay var” diye başladı:

“Geçenlerde ben ve dört arkadaşım taksiyle eve dönüyorduk. Kalkandere ilçe sapağına yaklaştığımızda bir adam el etti, durduk; adam yaklaşınca baktık omzunda Kalaşnikof asılı, sakallı bir adam, arkasında iki kişi daha göründü. Şoföre “sola sap, bas gaza!” dedik, uzaklaştık oradan, jandarmaya gittik, olayı anlattık; “ilgileneceğiz” dediler. Şoföre bizi bıraktıktan sonra jandarmaya gidip eskort istemesini, öyle gitmesini söyledik, öyle yapmış. Bu öyle basit bir olay değil.”

Değil…

Olay 6 Ağustos Pazar günü saat 01:30 sularında, Kalkandere öncesindeki köprü üzerinde yaşanmış. Ertesi gün jandarma yaylada üç kişi yakalamış. Şehirde özel kuvvetler yoğunlaşmış, “herhalde boşuna değildir” diyor arkadaşım. Adıyaman’ın meşhur Menzil şeyhine mürit olup dönenlerin çoğalmasıyla Rize’de gitgide değişen bir çehreden, sakal tıraşı yapmayan berberlerden de söz ediyor. Karanlık hikayeler bunlar.

Doğu’ya bakalım.

Adıyaman’ın bazı Alevi köylerine kimilerine göre İstanbul kimilerine göre Hatay plakalı araçlarla gelen halı satıcılarının çevredeki Alevi köylerini sorması, köylüler arasında “Alevi köyleri fişleniyor mu” sorusuna yol açmış, köylülerin tedirgin olduğu haberleri basında yer almıştı.

Sırrı Süreyya Önder IŞİD raporu doğrultusunda, Adıyaman ve Besni’den IŞİD’e katılım olduğunu iddia etmişti. Belediye başkanı İbrahim Öztürk ise şehrin böyle radikal gruplarla ilişkilendirilmesinin ‘kimsenin haddi olmadığını’ söylemişti.

Adıyaman’daydım, Besni’nin köylerini gezdim. Belediyenin cevabını duyduk, dolayısıyla bilgi için kendilerine başvurmadım. Besni halkı ve çevresindeki Alevi köylerin sakinleri ve şu aşamada isim belirtmemi istemeyen bazı resmi yetkililerle konuştum. Köylerden IŞİD’e katlım olduğunu onaylamayan neredeyse yok.

Besni halkının anlatacakları var.

Görüştüğüm bir kaynak Besni’deki köylülerin verdiği bilgiler doğrultusunda Besni’de IŞİD’e katılan 250 kadar kişi olduğunu söylüyor, iddia doğruysa bu çok yüksek bir rakam.

Hikayelerden biri ilginç; AKP’lilerin yakınında dolaşan yoksul bir adamın oğlu taşeron olarak inşaatta çalışıyor, “CHP taşeronluğu kaldıracağım diyor, neden hala AKP’ye oy veriyorsun?” diye soran kaynağa arkadaşları daha sonra “boşuna konuşuyorsun, oğlu IŞİD’e katıldı” diyor. Bir başka kaynak ise seçim öncesi köylerde yapılan çalışmalar sırasında IŞİD’e katılan iki oğlunu da kaybeden bir babanın mahcubiyetine tanık olmuş.

Bir başkası, şehir dışına çalışmaya giden bir tanıdığın ara ara dinlenmeye geldiğinde yaralı olduğunu anlatıyor. Kaynaklara göre bu kişiler ailelerine yapılan yüklü para yardımı karşılığında örgüte katılıyor.

Bazı resmi ağızlar da IŞİD’e köylerden katılım olduğunu doğruluyor. Özellikle Gaziantep ve Adıyaman’da Hüda-Par’ın örgütlenmedeki rolü vurgulanıyor. Ayrıca örgütün Besni’deki bazı camilerde ikindi namazını takiben yapılan sohbetler yoluyla sempatizan topladığından ve örgütün çapraşık bir algı yaratmak için Alevi gençleri de etkilemek istediğinden söz ediliyor. Aynı yetkililer Adıyaman’da bazı mahallelerde Alevi evlerinin işaretlendiği duyduklarını bildiriyor.

Besni halkının ticaret ve tarımla uğraşan çoğunluğu Suriyeli tüccar ve işçilerle çalışıyor. Bu kesim tedirgin bir edayla iddiaları reddediyor silah taşımayan kişilerin örgütle ilişkisi olabileceğine ihtimal vermiyor; “burada IŞİD yok, onlar Suriyeli” diyor.

Aleviler ise konuşurken tedirgin, köy sakinleri siyaset içeren hiçbir konuya müdahil olmak istemiyor ve çok tedbirli konuşuyor; mümkünse konuşmuyor. Çakallı ve Alıçlı gibi Alevi köyleri ve Alevi ve Sünni nüfuslu Sarıçiçek sakinleri de köyde bir huzursuzluk olmadığını, hep birlikte geçinip gittiklerini belirtiyor, söz edilen durumun ise Adıyaman yakınındaki Yarmakaya (Çakal) köyünde gerçekleştiğini duyduklarını söylüyor.

Besni’ye söz gelsin istenmese de Besni halkı, Gaziantep ve özellikle Adıyaman illerinde IŞİD’in örgütlenmesi konusunda hemfikir. Gaziantep ve özellikle de Adıyaman yakınındaki mülteci kampı işaret ediliyor.

Tüm bunlar ciddi ve şayet doğruysa acil önlem gerektiren iddialar.

Bölgede önemli tarihi değerler de var; mesela olası bir IŞİD tehdidinde Nemrut Dağı tehlike altındadır.

Besni, Gaziantep’e bir buçuk Adıyaman’a ise yarım saat mesafede hem imkanlı hem de korunaklı bir ilçe. Ateş olmayan yerden duman çıkmaz, iddiaların doğru olma ihtimali hayli yüksek. İddiaları çevrelice araştırarak resmiyete taşımak şu an kendi olanaklarımla yapabileceğim yatırımı aşıyor. Dolayısıyla iddiaları bir izlenim olarak gündeme taşımakla yetiniyorum.

Bölgedeki güvenlik güçleri ve resmi kurumların, özellikle bölgeye erişimi olan siyasi temsilciliklerinin konuya samimiyetle eğilmesini umuyorum.

@ErenTopcu_