Değerli okurlar, Covid - 19 virüsünün ekonomide sebep olduğu sıkıntılar dolayısıyla bazı mal ve hizmetlerde yıl sonuna (31.12.2020’ye) kadar KDV oran indirimleri yapıldığını hatırlarsınız.

İşyeri kiralama, yeme-içme, konaklama, yolcu taşıma, bazı organizasyonlar, kuaförlük, güzellik hizmetleri, terzilik, bazı ev eşyalarının bakım ve onarımı, süs bitkisi ve çiçek satışı şeklinde özetleyebiliriz indirim getirilen mal ve hizmetleri...

Bu indirimleri eğitim ve öğretim hizmetlerinde yine yılsonuna kadar olan KDV indirimi izledi.

Aralık ayına girdik, eğer yeni bir düzenleme yapılmazsa, bu geçici KDV indirimleri 31 Aralık 2020 tarihinde sona erecek. 

KDV’de vergiyi doğuran olay "mal teslimi” ve "hizmet ifası” olduğundan, indirim kapsamına giren mallardan yılsonuna kadar teslim edilen veya hizmetlerden yılsonuna kadar tamamlananlar için indirimli oranlarda KDV hesaplanacak.

Ancak malın tesliminden veya hizmetin ifasından önce fatura düzenlenirse, bu faturada gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere faturanın düzenlendiği ay itibariyle KDV doğduğu için (KDV Kanunu 10/b); KDV oranı indirilen malların tesliminden veya hizmetlerin ifasından önce indirimin geçerli olduğu dönemde fatura düzenlenmesi halinde bu faturalar üzerinde indirimli oranlarda KDV gösterilebilecek.

Dolayısıyla, faturası 31.12.2020 veya daha önce düzenlenmek suretiyle 2020 yılından sonra gerçekleşecek teslim ve hizmetler için de indirimli KDV oranı yasal olarak uygulanabilir.

Birçok vergi danışmanının müşterilerine 31.12.2020 tarihine kadar mal teslimi veya hizmet ifası gerçekleşmese bile faturayı önceden düzenleyerek indirimli orandan yararlanılabilecekleri yönünde görüş verdiğini duyuyoruz.

Ancak Gelir İdaresi Başkanlığı bu konuda yine son sözü söyledi!

Gelir İdaresi Başkanlığı Eskişehir Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 26.11.2020 tarihli ve 26696128-130[28-2020/37]-E.52530 sayılı özelgesini okuyunca, bu konuda o kadar rahat olmamak gerektiği anlaşılıyor.

Özelgeyi isteyen mükellef, işyeri olarak kiraya verdiği gayrimenkul için düzenlenen kira sözleşmesi süresinin 01.03.2024 tarihinde son bulacağını, halen aylık olarak kira tahsilatına istinaden ilgili dönemlerde fatura düzenlenmekte iken, kiracısı tarafından kontrat süresinin bitimine kadar olan kira faturalarının indirimli KDV oranının geçerli olduğu dönemde yüzde 8 KDV oranı ile tek seferde düzenlenmesinin istenmekte olduğunu belirterek; ödemeleri ilgili aylarda peyderpey yapılacak olan kiralar için, tek seferde ve yüzde 8 KDV oranıyla fatura düzenlenip düzenlenemeyeceği konusunda Gelir İdaresi Başkanlığı'nın görüşünü sorar.

Mükellefe verilen özelgede; kiralamaya konu taşınmazın, iktisadi bir faaliyetin icrasına tahsis edilmeden ve/veya işletilmeye hazır hale getirilmeden kuru mülkiyetinin kiralanması ve bina, ofis, dükkan gibi niteliklerde olması kaydıyla aşağıdaki açıklamalar yapılır:

"…- 31/7/2020 ila 31/12/2020 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) verilen kiralama hizmetlerine % 8 oranında KDV uygulanacaktır.

- 01/03/2024 tarihinde son bulacak olan, dolayısıyla birden fazla vergilendirme dönemine yayılarak verilecek olan kiralama hizmeti için tüm kira bedelinin hizmet ifa edilmeden önce tahsil edilmiş olması halinde (fatura ve benzeri belge düzenlenmemiş olması koşuluyla) tüm bedel üzerinden KDV doğmayacak, takvim yılının aylık dönemlerinden oluşan vergilendirme dönemleri itibarıyla KDV'nin hesaplanması ve verilecek hizmete ilişkin faturanın aylık kira tutarı belirtilerek tanzim edilmesi gerekecektir.

- Kira bedeli peşin tahsil edilen ancak 1/1/2021 tarihinden sonra ifa edilecek olan işyeri kiralama hizmetleri için bu dönemde (31/07/2020-31/12/2020 tarihleri arasında) fatura ve benzeri belge düzenlenmesi halinde ise, Şirketinizin kiralama işlemlerindeki mutat uygulamasının bu yönde olması ve bu işlemde muvazaa olmaması kaydıyla, fatura ve benzeri belgenin düzenlendiği tarihte geçerli olan %8 oranında KDV hesaplanması gerekmektedir.”

Bu özelge nasıl okunmalıdır?

Bu özelge, KDV indiriminin geçici olarak uygulandığı tarih aralığında, 4 yıl sonra bitecek kira sözleşmesine ilişkin aylık bazda düzenlenmekte olan kira faturalarının peşinen düzenlenmesi halinde indirimli KDV uygulanmasının riskli olduğunu ifade etmektedir.

Özelge, mükellefin kiralama işlemlerindeki mutat uygulamasının bu yönde olması ve bu işlemde muvazaa olmaması kaydıyla peşin faturalama nedeniyle indirimli KDV oranının uygulanabileceğini söylemektedir.

Bu özelgede söz konusu ifadelere yer verilmemiş olsaydı da muhtemel vergi incelemelerinde vergi müfettişleri aynı gerekçelerle bu şekilde indirimli KDV uygulayan mükellefler hakkında vergi tarhiyatı önerebilirlerdi.

Görüldüğü gibi Gelir İdaresi, KDV Kanununun, fatura kesmenin KDV doğuracağını düzenleyen 10/b maddesinin istismarını engellemek için mesaj veriyor, bir anlamda mükellefleri uyarıyor.

Diğer taraftan Özelge, tahsilatın KDV doğuşuna etkisinin olmadığını bir kez daha teyit ediyor.

Ayrıca son paragrafta, erken fatura kesmenin KDV doğuşuna etkisi açıklanırken, peşin tahsil edilen kira için erken düzenlenen faturaya ilişkin açıklama yapılmış olması, ilgili açıklamanın sadece peşin tahsil edilen kiralar için geçerli olduğunu göstermez. Çünkü açıklanan husus peşin tahsil edilsin edilmesin erken fatura edilen tüm kiralar için geçerlidir.

KDV Kanunu'nun 10/b maddesi gerçekten gerekli mi?

KDV’yi doğuran olay, mal teslimi veya hizmet ifasıdır. KDV Kanununun 10/b maddesine göre, malın tesliminden veya hizmetin ifasından/tamamlanmasından önce fatura kesilirse fatura edilen tutarla sınırlı olarak KDV doğar.

Gerekçeye göre bu hüküm, vergi alacağının zamanında kavranması ve emniyet altına alınması amacıyla getirilmiştir.

Bu hüküm Vergi Usul Kanunu ve faturanın hukuki niteliği ile çelişmekte olup, muhasebede ve kurumlar vergisinde karışıklığa sebebiyet vermektedir.

KDV indirimi faturaya dayalı olarak yapıldığı için KDV indirimini sağlamak amacıyla da getirildiği söylenen bu hüküm bugün istismara sebebiyet vermekte ve getiriliş amacına hizmet etmemektedir. Bunca yıllık meslek hayatımda bu hükmün gerekli olduğu durumları çok az gördüm. Bu nedenle, erken fatura düzenlenmesini hukuken önlemek ve erken fatura düzenlenmesi halinde KDV’nin doğacağını öngören hükmü kaldırmanın isabetli olacağını düşünüyorum.

Erken fatura kesilmesi mümkün olmaya devam etse bile, erken kesilen faturada KDV hesaplanmayacağını düzenlemek de sorunu çözer. Bu durumda, malın teslimi veya hizmetin ifasından önce düzenlenen faturalarda KDV hesaplanmaz, ileride malın teslim veya hizmetin ifa edildiği tarihte ise sadece KDV’den ibaret fatura düzenlenerek KDV indirim imkânı sağlanabilir.