Kooperatifler hem işşizliğin azaltılmasına hem de sermaye birikimine katkısı olan oldukça önemli ekonomik birimler. Yarattıkları olumlu ekonomik sinerji sayesinde özellikle gelişme yolundaki ekonomiler için koopertifçilik dikkate değer bir fonksiyona sahip. 30 Temmuz’da Resmi Gazete’de yayımlanan “Kooperatifçilik Proje Destek Yönetmeliği” de bu bağlamda ele alınmalı. Yönetmelik’te kooperatif ve üst kuruluşlarının üretim ve istihdama katkısı olacak yatırım projelerinin desteklenmesine, faaliyetlerinde etkinlik ve verimliliğin sağlanmasına, teknoloji ve yeni üretim tekniklerinden yararlanmalarına katkıda bulunulmasına, bireysel tasarrufların uygun kooperatif girişimcilik modelleri ile ekonomiye kazandırılmasına ilişkin oldukça önemli düzenlemeler yer alıyor.

Yönetmelik’in teknik ayrıntılarına girince, kapsama girecek kooperatiflerin, makine ve/veya ekipman alımlarına, demirbaş eşya niteliğindeki yatırım malı alımlarına, sergi ve fuar katılımlarına yönelik hizmet alımlarına, nitelikli personel istihdamlarına destek verileceği anlaşılıyor.Verilecek destek, Gümrük ve Ticaret Bakanlığının görev alanına giren kooperatiflere geri ödeme olmaksızın verilen nakdi katkıyı, yani hibeyi ifade ediyor.

Yönetmelik, ortaklarının büyük kısmı kadınlardan oluşan kooperatiflere “pozitif ayrımcılık”  da yapıyor. Şöyle ki;

·         Ortaklarının en az % 90’ını kadınların oluşturduğu kooperatiflerin işletecekleri yaşlı ve engelli bakım merkezleri ile çocuk kulüpleri, kreş ve gündüz bakımevlerinin demirbaş eşya niteliğindeki yatırım malı alımlarına destek verileceği vurgulanmış.

·         Hibe verilerek desteklenecek kooperatiflerin mal ve hizmet alımlarında proje tutarlarının kalkınmada öncelikli yörelerde % 75’i, diğer bölgelerde % 50’si karşılanabilecekken; ortaklarının en az % 90’ını kadınların oluşturduğu kooperatiflerde bu oran -kalkınmada öncelikli yöre şartı olmadan- % 75 olarak belirlenmiş.

Kooperatiflere verilecek hibe ise sınırsız değil. Kooperatiflerin sunacakları proje başvurularında hibeye esas proje tutarı azami sınırı mal alımlarında 200.000 TL, hizmet alımlarında 30.000 TL ve nitelikli personel istihdamında yıllık bir personel için 30.000 TL ve iki personel için toplam 60.000 TL olarak belirlenmiş durumda. Burada dikkat edilmesi gereken nokta ise şu; hibeye esas proje tutarı hesaplanırken vergi ve sigorta giderleri, asgari geçim indirimi ve harçlar dahil edilmeyecek.

Peki kooperatifler hibe sözleşmesinin feshine neden olurlarsa ne olacak? Hibe sözleşmesinin feshedilmesi durumunda, kooperatif feshin tebliğinden itibaren 15 gün içinde hibe ödemelerin tamamını idareye ödemek zorunda. Hibe ödemesi süresinde yapılmazsa kanuni faizi ile ödeme de gündeme gelebilecek.

Kooperatifçiliğin geliştirilmesi bakımından oldukça önemli bir adım olarak görebileceğimiz bu düzenlemelerin Türkiye ekonomisine olumlu şekilde yansıyacağını öngörebiliriz; ancak bunun da ötesinde Yönetmelik’in getirdiği ve özellikle kadınları ekonomik hayata daha çok katmaya dönük tedbirlerinin altı daha kalın çizgilerle mutlaka çizilmeli.

Twitter: @AKIN_EMRAH