Genelkurmay Başkanlığı'nın Milli Savunma Bakanlığı yerine Başbakanlığa bağlı olması demirbaş tartışma konularından biridir. Bu tartışmaya rağmen bugüne kadar sadece bir Genelkurmay Başkanı (Hilmi Özkök), Genelkurmay Başkanlığı'nın resmi internet sitesindeki özgeçmişinde Genelkurmay Başkanı'nın Başbakan'a karşı sorumlu olduğu bilgisine yer vermeyi gerekli gördü.

Genelkurmay Başkanlığı'nın bağlı olması gereken makama ilişkin tartışmayı bir kez daha hatırlatan, Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül'ün, Milliyet Ankara Temsilcisi Fikret Bila'ya yaptığı değerlendirme oldu. Vecdi Gönül, Tümgeneral Halil Helvacıoğlu, Tümgeneral Gürbüz Kaya ve Tuğamiral Abdullah Gavremoğlu'nun açığa alınmasına ilişkin yazışmalardan söz ederken, Milli Savunma Bakanlığı'nın Genelkurmay Başkanlığı'na “arz”da bulunduğunu  söylüyor.

Bila'nın, “açığa alma kararının nasıl alındığına” ilişkin olarak yönelttiği soru üzerine Savunma Bakanı şu açıklamayı yapıyor:

“Takdir yetkisi Bakan'a ait. Ama zannediliyor ki, biz doğrudan generallere tebliğ ediyor ve açığa alıyoruz. Öyle değil, biz açığa alma kararını veriyoruz ve Genelkurmay'a arz ediyoruz. Bizdeki sıralama böyle. Dolayısıyla generallere biz tebligat yapmış değiliz. Tebligatı Genelkurmay yapıyor. Bu işlemde de öyle oldu, biz Genelkurmay'a arz ettik, Genelkurmay da generallere tebliğ etti.”

Resmi Yazışmalar Hakkında Yönetmelik 'arz' demiyor

Bu “arz” ve “rica” meselesi resmi yazışmalarda önemlidir. O kadar ki, bunun için özel bir yönetmelik bile vardır. “Resmî Yazışmalarda Uygulanacak Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik”te resmi yazışma kuralları en küçük ayrıntısına kadar anlatılır.

Konu nasıl belirtilecek, paragraf kaç santim içerden başlayacak, satır araları ne kadar olacak, sayılar nasıl yazılacak, başlık nasıl koyulacak, hitap nasıl yapılacak, imza nasıl atılacak, hepsi 31 maddelik bu yönetmelikte tek tek anlatılılır. Yönetmeliğin sonunda, yazışma örnekleri verilir.

Yönetmeliğin “Metin” başlığını taşıyan 15. maddesinin son bölümü de, üst ve alt makamların birbiri ile nasıl yazışacağına ilişkin temel kuralı belirler. Okuyalım:

“Alt makama yazılan yazılar 'Rica ederim.', üst ve aynı düzey makamlara yazılan yazılar 'Arz ederim', üst ve alt makamlara dağıtımlı olarak yazılan yazılar 'Arz ve rica ederim' biçiminde bitirilir.”

Bakan askere hep 'arz' mı ediyor?

Yönetmelik hükümleri ve Gönül'ün sözlerini yan yana koyduğumuzda bu olayda üst makam Genelkurmay Başkanlığı, alt makam Milli Savunma Bakanlığı oluyor.

Gerçekten öyle mi, gerçekten Milli Savunma Bakanı Genelkurmay Başkanı'na hep “arz”da mı bulunuyor?

Mülkiye mezunu olan, kaymakamlık, valilik, Mülkiye müfettişliği, Emniyet Genel Müdürlüğü, müsteşarlık, Sayıştay Başkanlığı gibi kamuda çok az kişiye nasip olacak bir kariyeri bulunan Vecdi Gönül elbette bu konuları herkesten daha iyi bilir.

Gönül tam da bu nedenle, mevzuat ve teamülü herkesten iyi bilecek konumda olduğu için Genelkurmay Başkanı'na “arz” ediyor olabilir mi!..