Teknolojide son dönemin en önemli haberlerinden biri, Apple'ın eski iPhone’ları bilerek yavaşlattığının ortaya çıkmasıydı.

Her şey, Reddit sitesinin bir üyesinin, iOS’un (Apple’ın işletim sistemi) yeni sürümünü indirince iPhone telefonunun yavaşladığını fark etmesiyle başladı.

Bunu Reddit’te yazınca, Geekbench sitesi, iPhone 6s ve iPhone 7’nin performansını, Apple’ın farklı işletim sistemlerinde (iOS) test etti.

Testlerde iOS 10.2 ile çalışan iPhone 6S’ler daha yüksek puan alırlarken, iOS 10.2.1 ile (Daha yeni sürüm) çalışan cihazlar daha düşük puan aldılar. iOS 11.2 sürümüyle çalıştırılan iPhone 6S’ler ise tüm sonuçların en düşüklerini elde ettiler.

Sonuç: iPhone’un eski modelleri, yazılım güncellendikçe yavaşlıyordu.

Test sonuçları büyük tartışma yarattı. Bir süre sonra Apple’dan “Telefonları biz yavaşlattık ama bir sorun, neden yavaşlattık” itirafı geldi.

Denilene göre bunu, eskiyen pilin telefonun aniden kapanmasına yol açmasını önlemek için yapmışlardı. Çünkü  telefon yavaşlayınca, bataryadan daha az enerji çekiyor, yani daha az yoruluyordu.

Bu gerekçe herkesi ikna etmedi. Apple’ın eski modelleri yavaşlatmasının asıl sebebinin, tüketicileri iPhone’un yeni modellerini satın almaya itmek olduğu söylentisi yayıldı.

Bu doğru mu, değil mi, bilmiyoruz. Ama ortada en azından etik bir sorun olduğu açık: Apple’ın kullanıcılara bilgi vermeden, onların onayını almadan telefonlarını yavaşlatması normal bir durum değil.

O nedenle Amerika’da davalar birbirini kovaladı. Ama Apple işini sağlam kazığa bağlamıştı: iOS’un yeni sürümü indirenlerin “Kabul ediyorum” diye tıkladığı sözleşme, şirkete olağanüstü yetkiler veriyordu.

Yine de şirketin başının ağrıyacağı kesin. Mahkemeler uzun sürecek. Muhtemelen her aşaması medyada geniş biçimde yer alacak.

Üstelik Apple sadece Amerika’da değil, dünyanın başka yerlerinde de davalarla karşı karşıya.

Paris Savcılığı, bir tüketici derneğinin şikayetinden yola çıkarak Apple hakkında "hilekarlık" da dahil bir dizi iddia hakkında soruşturma açtı.

Ardından Çin’in "Şangay Tüketici Konseyi" (Konu Çin olduğuna göre bunun bir sivil toplum kuruluşu değil yarı resmi bir kurum oluğunu tahmin etmek zor değil), Apple'a, eski iPhone’ların yavaşlatılmasının tüketiciye etkileriyle ilgili bir dizi soru iletti. Ve yanıtlaması için bu Cuma'ya kadar (19 Ocak) süre verdi. Yanıtlar tatmin edici olmazsa şirket orada da davayla yüz yüze kalabilir.

Peki Türkiye? Amerika’daki, Fransa’daki, Çin’deki tüketicilerin hakları var da, Türkiye’deki tüketicilerin hakları yok mu?

Gece atılan bir tweet’ten anında haberdar olup yazarını sabaha karşı evinden yaka paça almaya mahir devletimiz, Apple’la ilgili iddiaları inceleyecek zamanı henüz bulamamış olmalı ki, kamuoyuna yansıyan hangi bir inceleme, soruşturma olmadı.

Bunun sebebi, adaletin Türkiye’deki asli görevinin devleti vatandaşlardan korumak olması; vatandaşı, devletten ve şirketlerden korumanın bu coğrafyada adaleti ilgilendirmemesi olabilir mi?

Yok canım, nereden çıkartıyorum bunu.