Türkiye'nin NATO gibi Batılı kurumlardan çıkıp istikameti Rusya ve Çin'e çevirip eksenini Doğu'ya kaydırmasını savunanlara kötü haberlerim var.

İktidar yanlısı medyada ağırlıklarını ciddi olarak hissettiren, iktidar karşıtı mecralarda da azımsanmayacak bir şekilde varlık gösteren Avrasyacıların, kamuoyunu etkilemede bu görece üstünlüklerine karşın, görüşlerinin toplumda ne kadar karşılığı var tartışmalı.

Ekonomi ve Dış Politika Araştırma Merkezi'nin (EDAM) 2021 sonbaharında yaptırdığı bir kamuoyu araştırmasına göre, Türkiye NATO üyesi kalmalı diyenlerin oranı 2018'de yüzde 27,4 iken bu oran 2021'de 41,1'e çıkmış.

Türkiye'nin NATO yerine Rusya'yla işbirliği yapması gerektiğini düşünüyorum diyenler 2018'de yüzde 22,1 iken bu oran 2021'de yüzde 2'ye düşmüş.

Türkiye'nin NATO yerine Şangay İşbirliği Örgütü'ne üye olmasını gerektiğini düşünüyorum diyenler 2018'de yüzde 19,4 iken bu oran 2021'de 3,2'ye düşmüş.

Elbette kamuoyu yoklamalarına itibar etmeyip, es geçmeyi tercih edebilirler. Ancak, Avrasyacıların asıl canını sıkacak haberler Madrid'den NATO zirvesinden gelecek.

Rusya'ya çift kulvar yaklaşımı son buluyor

Ankara'nın İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliklerine itirazı zirve gündemini esir almasaydı, İttifak'ın önümüzdeki döneme yön verecek, Türkiye'nin güvenliğini de yakından ilgilendiren stratejik konsept adlı belgesini tartışıyor olacaktık. Tartışmaların odağına da Rusya yerleşecekti.

Zira Madrid zirvesinde karara bağlanacak stratejik konsept belgesindeki en önemli değişiklik Rusya'ya dair olacak. Bir önceki, yani 10 yıl önceki belgede Rusya, bir "ortak" olarak değerlendirilmişti. Moskova'nın 2014'te Kırım'ı işgal ve ilhakından sonra ise Kremlin'e dönük bir yanda caydırıcı olmaya diğer yandan da diyaloğu devam ettirmeye dayalı "çift kulvar" yaklaşımı benimsenmişti.

Rusya'nın NATO için bir ortak değil tehdit olduğu konusunda zaten bir kaç yıldır genel bir görüş birliği oluşmuştu. "Yine de diyaloğu kesmesek mi" diyenler vardıysa da, Vladimir Putin'in Şubat ayında Ukrayna'ya saldırma kararıyla bunların sesi kesildi.

NATO Genel Sekreteri'nin Pazartesi (27 Haziran) yaptığı açıklamada da vurguladığı gibi, yeni belgede Rusya'nın NATO'nun güvenliğine "en ciddi ve doğrudan tehdidi" oluşturacağı belirtilecek.

Rusya'nın en önemli tehdit olduğu tescillenecek

Türkiye de NATO üyesi olduğuna göre ve kararlar da oybirliğiyle alındığına göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da bu belgeye onay verecek.

Başka bir konjonktürde olunsaydı, belki Türkiye, Rusya'ya dönük ağır lisanı yumuşatma yoluna gidebilirdi. Ancak "takoz koyma" kotasını İsveç ve Finlandiya meselesinde kullandığı için, Rusya konusunda sesini çıkarması beklenmiyor.

Avrasyacılara bir başka kötü haber de Çin üzerinden gelecek. Çin ilk kez NATO'nun stratejik konsept belgesinde yer alacak.

Aslında, NATO içinde "Çin'e hiç bulaşmasamıydık" diyenler yok değil. Ama ABD ağır bastırıyor. O nedenle, Rusya kadar sert bir çıkış sergilenmese de Çin'in NATO'nun güvenliğine ve çıkarlarına oluşturduğu "sınama" vurgulanıp, buna dönük izlenecek strateji yer alacak.

Terörle mücadelede 360 derece vurgusu

İsveç ve Finlandiya'nın üyelikleri konusu zirvede son anda bir çözüme kavuşturulabilir. Yada "katılım müzakerelerinin başlamasına onay veriyoruz; ama katılım protokolünün imzalanıp onay için ulusal meclislere gönderilmesi sürecini ancak bu iki ülkenin verdiği sözleri yerine getirip getirmediklerine bakarak başlatırız" şeklinde "koşullu" bir ara formül de gündeme gelebilir. 

Ancak İsveç ve Finlandiya meselesinin dışında, terörizmle mücadelenin stratejik konsept belgesinde nasıl bir lisanla ele alınacağı da Ankara için önem taşıyacak. Zira Ankara Rusya nedeniyle tehdit algısında ağırlığın kuzey kayıp, güneyin ihmal edilmesinden rahatsız. NATO'nun karşı karşıya olduğu tehditlerin 360 derecelik bir bakış açısıyla değerlendirilmesini istiyor. Bakalım belge Türkiye'nin görüşlerini ne ölçüde yansıtacak.