Asgari ücret Türkiye’de Cumhurbaşkanı maaşının yüzde 2.5’una gerilerken, Fransa’da yüzde 11’e yaklaşıyor. Bu oran İngiltere’de yüzde 8.2, ABD’de ise yüzde 3.8 düzeyinde. Türkiye’de cumhurbaşkanı asgari ücretlinin 40 katı maaş alıyor.
TBMM’ye gönderilen 2013 bütçe tasarısınagöre Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün 33 bin 500 lira olan maaşı, 3 bin 750 liralık artışla brüt 37 bin 250 liraya yükseltiliyor. ABD Başkanı Obama’nın yıllık maaşı 400 bin dolar, Fransa Cumhurbaşkanı Hollande’ın aylık maaşı 13 bin Euro, İngiltere Başbakanı David Cameron’ın yıllık maaşı ise 142 bin sterlin imiş. Cumhurbaşkanı Gül’ün yıllık maaşının (450 bin TL/yıl)Hollande ve Cameron’danyüksek olduğu görülüyor. Ancak ülkelerin cumhurbaşkanı maaşlarının karşılaştırması tek başına önem taşımıyor.
Ülkenin kişi başına milli gelirine göre bir karşılaştırma yapmak anlamlı bir ölçüt olabilir. Daha da anlamlısı ülkenin tepesindeki kişiyle ülkenin en düşük ücret alan yurttaşını karşılaştırmak olacaktır. Asgari ücretin cumhurbaşkanı maaşına oranı nedir? En tepedeki yurttaş ile en alttaki yurttaşların yasalarla belirlenen gelirleri arasındaki ilişki nedir?
Türkiye’da yasal asgari ücret 16 yaşından büyükler için halen 940.5 TL. Net asgari ücret ise yaklaşık 740 TL. Cumhurbaşkanı maaşı da brüt olduğu için brüt üzerinden karşılaştırma yapalım. Türkiye’de asgari ücretin Cumhurbaşkanı maaşına oranı halen yüzde 2.8. Cumhurbaşkanı maaşı 37 bin 500 TL olunca bu oran yüzde 2.5’e geriliyor. Türkiye’de Cumhurbaşkanı asgari ücretlinin yaklaşık 40 katı maaş alıyor.
Anlamlı bir karşılaştırma için bir kaç ülkeye bakalım. (Asgari ücret için Eurostat verileri kullanılmıştır)
ABD eyaletlere göre değişmekle birlikte aylık asgari ücret 971Euro civarında. Obama’nın aylık maaşı ise 33 bin dolar (25 bin Euro) civarında. Bu durumda ABD’de asgari ücret cumhurbaşkanı maaşının yaklaşık yüzde 3.8’ine karşılık geliyor.
İngiltere’de aylık asgari ücret 1202 Euro. Başbakan David Cameron’ınyıllık maaşı 142 Sterlin (yaklaşık 175 bin Euro). Cameron’ın aylık maaşıyaklaşık 14 bin 500 Euro. Bu durumda İngiltere’de asgari ücretin en yüksek kamu görevlisi olan Cameron’ın maaşına oranı yüzde 8.2’ye karşılık geliyor.
Bir de Fransa’ya bakalım. Fransa cumhurbaşkanı Francois Hollande’ın aylık maaşı 13 bin Euro.Hollande,Sarkozy döneminde 19 bin Euro olan Cumhurbaşkanı maaşını yüzde 30 oranında indirmişti. Fransa’da asgari ücret ise 1398 Euro. Fransa’da asgari ücretin cumhurbaşkanı maaşına oranı yaklaşık yüzde 11.
Özetle Türkiye’de asgari ücretin Cumhurbaşkanı maaşına oranı yüzde 2.8, ABD’de 3.8 İngiltere’de 8.2 ve Fransa’da 11. Türkiye ile Fransa, İngiltere ve ABD arasında inanılmaz bir uçurum var. Yaptığımız karşılaştırma oransal olduğu için ülkelerin iktisadi durumu ve kişi başına milli gelirine dayanılarak yapılacak itirazlar anlamlı değil.
Görüldüğü gibi Türkiye’de asgari ücretin Cumhurbaşkanı aylığına oranı sadece Avrupa ülkelerinin değil ABD’nin bile çok gerisinde. Cumhurbaşkanı Gül’ün aylığı 2013 yılında 37.500 TL olacak. Bu durumda, Türkiye’deki asgari ücretinABD’yi esas alırsak 1425 TL, İngiltere’yi esas alacak olursak 3075 TL, Fransa’yı esas alacak olursak 4125 TL olması gerekiyor.
Ya ülkemizdeki asgari ücret bu üç ülkedeki oranlara yükseltilsin (asıl anlamlısı bu olacaktır) ya da (ülkenin şartları buna uygun değil deniyorsa) Cumhurbaşkanı Gül asgari ücretin bu kadar düşük olduğu bir ülkemizde,Fransa Cumhurbaşkanı Hollande’ın yaptığı gibi kendi maaşında radikal bir indirime gitsin. Cumhurbaşkanının asgari ücretliden 40 kat fazla maaş alması adil değil, kamu vicdanına uygun değil.
