Bu köşeyi yazmaya başladığımdan beri her hafta, "Kanada'ya nasıl geliriz?" başlıklı e-postalar alıyorum. Kanada'ya nasıl gelineceği benim konum olmadığı için bildiğim kadarıyla bir fikir verip, Kanada göçmenlik sitesini incelemelerini ve bir göçmenlik avukatına danışmalarını tavsiye ediyorum.

Son dönemde bu soru sadece Türkiye'den değil, Amerika'da yaşayanlardan da gelmeye başladı.

İngiltere'den Macaristan'a, Brezilya'dan Amerika'ya dünyayı faşist liderler sarmaya başladı. Gördüğüm kadarıyla insanlara artık bir kez gitmek yetmiyor. Hak ve özgürlükler için ülkelerini terk edenler, gittikleri yerde de hak ve özgürlüklerinden olunca yeni ufukların peşine düşüyorlar. O noktada da akla ilk gelen isimlerden biri Kanada oluyor.

Düşüncemi 5 yıldır Toronto'da resmi göçmenlik danışmanı olarak çalışan Ayşe Kılınç'la paylaştığımda bana hak veriyor. Diyor ki; "İlk üç yıl hiç Amerika'dan hiç müşterim olmamışken, son iki yılda 10 tane oldu. Bunlar Amerika'da çok iyi üniversitelerde okumuş, yeşil kartı olan veya çalıştığı şirketlerin yeşil kart vadettiği Amerikalı Türkler..."

Kılınç özellikle son 6 ayda talep sayısında artış olduğunu ve bunun bir nedeninin de Kanada'nın şeffaf Covid - 19 politikası olduğunu söylüyor ve ekliyor: "Geçici çalışma izni olanlar ve hatta öğrenci olanlar bile Covid - 19 yardımı aldı. Yine çocuk yardımı aldılar. Her gün başbakan, eyalet başbakanları ve sağlık yetkilileri bilgi verdiler. Yapabildiklerini ve yapamadıklarını belirttiler. Bunlar göçenlere ve göçmek isteyenlere güven verdi."

Sıra Kılınç'a bana en çok sorulan soruyu yöneltmeye geliyor: "Kanada'ya nasıl geliriz?"

Kılınç, Kanada'ya göçmen olarak gelmenin birçok kategorisi ve bu kategorilerin de alt kategorileri olduğunu söylüyor. Bu yazıda hepsinden bahsetmek mümkün olmasa da ve tüm detaylara giremesek de, ana hatlarıyla sizlere yöntemleri açıklamaya çalışacağız.

En çok tercih edilen yol Hızlı Giriş

- Kanada'ya gelmenin en kolay yolu ne?

En az masrafla ve kısa sürede göçmenlik almanın yolu Express Entry (Express Entry). Buna ana başvuru yolu diyebiliriz. Önce adayların yeterliliğine, sonra puanlarına bakılır. Daveti alan kişilerin başvuruları istisnai durumlar dışında 6 ay ya da daha kısa bir sürede sonuçlanır. Bu sistem kapsamında dört federal program mevcuttur.

• Federal Nitelikli Çalışan Programı (Federal Skilled Worker): Doktor ya da mühendis olmanız gerekmez. Tercihen 30 yaş veya altında, lisans veya yüksek lisans yapmış, İngilizcesi dokuz üzerinden yedi buçuk civarında olan, nitelikli herhangi bir meslekte çalışan kişiler başvurabilir.
• Ustalık İsteyen Meslekler Programı (Federal Skilled Trades): İngilizce seviyesinin çok yüksek olmasına gerek yok. Marangozsanız, balıkçıysanız, elektrik teknisyeniyseniz başvurabilirsiniz.
• Eyalet tarafından ön onayı alınmış başvurular (Provincial Nominee Program): Kanada'dan iş teklifi alanlar bu kategoriden yararlanabiliyor.
• Kanada Deneyimi Programı (Canadian Experience Class): Kanada'da en az 12 ay nitelikli bir işte çalışmış kişiler başvurabilir. Muhasebeci de olabilirsiniz, yönetici sekreteri de...

Yaş, eğitim, yabancı dil ve iş tecrübesine bakılıyor

- Puanlama kriterlerinin başlıkları neydi?

Çalışan statüsünde Kanada'ya yerleşmek isteyen her aday yaş, eğitim seviyesi, yabancı dil yeterliliği ve iş tecrübesine göre puan alır ve bir yetenek havuzuna konur. İlgili bakanlıkça her ay en az iki kez yapılan çekilişlerde havuzdan tespit edilen minimum puan ve üzeri puanı olan adaylar seçilir. Seçilen adaylara başvuru davetiyesi gönderilir ve Kanada göçmenlik başvurusu yapmaları istenir. Adaylar gerekli evrakları ve formları 60 gün içinde tamamlayıp sunar.

- Koronavirüs salgını sırasında bu yöntemle göçmen alındı mı?

Evet ama öncelikli olarak Kanada'da yaşayan ve çalışma izni olanlara davetiye gönderdiler. Doğal olarak salgın döneminde dışarıdan ülkeye kimse sokmak istemediler. Ancak ağustos itibariyle ülke dışından adayları da tekrar kabul etmeye başladılar.

- Hızlı Giriş için "tercihen 30 yaş" dediniz. Neden 30?

Çünkü Express Entry, 30 yaş altında olanların daha şanslı ve öncelikli tercih edildiği bir kategori. 29 yaşında olan bir aday yaştan ötürü 110 puan alabiliyorken 39 yaşındaki bir aday bunun yarısını yani 55 puan alabiliyor. Buradan görülüyor ki bu iki adayın diğer özellikleri aynı olsa bile genç adayın davet edilme şansı daha fazla olacaktır.

Eşlerden biri öğrenci olarak geldiğinde, diğeri de çalışma izni alıyor

- Başka dikkate alınan unsurlar neler?

Kanada'da okul okuyanlara ek puanlar veriliyor. Keza okulu bitirdikten sonra çalışma izni alan adaylar bir yıl çalıştıktan sonra edindikleri Kanada iş tecrübesi sayesinde de ekstra puanlar alabiliyorlar.

- Peki bu Hızlı Giriş kategorisine uygun olmayanlar ne yapabilir?

Bu kategoriye uygun olmayanlar veya uygun olup da puanı yeterli olmayanlar için en kolay yöntem eğitim yoluyla gelmek. Bu durumda İngilizcesi az olan bir kişi, bir dil okuluna yazılarak İngilizcesini geliştirebilir, ya da ingilizcesi zaten iyiyse diploma veya sertifika programlarına yazılabilir.

- Bu yöntemin avantajları ne?

Birincisi okuyanlara yarı-zamanlı çalışma izni veriliyor. Böylece kişiler mezun olana kadar hem harçlıklarını çıkarıp, hem de Kanada deneyimi kazanmış oluyorlar. Bu şekilde göçmenlik yolları otomatikman açılıyor. En önemli avantajı ise eşlerden biri öğrenci olarak geldiğinde, diğeri de yaşları kaç olursa olsun çalışma izni alabiliyor. Son yıllarda en çok başvurulan yöntemlerden biri bu.

Start up yoluyla göç için ya fikir ya yatırım gerekli

- Başka?

Aile sponsorluğu yöntemi ile Kanada'da oturma izni olan kişiler, eşlerine, çocuklarına ve anne-babalarına göçmenlik hakkı kazandırabilirler. Kardeşiniz Kanada vatandaşı veya oturma izni varsa size başvuruda ek puan kazandırır. Yine Quebec eyaletinden yatırımcı vizesi ile başvuru alınıyor. Ama artık bu çok zorlaştı ve su anda kapalı. Start-up yoluyla göç son yıllarda popüler olmaya başladı.

- Start-up yoluyla göçü anlatır mısınız?

Belli bir maddi birikime ve orta düzeyde İngilizce bilgisine sahip olan adaylar, farklı ve yaratıcı iş fikirleriyle göçmenlik başvurusunda bulunabilirler. Yaş ve eğitim ön şartı olmadan bir ila bir buçuk yıl içinde göçmenlik almak mümkün. Bu iki şekilde olabilir:

• Başvuru sahibi yeni ve orijinal iş fikrini Kanada'da hayata geçirmek isteyebilir. Kanada devletinin belirlediği kurumlardan onay ve destek alırsa bunu gerçekleştirebilir.
• Başvuru sahibinin bir iş fikri yoksa da Kanada'da gelecek vadedeceğine inandığı, devlet onaylı bir işe belirlenen minimum miktarda yatırım yaparak, göç edebilir.

Son yıllarda aileler çocuklarının eğitimi için göçüyor

- Size göre göçmek isteyen insanlar neden Kanada'yı tercih etsin?

Konuştuğumuz gibi diğer ülkelerde yaşananlar ve Kanada'nın Covid - 19 sırasındaki şeffaflık politikası son dönemde dünyanın farklı yerlerinde yaşayan Türkler'in Kanada'ya göç konusunu araştırmasına neden oldu. Ancak başka avantajları da var. Bir defa sosyal bir devlet. Her yıl dünyanın en yaşanacak ve yaşam kalitesi yüksek ülkeleri arasında ilk beşte. "Burada ırkçılık yok" diyemesek de, diğer ülkelere göre çok daha az. Göçmenlerin kurduğu bir ülke, sonuçta. Sağlık hizmetleri ücretsiz, doğası mükemmel. Bu arada kimseyi "niye gidiyorsun" veya "imkanın varken niye gitmiyorsun" diye yargılama hakkımızın olmadığını düşünüyorum. Bu tamamen insanların kişisel tercihidir ve herkesin kararına saygı duymak gerekir.

Eğitim konusu...

Son yıllarda aileler çocuklarının eğitimi için göçüyor. Bilindiği üzere devlet okulları (ilk-lise) oturma iznine sahip olanlar için ücretsiz ve kaliteli bir eğitim veriyor. Aileler çocukları liseyi Kanada'da bitirdikten üniversiteye de devam etsin istiyorlar.

- Peki insanlar bu kadar uğraşıp maddi manevi bu ülkeye yatırım yaptıktan sonra vatandaş olabiliyorlar mı?

Evet. Kanada'da oturma izni almak biraz meşakkatli ama pasaport almak Avrupa ve Amerika'ya göre çok daha kolay. Göçmen statüsü kazananlar 5 yıl içinde üç yıl Kanada'da yaşadıkları takdirde vatandaş olabiliyorlar.