Yaz tatili bittikten sonra, okulların tekrar açılması hem öğrenciler, hem veliler için her zaman zorlu bir süreç olmuştur. 2020 Eylül'ünde bu "zorlu" kelimesi boyut değiştirmiş durumda. Kanada'da çocuklar, tam 7 ay sonra, -Koronavirüs salgını halen tüm dünyada tam gaz devam ederken- okullara geri döndü. Tabii döndükleri yere hâlâ okul denebilirse...

Bazı veliler, çocuklar eğitim öğretim hayatlarına kaldıkları yerden devam ediyor diye sevinirken, bazıları da salgını evlerine buyur etme ihtimalinin haklı endişesini taşıyor.

Yaşadığım British Columbia eyaletinde okullar hibrit (yarı yüz yüze, yarı online eğitim) sistemle açıldı. En önemli değişiklik bir dönem boyunca sadece iki ders alacak ve yıl boyunca toplam 6 ders alarak eğitimlerini tamamlayacak olmaları. Buradaki amaç, çocukları gruplayarak aynı balon içinde sosyalleşmelerini sağlamak ve öğrenciler arası etkileşimi en aza indirmek. Benim çocuklarımın okulundan örnek vermek gerekirse, 8.30 - 15.00 arası ders programları şu şekilde değişti:

08.30 - 09.30: Esnek zaman. Çocuklar bu saatte okulda ya da online olarak öğretmenlerine anlamadıkları konuları danışabilir veya ödevlerini tamamlayabilirler.

09.30 - 11.55: Okulda yüz yüze ders. 10 hafta boyunca benim çocuklarım için bu ders matematik. Bu süre zarfında sadece o sınıftaki çocuklarla yakın temasta bulunacaklar.

11.55 - 12.40: Öğle yemeği arası için eve gelecekler. Okuldaki kafeterya ve yemekhane kapalı.

12.40 - 15.00: Pazartesi tüm öğrenciler öğleden sonra derslerini online alırken, geri kalan 4 gün boyunca yüz yüze ve online eğitimi yarı yarıya alacaklar.

Vancouver Coastal Health'in başındaki Sağlık Müdürü, Dr. Mark Lysyshyn eyaletteki Covid - 19 sayları artarken okulların açılmasına yönelik eleştiriler karşısında, sayıların artmadığını, sadece Mart - Nisan - Mayıs döneminde çok daha az test yapıldığı için gerçek sayıları bilemediğimizi söyledi. Hasta olan çocukların kesinlikle okula gönderilmemesini, evde bir gün gözlemlendikten sonra eğer durumu kötüye giderse, hemen test yaptırılmasını ve velilerin sonuca göre hareket etmeleri gerektiğini belirtti. Tabii evdeki çocuk hastalanırsa, mesela kendini iyi hisseden kardeşi okula gitmeli mi, gitmemeli mi bunlar hep soru işareti.

En önem verilen konu ise bildiğimiz üzere maske - hijyen - sosyal mesafe üçlüsü! Öğrenciler ve öğretmenler okulda bulundukları süreç içerisinde hiç çıkarmadan maskelerini takmak zorundalar. Öğrencilerin kendi sınıflarında bulunmayan arkadaşlarıyla ders arasında koridorda bile birlikte yürümeleri istenmiyor. Zaten bunu önlemek için tenefüsler kalkmış durumda. Sadece öğle arası var.

Benim anladığım British Columbia eyaleti bu sistemle hastalığın halk arasında az sayıda yayılma riskini göze alıyor ve eğitim - öğretim hayatına kesintisiz devam edebilecekleri konusunda kendilerine güveniyorlar. Okulların ara ara kapanıp açılması da olabilecek ihtimaller arasında. Gelişmeleri hep birlikte takip edeceğiz.

Öte yandan Kanada'da bildiğiniz üzere her eyalet kendi sistemini oluşturuyor. Benim bulunduğum Batı yakasında durum böyleyken, en büyük iki öğrenci şehrinin bulunduğu Doğu yakasındaki Montreal ve Toronto şehirlerinin bulunduğu Quebec ve Ontario eyaletlerindeki ilk ve orta dereceli okulların hangi şartlarda açıldığını, her iki eyalette de eğitim danışmanlığı alanında faaliyet gösteren Far Education'ın ortağı Zeynep Metin Dalman anlatıyor:

* Okul artık bildiğimiz okul değil: Quebec Eyaleti'nde okullar yepyeni kurallarla açıldı. Öncelikle tüm prosedürler, öğretmenler, veliler ve aileler ile paylaşıldı, oryantasyon ile de anlatıldı. Okula sıra ile giriliyor, maske ile dolaşılıyor, eller sık sık yıkanıyor, öğrenciler dersten derse sınıf değiştirmek yerine, sınıflarında kalıp öğretmenlerinin gelmesini bekliyor, kafeteryalar kapalı ama öğrenciler sınıflarında evden getirdikleri yemekleri yiyebiliyorlar. Okullar bildiğimiz anlamda "okul" olmaktan oldukça uzak. Öğrencilerin sosyalleşmesi ve aynı sınıfta olmadıkları arkadaşlarını görmesi dahi mümkün değil.

* Her okula sağlık görevlisi atandı: Okullara sağlık görevlisi atandı. Bu görevliler, olası Covid - 19 vakalarını tespit edip, derhal evlerine gönderecek ve test isteyecek. Ayrıca başka görevliler de, öğrencilerin ve öğretmenlerin maske kullanımını kontrol edecek.

* Eğitimde dijitalleşme hızlandı: Koronavirüs, eğitimde dijitalleşme sürecini tetiklemiş oldu. Özel okullar kendilerini bu anlamda çok geliştirdi. Devlet okulları ise internet üzerinden merkezi bir sistem kurarak, biraz gecikmeli de olsa eğitimlerini sürdürmeyi başardılar. Defterlerin yerini tabletler alırken, tüm müfredat da ağır kitaplardan, dijital dosyalara dönüşerek yine tabletlere yüklendi.

* Devlet okullarından özel okullara geçiş çok arttı: Quebec bölgesi öğrencilerin düzenli olarak okula gitmesi gerekliliğini savunuyor. Devlet okulları kalabalık olduğu için, öğrencileri sınıflara bölecek ve 1.5 - 2 m mesafe ile oturtacak alanları yok. Alan olsa bile, o kadar öğretmen yok. Dolayısıyla devlet okullarında sosyal mesafeyi korumak daha zor. Hem bu nedenle, hem de Covid - 19 sonrası özel okullar çok daha hızlı bir şekilde eğitime geri dönebildikleri için özel okullara talep çok arttı.

* Devlet okulları için hibrit sistem ihtimali: Quebec her ne kadar tam zamanlı eğitimi savunsa da, devlet okullarında sosyal mesafeyi sağlayabilmek ve endişeli velileri rahatlatabilmek için British Columbia ve Ontario eyaletlerindeki gibi hibrit sisteme geçmeyi düşünüyor.

* Hibrit eğitim çalışan velileri zorluyor: Quebec eyaletinin tam zamanlı eğitimi savunmasının en önemli nedenlerinden biri de çalışan anne-babaları düşünüyor olmaları. Belli bir yaşın altındaki çocukları hem yasal olarak, hem de pratikte evde bırakmak mümkün değil. Ontario ve British Columbia eyaletlerinin bu konuya nasıl bir çözüm bulacağı henüz belli değil.

* Eğitimde yeni normal: Renkli maskelerle, houseparty, zoom, microsoft team gibi uygulamalarla gençlerin hayatına yeni normaller geldi. Güçlüklerin yanı sıra, eğitimde dijitalleşme gibi bazı olumlu gelişmeler de oldu.

* Üniversiteler online'a döndü: Montreal, Toronto ve Vancouver, dünyanın her yerinden öğrencilerin geldiği Kuzey Amerika'nın en büyük üniversite şehirlerinden üçü... Yeni öğrenci vizelerinin kısıtlanması ile birlikte uluslararası öğrenci dolaşımı geçici olarak askıya alındı. Ancak tıp ve bazı mühendislik bölümlerinde zorunlu olan laboratuvar çalışmaları için gençler okula gidiyor. Uluslararası öğrenciler bulundukları ülkelerden online olarak derslere katılabiliyorlar.