Anayasa Mahkemesi BDP'li yöneticilerin parti binalarına Kürtçe-Türkçe tabela açtıkları için yargılanamayacağına hükmetti.
Anayasa Mahkemesi, iki dilli tabela uygulaması nedeniyle hakkında davalar açılan BDP ’li yöneticileri hapis tehdidinden kurtaracak bir karara imza attı. Yüksek mahkeme, siyasi parti faaliyetleri kapsamında “Türkçe dışında başka bir dil kullanılması” nedeniyle, parti yetkilileri hakkında dava açılmasının anayasa uygun olmadığına hükmetti.
Barış ve Demokrasi Partisi ( BDP ) Van Özalp İlçe Başkanı Yakup Almaç, geçen yıl parti ilçe binasının Kürtçe bir konuşma yaptıktan sonra Türkçe olan ilçe başkanlığı tabelasını indirerek, Türkçe ve Kürtçe ifadelerin yer aldığı iki dilli tabelayı astı. Savcılık, Parti İlçe Başkanı Almaç hakkında “2820 sayılı Kanun’un 81/1-c maddesi delaletiyle 117. maddesi uyarınca” cezalandırılması talebiyle dava açtı. Savcılık, Almaç’ın Siyasi Partiler Yasası kapsamında parti faaliyetlerinde “Türkçe dışında başka bir dil kullanılamaz ve hükmü ihlal edenler cezalandırılır” şeklinde özetlenebilecek hükme aykırı davrandığı gerekçesiyle 6 aydan 5 yıla kadar hapisle cezalandırılmasını talep etti. Davaya bakan Özalp 1. Asliye Ceza Mahkemesi Siyasi Partiler Yasasının “Kanuna Aykırı Sair Davranışlar” başlıklı maddesinde düzenlenen 117. maddenin anayasaya aykırı olduğu iddiasıyla Anayasa Mahkemesi’ne dava açtı.
Kişi cezalandırılamaz
Yerel mahkeme iptal başvurusunda yasada tanımlanan ve partiler için geçerli yasakların kişiler tarafından ihlal edilmesinin mümkün olmadığını belirterek “Buna rağmen genel bir ifadeyle suç kapsamına alınmıştır. Suç sayılan eylemler açık ve seçik olarak belirtilmemiştir. Böylece hukuki güvenlik ve belirlilik ilkelerine ve dolayısıyla suç ve cezada kanunilik ilkesine aykırı davranılmıştır” dedi.
İptal edildi
Anayasa Mahkemesi de iptal istemini geçen ocak ayında görüşerek karara bağladı. Yüksek Mahkeme de Siyasi Partiler Yasası’nın 117. maddesini “oyçokluğuyla” iptaline karar verdi. Anayasa Mahkemesi ayrıca “iptal hükmün Resmi Gazetede yayımlanmasından 6 ay sonra yürürlüğü girmesine” de hükmetti. Böylece siyasi parti faaliyetleri kapsamında özellikle parti binalarına Kürtçe veya bir başka dilde tabela asan parti yöneticilerinin cezalandırılması istemiyle davalar açılmayacak. Özellikle iki dille tabela uygulamasına imza atan BDP ’li yöneticileri yakından ilgilendiren kararın gerekçesi dün yayımlandı.
Kararın gerekçesinde iptal edilen düzenlemede siyasi partiler için yasaklanan faaliyetlerin hangi hallerde suç teşkil edileceğinin gerçek kişiler açısından yeterli açıklıkta olmadığını belirterek şu tespitlere yer verdi: “Esasen siyasi partiler için birçok yasak öngören (Siyasi Partiler Yasası) 4.kısımdaki maddelerde yer alan fiillerin hangi hallerde suç teşkil edeceğinin gerçek kişilerce yeterli açıklıkta öngörülebilir oldukları söylenemez. Çünkü doğrudan siyasi parti tüzelkişiliğini muhatap alan bu yasaklar, itiraz konusu kuralla, kişiler hakkında yaptırım öngören düzenlemelere dönüştürülmüştür. Bu yapılırken anılan kısımda sayılan fiillerin ağırlıklarıyla bunları işleyenlerin siyasi partideki sıfat ve konumları da dikkate alınmamıştır.”
Mahkeme tabelaları indirtmişti
BDP ’li yöneticiler iki dilli yaşam projesi kapsamında, özellikle parti binalarına iki dilli olarak değiştirmişlerdi. Bu uygulama nedeniyle çok sayıda parti yöneticisi hakkında dava açılmıştı. Açılan davalardan bazı örnekler şöyle:
* Ağrı ’nın Doğubeyazıt ilçesinde parti binasına Kürtçe tabela astıkları gerekçesiyle 6 BDP ’li hakkında dava açılmıştı. Doğubeyazıt Cumhuriyet Başsavcılığı, Kürtçe tabelanın Siyasi Partiler Kanuna aykırı olduğu 6 BDP yöneticisi hakkında 6 aydan 20 yıla kadar hapis cezası talep etmişti.
* Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) Diyarbakır İl Örgütü’nün, iki dilli yaşamı desteklemek amacıyla il binasına astığı Kürtçe tabela nedeniyle savcılık ESP Diyarbakır il yöneticileri hakkında Siyasi Partiler Kanunu aykırılıktan Diyarbakır 1. Sulh Ceza Mahkemesi’ne dava açmıştı.
* BDP ’nin Mardin Midyat’taki ilçe binasında iki dilli yaşam projesi kapsamında Türkçe, Kürtçe, Süryanice ve Mıhellemice ’ Barış ve Demokrasi Partisi Midyat İlçe Teşkilatı’ yazan tabela nedeniyle soruşturma başlatılmıştı. Midyat Sulh Ceza Mahkemesi, 2820 Sayılı Siyasi Partiler Yasası’na muhalefet edildiği gerekçesi ile tabelanın indirilmesine karar vermişti. (Mesut Hasan Benli/ Radikal)
