Dünya

Yugoslavya'nın küllerinden doğan Kosova

1389'da Osmanlılarla yapılan Sırpsındığı Savaşı’nın ardından Sırp milliyetçiliğinin yeniden canlanma noktası olan Kosova’da 17 Şubat 2008 tarihinde yeni bir

06 Haziran 2008 03:00

Sırpların 1389’da Osmanlılar karşısında büyük bir yenilgi aldığı Sırpsındığı Savaşı’nın ardından Sırp milliyetçiliğinin yeniden canlanma noktası olan Kosova’da 17 Şubat 2008 tarihinde yeni bir ülke doğdu.

Sırbistan sınırları içinde bulunan 2 milyon nüfuslu bu küçük bölgenin bağımsızlığı, başkent Priştina'daki Kosova Parlamentosu'nda yapılan özel bir oturumda onaylandı.120 üyeli meclisteki oylamaya 109 milletvekili katıldı. Parlamentonun, aralarında Sırpların da bulunduğu 11 azınlık üyesi ise oylamayı protesto etti.

SIRP VE RUSLARDAN YOĞUN İTİRAZ

Toprak bütünlüklerini koruyacaklarını her fırsatta vurgulayan Sırplar ve Belgrad yönetiminin baş müttefiki Rusya'nın bütün itirazlarına rağmen bağımsızlık ilanını gerçekleştiren Kosova, Sırpların çoğunlukta olduğu eski Yugoslav Federasyonu'nun küllerinden doğan 6'ncı ülke oldu. 1991 yılından bu yana Slovenya, Hırvatistan, Makedonya, Bosna ve Karadağ devlet olmuştu.

Böylece 1991 yılında başlayan Yugoslovya'nın parçalanma süreci de bütün etnik unsurların kendi devletlerini kurmasıyla sonuçlanmış oldu. AB ve ABD açısından da Rusya'nın Avrupa'daki etki alanı bir adım daha geriletildi.

'KKTC'YE EMSAL TEŞKİL EDER' TELAŞI

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin yanı sıra, Gürcistan'dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan eden Abhazya ve Güney Osetya gibi henüz resmen tanınmayan birçok bölge için emsal teşkil edeceği gerekçesiyle, başta Rumlar olmak üzere, Sırplar ve onların sıkı müttefiki Rusya gibi bazı devletler Kosova’nın bağımsızlığına karşı çıkarken, ABD ve Avrupa’nın büyük bölümü bağımsız Kosova’ya tam destek verdi. Türkiye de Kosova'yı tanıyan devletler listesine ismini yazdırdı.

Sırbistan ve Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç'e karşı 1999'da yapılan NATO'nun tarihindeki tek savaş sonunda Kosova, NATO ve BM himayesine geçmesine rağmen, Sırbistan'ın bir parçası olarak kalmaya devam etti. Bölgenin statüsüyle ilgili görüşmeler BM'nin öncülüğünde 2006 Şubat ayında başladı.

AHTİSAARI PLANI

Bu arada, Sırbistan'da yapılan referandumda da Kosova'nın Sırbistan'ın bölünmez bir parçası olduğu ilan edildi. BM'nin Kosova temsilcisi Martti Ahtisaari, 26 Ocak 2007'de, Kosova'ya gözetim altında bağımsızlık verilmesini öngören planını açıkladı. Rusya ise Ahtisaari'nin teklifini Nisan 2007'de yapılan BM Güvenlik Konseyi toplantısında reddetti.

Ancak ABD Başkanı George Bush, Haziran 2007'de Kosova'nın daha fazla gecikmeden bağımsız olması gerektiğini söyledi. Kosova ise bundan 1 ay sonra, BM'nin yürüttüğü Kosova sürecinin başarısız olduğunu belirterek, yıl sonuna kadar bağımsızlığın ilan edilmesi çağrısında bulundu. Bağımsızlığın ilanı ise 17 Şubat 2008'de gerçekleştirilebildi. 

SIRPLAR KENDİ MECLİSİNİ KURDU

Kosova'nın Sırbistan'dan bağımsızlık ilanını tanımayan Kosovalı Sırplar ise, geçtiğimiz haziran ayında kendi meclislerini kurdu. Sırpların kontrolündeki, ikiye bölünmüş Mitroviça kasabasında bulunan meclisin 45 milletvekili var. Milletvekillerinin Kosova'daki Sırpların mayıs ayında yapılan yerel seçimlerinde seçildikleri belirtildi. Sırplar, Kosova nüfusunun yüzde 15'ini oluşturuyor.

Radikal Sırp liderlerden Marko Jaskiç, Sırpların kurduğu meclisin, "Sırpların Kosovayı korumasının temeli olduğunu" söyledi ve "Avrupa'nın bu bölgesinde yeni bir Arnavutluk kurulmasına izin vermeyeceğiz" dedi.

Birleşmiş Milletler Kosova Misyonu (UNMIK) ve Avrupa Komisyonu da, Kosovalı Sırpların kurduğu meclisi tanımadıklarını açıkladı.Avrupa Komisyonu sözcüsü, "Kosovalı Sırpların kurduğu meclisin hiçbir meşruiyeti yoktur" diyen UNMIK ile aynı görüşte olduklarını açıkladı.

AVRUPA'NIN EN YOKSUL BÖLGELERİNDEN BİRİ

Denize çıkışı olmayan Kosova, Avrupa’nın en yoksul bölgelerinden biri. Halkının neredeyse yarısından fazlası yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Her ne kadar bölge zengin yeraltı kaynaklarına sahip olsa da temel gelir kaynağı hala tarım.

Bölgedeki Arnavut sayısı yaklaşık 2 milyon. 1999 sonrası, Sırpların bölgeden akın akın kaçması sonrasında ise hala burada kalan yaklaşık 100 bin kişilik bir Sırp toplumu var.
Sırp azınlık NATO barış gücü nezaretindeki kapalı bölgelerde yaşıyor.