17 sayfalık şerh
YSK üyesi Yunus Aykın, gerekçeli karara karşı 17 sayfalık kapsamlı bir muhalefet şerhi kaleme aldı. Çoğunluk üyelerin; sandık kurulu başkanlarının partilerden “habersiz” yasaya aykırı şekilde atandığı iddiasını eleştiren YSK üyesi Yunus Aykın, YSK’nin seçim takvimine göre tüm Türkiye’de olduğu gibi İstanbul ilçe seçim kurullarında da 26 Şubat 2019 tarihinde sandık kurullarının teşkilinin yapıldığını, şikâyet ve itiraz için süreler öngörüldüğünü, il seçim kurulunun itirazlar hakkında kesin olarak karar verme süresinin son günü olan 2 Mart 2019 tarihinde de kesinleştirildiğini vurguladı. “Olağanüstü itiraz dilekçesi ve ekleri incelendiğinde itiraz eden parti tarafından İstanbul ilinde sandık kurullarının teşkili işlemlerine karşı seçim takviminde belirtilen süreler içinde şikâyet ve itiraz yolunun kullanılmadığı anlaşılmaktadır” diyen Aykın, AKP’nin İstanbul ilçe seçim kurullarının tamamında bir asıl ve bir yedek üyesi bulunduğuna işaret etti. Aykın, şu karşı oyu yazdı:
Habersiz değillerdi
“Sandık kurulu başkan ve üyelikleri için ad çekme işlemlerinin, ilçe seçim kurulu huzurunda yapıldığı göz önüne alındığında itiraz eden partinin sandık kurulunun teşkilinden habersiz olduğu söylenemez. Kaldı ki kura işleminin yapılmadığı, ya da sandık kurullarında görev alan kişilerle ilgili kendilerine bilgi verilmediği iddia edilse dahi, bu işlemlerin yapılmamış olmasına karşı da süresi içinde şikâyet ve itiraz yolu açık olduğundan, bu sürelerin geçirilmesinden ve seçimin sonuçlanmasından sonra seçimin iptal sebebi olarak ileri sürülemez.”
Somut delil ve gerekçe yok
Yunus Aykın, kamu görevlisi olmayan kişilerin sandık kurulu başkanı olarak görevlendirilmesinin seçimin sonucuna müessir olduğu iddiasına ilişkin yaptığı değerlendirmede, yasanın “ispat yükünü” itiraz edene yüklediğine dikkat çekti. Aykın, şunları kaydetti:
“Kamu görevlisi olmayan sandık kurulu başkanlarının oy verme günü yaptıkları işlemlerde ve aldıkları tedbirlerde 298 sayılı kanuna ve Yüksek Seçim Kurulunca hazırlanan Genelgelere aykırı davrandıkları, şüpheli tutum ve davranış sergilediklerine ilişkin delil ve gerekçe gösterilmediğinden, kesinleşmiş sandık kurulu oluşumuna dayalı olarak yapılan itirazın reddi gerekmektedir. Somut olaya bakıldığında 298 sayılı kanunda ‘Kanuna aykırı şekilde teşkil edilen sandıklarda kullanılan oylar her koşulda geçersizdir’ şeklinde bir kanun değişikliği olmadığına göre İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerinin iptali talebinin ‘öngörülebilirlik’ ilkesi gereği de reddi gerekmektedir.”
Yunus Aykın, gerekçede gösterilen sayım döküm cetveli bulunmayan 18 sandık ile ilgili kesin olan tek maddi gerçekliğin bu cetvellerin ilçe seçim kuruluna teslim edilmediği olduğunu belirten Aykın, “18 sandıkta hiç cetvel düzenlenmediğinin kesin olarak ileri sürülebilmesi için ya sandık kurulu üyeleri çağrılarak beyanlarının alınmış olması veya sandık kurulu üyeleri müşahit ve hazır bulunan vatandaşlar tarafından cetvel düzenlenmediği için yapılmış olan itirazların tutanağa geçirilmesi suretiyle tespit edilmiş olması, ya da ilçe seçim kuruluna bu sebeple itiraz edilmiş olması gerekir”
O sandıklarda AKP’nin oyu fazla
Gerekçedeki 90 adet sandıkta sayım döküm cetvellerinde sandık kurulu üyelerinin imzasının bulunmadığı konusuna değinen Aykın, şu tespitlerde bulundu:
“Söz konusu 90 sandığın sandık sonuç tutanakları ile sayım döküm cetvellerinin karşılaştırılması sonucunda, 86 sandıkta partilerin ve bağımsız adayların aldıkları oy sayılarının sayım döküm cetvellerindeki oy sayıları ile aynı olduğu, sadece 4 sandığın birinde yalnızca Ak Parti’nin oylarının 1 oy fazla (Bağcılar 4002 nolu sandık), iki sandıkta 2 oy fazla (Fatih 1119 numaralı sandık ve Adalar 1029 numaralı sandık), bir sandıkta da 4 oy fazla (Bağcılar 1069 numaralı sandık) yazıldığı, diğer partilerin ve bağımsız adayların oy sayılarının ise sayım döküm cetvellerindeki sayılarla aynı olduğu görülmektedir. Bu tespite göre, anılan sandıklarda sayım döküm cetvellerinin tutulduğu, oyların tespitinin yapıldığı ve sandık sonuç tutanaklarına geçirildiği, ancak aynı zaman diliminde bir arada bulunan ve sandık sonuç tutanağını itiraz şerhi koymaksızın imzalayarak hep birlikte sandık sonucunu teyit ve doğruluğunu taahhüt eden sandık kurulu üyelerinin, sayım döküm cetvellerini imzalamayı ihmal ettiği anlaşılmaktadır.”
754 sandığın 2’sinde eksiklik çıktı
Gerekçeli kararda “Sayım döküm cetvellerindeki bu eksiklik tek başına seçim sonucuna müessir olmamakla birlikte, sandık kurulu başkanlarının kanuna aykırı biçimde belirlenmesi ile birlikte değerlendirilmiştir” denildiğini anımsatan Aykın, şu tespitte bulundu:
“Bu itibarla, sayım döküm cetvellerindeki bu eksiklik tek başına seçim sonucuna müessir değil ise bu sebebe dayalı yapılan itirazın olağanüstü itiraz kapsamında incelenemeyeceği gerekçesiyle reddedilmesi; bu sebebe dayalı itirazın, sandık kurulu başkanlarının kanuna aykırı biçimde belirlenmesi ile birlikte değerlendirilebilmesi için ise, anılan eksikliklerin tamamının ya da ekseriyetinin sandık kurulu başkanlarının kanuna aykırı biçimde belirlendiği sandıklarda meydana geldiğinin ortaya konulması zorunludur. Oysa, başkanının kanuna aykırı belirlendiği tespit edilen 754 sandığın sadece 2 tanesinde (Beşiktaş 1034, 1241 numaralı sandıklar) sayım döküm cetvellerinde eksiklik bulunmaktadır. Bu iki sandıkta, sayım döküm cetveli düzenlenmekle birlikte sandık kurulu üyelerince imzalanmadığı görülmektedir.”
Güven: 101 sandıkta 145 üyeleri vardı
İptal kararına muhalefet şerhi koyan YSK Başkanı Sadi Güven de, bazı sayım döküm cetvellerindeki eksikliklerin seçimin iptaline gerekçe gösterilmesini eleştirdi. İmzasız 101 sayım döküm cetvelinin tamamında başkan ve memur üye ile birlikte AKP’nin ve CHP’nin tüm sandıklara üye verdiğini anımsatan Güven, “Hatta AKP 145, CHP 120 olmak üzere bazı sandıklarda 1’den fazla üye ile temsil edilmişlerdir. Ayrıca imzasız sayım döküm cetvelleri ile sandık sonuç tutanakları uyumlu olup seçim iptal nedeni olabilecek bir uyumsuzluk görülmemiştir” dedi.
Sayım döküm cetvelinin olmadığı 22 sandıkta ise başkan hariç AKP’nin 36, CHP’nin 33, HDP 12, SP 12, İyi Parti 1, seçmen 5 üye ve 22 memur üyeyle görev yaptığını belirten Güven, şunları kaydetti:
İtiraz yapılmadı
“Sayım döküm cetveli olmayan 22 sandıkta görev yapan sandık kurulu üyeleri aynı sandıklarda diğer seçim türüne ait 19 sandığın sayım döküm cetvellerini ve 22 sandığın sandık sonuç tutanağını doldurduğuna ve tutanak defterine bir itiraz yapılmadığına göre siyasi partilerin müşahitlerinin ve oy verme yerinde hazır bulunanların huzurunda oy sayım ve döküm işleminin yapılmış olması karşısında sayım ve dökümün sandık başında denetlendiğinin ve buna göre sandık sonuç tutanağının tanzim edildiğinin kabulü gerekmekle bu eksiklikler tüm kurulca iptal nedeni olarak görülmemiştir. Maddi hatalarla ve kaydırmalarla ilgili usulsüzlükler giderilerek, SEÇSİS’e işlendiğinden iptal nedeni kabul edilmemiştir. Sandık sonuç tutanağındaki geçersiz oyların geçersizlik nedenlerinin yazılı olmayışı da İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimine yönelik 39 ilçede geçersiz oylar yeniden sayıldığından iptal nedeni olarak görülmemiştir.”
