Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın "Kaldırılsın" dedikten sonra 29 Ekim'deki olağanüstü hâl (OHAL) yetkisiyle çıkarılan kanun hükmünde kararname (KHK) ile kaldırılan rektör seçimlerinin yerine Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) yeni bir sistem başlatıyor. Buna göre YÖK üyeleri üniversitelere gidecek, öğrenci ve öğretim üyelerinin yanı sıra ilin valisi, sanayi ve ticaret odası başkanları, kalkınma ajansı temsilcileri ile de görüşerek rektör adayını belirleyecek.
CNN Türk’te yer alan habere göre, YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, rektörlük seçimiyle ilgili şimdiye kadarki üç aşamalı sürecin ilk aşamasının, yani üniversitenin rektörünü seçmesinin değiştirildiğini söyledi. YÖK Başkanı Saraç, rektörlük seçiminin kaldırılmasına rağmen sistemi, "rektörlük seçimlerinde değişikliğe gidilmesi" diye niteleyerek, kararı yerinde bulduklarını söyledi.
“Şikâyetler söz konusuydu…”
Rektörlük seçimlerinin üniversitelerde gerginliğe yol açtığı ve hocalar arasında husumet oluşturduğu gerekçesini yineleyen YÖK Başkanı Saraç, "bu seçimin diğer bir olumsuzluğu" diyerek, seçimlerde kaybeden adayların gerekçelerini sıraladı. Saraç, şunları söyledi:
"Gerçekten hoca profilini doldurabilecek bazı adayların niye az oy aldığını kendilerine sorduğumuzda şu cevaplarla karşılaşıyorduk sıklıkla, 'Bu üniversitenin atama yükseltme kriterleri yok. Bu sorunu çözeceğiz dedik. Bundan dolayı, oy vermedi kimse bize' veya 'Bu üniversitenin hocalarının pek çoğu bu ilde kalmıyorlar. Komşu ilden geliyor derslerini verip gidiyorlar. Öğrencileriyle hemhal olamıyor, onlarla ilgilenemiyorlar. Biz bu sorunu çözeceğiz dedik, kimse bize oy vermedi' şeklinde pek çok şikayetler söz konusuydu.”
“Erdoğan’ı alkışladılar”
YÖK Başkanı Saraç, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın rektörlük seçimlerinin kaldırılmasını Külliye'de söylediğinde bütün rektörlerin kendisini alkışlarla desteklediğini savundu. Saraç, YÖK olarak da yeni duruma göre vaziyet almayı istediklerini belirtti.
Rektör adayını YÖK üyeleri gidip belirleyecek
Aldıkları karar doğrultusunda rektör adayının belirlenmesinde üniversiteleri dolaşarak, araştırma görevlisi ve öğrencilerin de görüşlerini alacaklarını aktaran YÖK Başkanı Saraç, her üniversitenin şartlarına uyan profilde rektör belirleyeceklerini anlattı. Saraç, YÖK üyelerinin gelecek hafta rektörlük seçimi yapılacak üniversiteleri ziyaret ederek temaslarda bulunacaklarını öne sürerek, şunları söyledi:
"Üyelerimiz, üniversitenin bütün bileşenlerinin görüşlerini alacaklar, öğretim üyeleri yanı sıra araştırma görevlisi ve öğrenciler ile de temasta bulunacaklar, ilin valisi, sanayi ve ticaret odası başkanları, kalkınma ajansı temsilcileri ile de görüşülecek ve en nihayet bu ziyaretler, görüşmeler ve değerlendirmeler bir rapor haline dönüşecek. En nihayet o üniversite için bir rektör profili ortaya çıkacak. Bu profile göre başvuru yapan adaylar arasında bir seçim yapacağız" dedi.
“Rektör adaylarıyla görüşülmeyecek”
Bu ziyaretlerde her fakülte ve yüksekokulun farklı bölümlerinden kıdemli bir grup öğretim üyesiyle görüşeceklerini dile getiren Saraç, başarılı son sınıf öğrencileri ile de görüşüleceğini, fakat bu ziyarette rektör adayları ile görüşülmeyeceğini ifade etti.
Kıdemli öğretim üyeleri ve son sınıf öğrencileri
Bu ziyaretlerde her fakülte ve yüksekokulun farklı bölümlerinden kıdemli bir grup öğretim üyesiyle görüşeceklerini söyleyen Saraç, başarılı son sınıf öğrencileri ile de görüşüleceğini, fakat bu ziyarette rektör adayları ile görüşülmeyeceğini ifade etti.
İhtiyaca uygun rektör profili
Bu sürecin ardından bir değerlendirme yaparak rektör adayını belirleyeceklerini söyleyen Saraç, "İhtiyaca uygun rektör profili belirlemek istiyoruz. Bu süreç buna yönelik, yoksa rektör adaylarıyla ilgili yerinde bir araştırma değil, üniversitenin tanınması ve üniversitenin gerçek anlamda nasıl bir rektöre ihtiyaç duyduğunun bütün bileşenlerinden sorgulanması ve görüş alınması amacımız" şeklinde konuştu.
Rektörün performansı raporlanacak
Saraç uygulamaya başlayacakları yeni uygulama kapsamında görevlerinin ikinci yılının sonunda rektörlerin performansını da değerlendireceklerini anlattı. Saraç, şunları söyledi:
"2 yılın sonunda rektörümüz gelsin, üniversitesinde başta koymuş olduğu hedeflerin ne kadarına ulaştı, bölgesine ne katkı sağladı, bilimsel açıdan üniversiteyi ne derece yükseltti, bunlarla ilgili bize bilgi versin ve rapor sunsun. YÖK de durumu değerlendirip Cumhurbaşkanlığı makamına rektörün performansına dair bir rapor arz etsin, istiyoruz."
Sistemi rekabet üzerine kuracaklar
Sistemi rekabet üzerinde kurgulamak istediklerini anlatan Saraç, başarı ve performansı da bununla ilişkilendirdiklerini söyledi. Performansını olumsuz buldukları rektörü ise önce yönlendirme ve uyarı mekanizmasının devreye gireceğini belirtti. Saraç ayrıca belli bir süre için mevcut rektörle yeni rektörün tecrübe aktarması için birlikte çalışmasını istediklerini ifade etti.