ABD’de iki akademisyen, 2000'e yakın katılımcının genetik yapısını karşılaştırarak yakın arkadaşların birbirine yabancı kişilere kıyasla daha çok ortak geni olduğunu öne sürdü. Araştırmaya göre, arkadaşlar arasındaki DNA benzerliği yüzde 0,1. Az gibi gözükmesine karşın bu genetik benzerlik oranı dördüncü kuzenler arasındaki oranla aynı.
BBC Türkçe’de yer alan habere göre, konuyla ilgilenen diğer bilim insanları ise bu bulgulara şüpheci yaklaşıyor. Araştırmayı yürüten ekipten Profesör James Fowler, meslektaşlarının şüpheci yaklaşımlarına, 'bulguların alışılmışın dışında olmasını' sebep gösteriyor.
Prof. Fowler, bu projede beraber çalıştığı Prof. Nicolas Christakis ile, kalp hastalıklarının sebebi ve erken teşhisi hakkında araştırmalar yürüten Ulusal Kalp, Akciğer ve Kan Enstitüsü'nden (NHLBI) edindikleri 500 bine yakın örneği incelemiş.
Prof. Fowler katılımcıların, 'herkesin birbirini tanıdığı' küçük bir yerleşim yerinden olmasının, araştırmayı yürütürken büyük kolaylık sağladığını da ekledi.
Çünkü bu sayede, çoğu katılımcının 'en yakın arkadaşı' zaten veri tabanında kayıtlı başka bir katılımcı çıkınca , veri toplama işlemi kolaylaşmış.
Yale Üniversitesinden Prof. Christakis ve Kaliforniya Üniversitesinden Prof. Fowler beraberce hesapladıkları 'yakınlık katsayısı'nı kullanarak, iki insanın genetik yakınlığını hesaplıyor.
Bu hesap sonucunda yakın arkadaşların genetik yakınlığının birbirine yabancı iki insanın genetik yakınlığından kısmen daha fazla olduğunu buluyor.
Sonuçlar tartışma yarattı
Ancak diğer araştırmacılar bu bulguların kesinliğini sorguluyor. Çünkü diğer uzmanlar, araştırma yapılırken gözden kaçırılan etkenler olduğu iddiasında. Örneğin, etnisite gibi bazı faktörlerin kişileri aynı anda hem genetik olarak benzer kılıp hem de arkadaşlık kurma olasılıklarını artırdığı düşünülüyor.
Duke Üniversitesinden Prof. Evan Charney buna benzer bir araştırmanın ancak arasında kan bağı olmadığına emin olunan katılımcılardan toplanan verilerle doğru sonuçlar verebileceğini söylüyor.
Prof. Charney, iki insan arasında hiçbir şekilde kan bağı olmadığını ispatlamanın da çok zor olduğunu ekledi.
Araştırmayı yürüten Prof. Fowler ve Prof. Christakis ise katılımcıların aralarında kan bağı olmadığını teyit ettiklerini, olan kişileri ise araştırmaya dâhil etmediklerini söylüyor.
Yapılan araştırma tartışmalara sebep olsa da, ABD'li ikili, araştırmalarının doğruluğu konusunda kararlı.
