T24 - Hükümet 2010 yılı bütçe görüşmelerini tamamladı. Buna göre hükümet 2010 yılında vergi gelirlerini yüzde 18.2 arttıracak.
Güngör Uras, hükmetin açıkladığı 2010 bütçesini inceledi. Uras, "hükümet 2009 yılında halkın cebinden, olası gelir artışından daha fazla para çekmeyi düşünüyor" yorumunu yaptı.
Milliyet gazetesi yazarı Güngör Uras'ın "Halkın cebinden çıkan para nereye gidiyor?" başlıklı (15.Aralık.2009) yazısı şöyle:
2010 bütçe tasarısına göre, hükümet vergi gelirlerini yüzde 18.2 oranında artıracak. Hükümetin tahminine göre, 2010 yılında ekonomi yüzde 3.5 büyüyecek. Enflasyon yüzde 5.3 oranında artacak.
Ekonomi yüzde 3.5 büyürken (enflasyon yüzde 5.3 oranında artarken) vergi gelirlerinin yüzde 18.2 oranında artırılabilmesinin iki yolu vardır:
- Ya mevcut vergilerin oranı artırılacak.
- Ya da yeni vergiler getirilecek.
Demek ki hükümet 2009 yılında halkın cebinden, olası gelir artışından daha fazla para çekmeyi düşünüyor.
Bunun anlamı ise 2010 yılında halkın satın alma gücünün ve yaşam düzeyinin gerilemesidir.
Halkın satın alma gücünün ve yaşam seviyesinin aşağıya inmesi, içeride talebin canlanamaması demektir. İçeride talep canlanamazsa, yatırım ve üretim artışı gerçekleşemez. İşsizlere iş bulunamaz. İşsizlik daha da artar.
Tasarruflar açığa gidecek
Bırakınız yeni yatırımları ve üretim artışını, mevcut yatırımların ayakta kalabilmesi, mevcut üretimin sürdürülebilmesi için reel sektörün belli ölçülerde parasal kaynağa ihtiyacı vardır.
Reel sektör denilen üretici kesim, 2009 yılında banka kredilerinden şu veya bu nedenle yararlanamadı. 2009 yılında bankalar mevduat hesaplarındaki artışın tamamını Hazine’ye kullandırdı. Bu parayla bütçe açığı kapatıldı. 2010 yılında da bütçenin en az 50 milyar TL açık vermesi bekleniyor. Bu açığı kapatmak için Hazine gene borçlanacak.
Demek ki, 2010 yılında da reel sektör banka kaynaklarından rahatlıkla yararlanamayacak. Demek ki, reel sektör 2010 yılında yatırım ve üretim desteği için banka kaynaklarına güvenemeyecek. Bütçe bir formalite belgesi değildir. Bütçe, halkın, üreticinin, yatırımcının bir yıl sonra ne tür ekonomik şartlarla karşılaşacağını gösterir.
İşte bunun için halkın ve de üretici kesimin, çiftçinin, sanayicinin, işçinin, işsizin bütçeye ilgi göstermesi gerekir.
Cari transferler önemli
Sadece bu kadar da değil... Bütçenin “cari transferler” adı verilen ödenekler toplamının büyüklüğü ve dağılımı halkı çok, hem de pek çok ilgilendirir.
Normal dönemlerde ilgilendirir. Kriz dönemlerinde bir başka ilgilendirir. 2010 bütçesinde faiz hariç 230 milyar TL: ödeneğin 102 milyar TL’si (neredeyse yarısı) cari transferlere ayırıldı. Cari transferlerin de yarıdan fazlası 57.7 milyar TL (Sosyal Güvenlik Kurumu açıklarının kapatılması dahil) sosyal güvenlik kurumlarına (hastane, ilaç paralarına) gidecek.
Mahalli idarelere 22.1 milyar TL ödeme yapılacak. Tarım desteklerine ayırılan para 8.4 milyar TL olarak belirlendi. TBMM’deki bütçe konuşmalarında tüm milletvekillerinin cari transferlerin alt kalemleri üzerinde dikkatle durması gerekir. Çünkü alt gelir grubundaki halka, ihtiyaç sahiplerine gidecek paralar bu bölümde yer alır. Burslar, fakir hane kalkına gıda ve barınma yardımları, işsizlik yardımları ne kadar olacak?
İşte o nedenle cari transferlerdeki ödeneklerin dağılımının tamamını görmekte yarar vardır.
Halkı en fazla ilgilendiren ödenekler bunlardır.
