Dr. Ozan Bingöl*
Otomatiğe Bağlı Vergi Artışı… Böylesi Ancak Bizde Olur.
“Alkol ve sigarada otomatik ÖTV artışına hazır olun!” deyince arkadaşlar tabii olarak soruyorlar: “Ozan Hocam ne tür bir hazırlık yapalım.” Ben sadece yaklaşan bir cismin varlığını haber verebilirim. Bunun ötesi beni aşar.
Vergi sistemimizde garip bir işleyiş vardır. Ödeyeceğimiz vergilerde yeniden değerleme oranı küsuratı ile birlikte dikkate alınarak hesaplanırken, vergi dilimlerinde, yemek istisnasında ve benzeri %5’e kadar olan kesirler silinir. Örneğin, beyannamedeki damga vergisinde kuruşu kuruşuna bir artış olur. Ama vergi dilimleri her yıl kırpılır, gizli vergi zammına dönüşür. Alkol ve tütün ürünlerinde de aksi yönde CB kararı alınmadığı sürece otomatiğe bağlanmış ÖTV artışı söz konusudur.
Alkollü içecekler ve tütün ürünleri üzerinden alınan maktu/asgari maktu ÖTV tutarları, ÖTV Kanununun 12 inci maddesinin 3 üncü fıkrası uyarınca altı ayda bir ÜFE oranları dikkate alınarak otomatik olarak artıyor. Bu artışın olmaması için Cumhurbaşkanının artış olmayacağı yönünde bir Karar alması ve bunun Resmi Gazetede yayımlanması gerekiyor. Dolayısıyla Cumhurbaşkanı tarafından bu yönde bir karar alınmadığı takdirde 3 Ocak 2023 sabah 10.00’da TÜİK’in ÜFE rakamlarını açıklaması ile birlikte alkollü içecek ve tütün ürünleri üzerindeki maktu ve ek maktu vergiler 2022-Temmuz-Aralık dönemi Yİ-ÜFE artışı oranında otomatik bir şekilde artacak.
Alkol ve Tütün Ürünlerindeki Otomatik ÖTV Artışı Yüzde Kaç Olacak?
Alkol ve tütün ürünleri üzerinden alınan maktu ve asgari maktu ÖTV tutarlarında 3 Ocak 2023 tarihinde gerçekleşecek otomatik ÖTV artış oranını hesaplayabilmek için Temmuz-Aralık 2022 dönemine ilişkin Yİ-ÜFE verilerine ihtiyaç vardır. Bu yazının kaleme alındığı tarihte elimizde Temmuz-Kasım 2022 ÜFE verileri bulunmaktadır. Bu durumda 2022 Aralık ÜFE oranı ile ilgili simülasyon yaparak 3 Ocak 2022’deki otomatik ÖTV artış oranına ilişkin tahminler yapabiliriz. Buna göre;
- 2022 Aralık Yİ-ÜFE aylık değişimi %1 olduğunda alkol ve tütün ÖTV’si otomatik zam oranı = %23,81
- 2022 Aralık Yİ-ÜFE aylık değişimi %2 olduğunda alkol ve tütün ÖTV’si otomatik zam oranı = %25,04
- 2022 Aralık Yİ-ÜFE aylık değişimi %3 olduğunda alkol ve tütün ÖTV’si otomatik zam oranı = %26,27
- 2022 Aralık Yİ-ÜFE aylık değişimi %4 olduğunda alkol ve tütün ÖTV’si otomatik zam oranı = %27,49
- 2022 Aralık Yİ-ÜFE aylık değişimi %5 olduğunda alkol ve tütün ÖTV’si otomatik zam oranı = %28,72
olacaktır. Dolayısıyla 3 Ocak 2023 sabahında alkol ve tütün ürünlerinin ÖTV’sinde %25-30 oranında bir artış göreceğiz.
Alkol ve Tütün ÖTV Tahsilatında İlk 11 Ayda 2022 Bütçe Hedefi Aşıldı.
Aşağıdaki verileri bakınca bu ülkede gerçek vergi rekortmenlerinin kimler olduğu açıkça görülmektedir. İlk 11 ayda bütçenin tüm yıl için öngörülen tahsilat hedefinin üzerine çıkılan bir vergi türünden bahsediyoruz.
Alkollü içkiler üzerinden 2022 yılı ÖTV tahsilatı bütçe hedefi 38 milyar lira iken, yılın daha ilk 11 ayında 39,1 milyar lira tahsilat gerçekleşti. Tütün ürünlerinde de durum benzer: tüm yıl için 87,6 milyar lira olan bütçe hedefine karşılık ilk 11 ayda tütün mamullerinden 92,6 milyar liralık tahsilat yapıldı. Yıl sonunda sadece tütün ürünleri ÖTV tahsilatında yüz milyar lira sınırını geçmiş olacağız. Böylece kur korumalı mevduat uygulamasının bütçeye yüklediği yükü tiryakiler fazlasıyla yüklenmiş olacaklar.
Alkol Ürünleri ÖTV Tahsilatı geçen yılın aynı dönemine göre %93,94 oranında artış gösterdi.
2021 yılının Ocak-Kasım döneminde alkol ürünlerinden 20,2 milyar liralık ÖTV tahsilatı gerçekleşmişken, 2022 yılının Ocak-Kasım döneminde 39,1 milyar liralık tahsilat gerçekleşmiştir. Bu tahsilat rakamı, bir önceki yıla göre %94 artışa tekabül etmektedir.
