Başta kamu çalışanları olmak üzere pek çok kişinin tatil planı bir kamu tesisinde düşük ücretle tatil yapmak. Otel odalarını dolduramayan turizmciler bu duruma tepki gösteriyor.
Kamuya ait sosyal dinlenme tesisleri ve kamplar krizle birlikte ucuz tatil arayan yerli turistin yeni adresi oldu. Kişi başı günlük yemek ücreti 9.75 TL, konaklama ücreti ise 3.75 TL olan kamuya ait lojman, dinlenme tesisi ve eğitim tesislerinde tatil için yer ayırtanların sayısı krizle birlikte artış gösterdi. Kamu tesislerine olan ilgi özel turizm tesislerini ise memnun etmiyor. Kriz döneminde otel odalarını doldurmak için ülke ülke dolaşan turizmciler günlüğü 8 TL'ye satılan kamu tesisleriyle rekabet edememenin sıkıntısını yaşıyor.
Türkiye'de 300 sosyal tesis var
Referans gazetesinin haberine göre; Merkez Bankası, Karayolları Genel Müdürlüğü, Devlet Planlama Teşkilatı, bakanlıklar, Devlet Su İşleri, belediyeler, sendikalar da dahil akla gelebilecek bütün kamu kurumlarının Türkiye genelinde tesisleri var. Maliye Bakanlığı her yıl bu tesislerin ücretlerini yayımladığı bir tebliğle belirliyor. Bakanlığın 2009 yılı için açıkladığı rakamlar kurum personelinden kişi başına günlük en az 9.75 TL yemek ve 3.75 TL konaklama ücreti alınması yönünde. Sosyal tesislerin birçoğu önceliği kurum çalışanları olmakla beraber diğer kamu çalışanları ve sivil vatandaşlara da açık. Normal otellerin 10'da 1'inden de az maliyetle tatil imkânı sağlayan bu tesislere kriz nedeniyle rağbet gösteren kişi sayısının bu yıl artış gösterdiği belirtiliyor.
Ucuz olduğu için rağbet gören tesislerin başında Çeşme'deki Et Balık Kurumu'nun tesisleri yer alıyor. Denize sıfır 44 konuttan oluşan bu tesislerde çok cüzi bir rakama tatil yapmak mümkün. Oda fiyatları kişi başına 50 TL, 2 kişilik odalarda 32 TL, 3 kişi 28 TL, 4 ve üzerindeki yatak sayısındaki odalarda ise 26 TL olan tesislere kurum çalışanlarının yanı sıra kamu çalışanlarının da ilgi gösterdiği belirtiliyor. Et Balık Kurumu Vakfı tarafından işletilen tesiste 3 öğün yemek imkânı sağlanıyor. "Krizde vatandaş en tasarruflu olana yöneliyor" diyen vakıf yetkilileri, krizle birlikte tesiste kalmak isteyen kişi sayısının artığını belirtiyor.
Günlüğü 30 TL'ye tatil
Devlet Su İşleri'nin Samsun ve İzmir'deki tesisleri de ilgi gören yerler arasında. Samsun'da 13 konut, İzmir'de ise 60 konutluk tesisi bulunan DSİ, 3 öğün yemek hizmeti de sunulan bu odalarda kalmak isteyenlerden kişi başına 26 ila 35 TL aralığında ücret talep ediyor.
DSİ yetkilileri sivil vatandaşlara da açık olan bu tesislere bu yıl ciddi bir talep aldıklarını belirtiyorlar. Isparta Orman Bölge Müdürlüğü'ne ait 15 odalı tesis de başta öğrenciler olmak üzere pek çok kişi tarafından tercih ediliyor.
Milli parklar, tarihi alanlar ve Yazılı Kanyon'a yakınlığıyla bilinen bu tesis bu yıl vatandaşın tercihi olacak. Personelin günlüğü 7 TL'ye kaldığı bu işletmede öğrenciler 3.5 TL'ye kamu personeli 25 TL'ye normal vatandaşlar ise 30 TL'ye kalabiliyor.
Turizmci rekabette zorlanıyor
Kamu tesislerine olan ilgi özel turizm tesislerini ise zor durumda bırakıyor. "Biz 150 dolara oda satmaya çalışırken yanı başımızdaki kamu tesisinde 8 TL'ye oda satılması adaletsizlik. Kriz nedeniyle bugün çoğu odamız boş kalıyor. Ancak kamuya ait tesisler tıklım tıklım dolu. Parası vatandaşın cebinden çıkan vergilerle karşılanan bu tesisler özel sektöre rakip oluyor. Bu tesisler ise tamamen zararına işletiliyor" diyen Tur Operatörleri Birliği Platformu Sözcüsü Cem Polatoğlu, Türk turizmini baltalayan bu tesislerin bir an önce özelleştirilerek ekonomiye kazandırılması gerektiğini söylüyor.
Türkiye'de öğretmen evleri dahil 400 bine yakın kamu yatağı olduğunu ve bu tesislerin 200 milyar dolara yakın değere sahip olduğunu kaydeden Polatoğlu, şöyle konuştu:
"Devlet kamu çalışanını korumak istiyorsa çalışanına tatil parasını versin. Böylece bu 200 milyar dolarlık servet ekonomiye kazandırıldığı gibi, yerli turist sayısı da çok ciddi artış gösterecek."
Kamunun sosyal amaçlı kullanılan öğretmen evi gibi sosyal tesislerinin sosyal dayanışma için gerekli olduğunu belirten eski AKTOB Başkanı Osman Ayık da buna karşın sahil şeridinde âtıl vaziyette duran dinlenme ve eğitim tesislerinin hiçbir sosyal amaç taşımadığını ve buraların özelleştirilerek ekonomiye kazandırılması gerektiğini belirtti. Tatil amaçlı sosyal tesislerin özel sektöre devredilmesiyle bu tesisleri tercih eden yerli turistin özel sektör otellerinde kalmaya başlayacağını kaydeden Ayık, "Bu işletmeler kaldırılırsa hem turizme çok ciddi sayıda yeni turist oluşacak hem kriz döneminde ciddi bir canlanma yaşanacak hem de bu tesisler değerinde yenilenerek pazarlanabilecek" diye konuştu.
Türkiye'de sosyal tesis adı altında faaliyet gösteren bir bina çöplüğü olduğunu ifade eden Türkiye Turizm İş Konseyi (ETTC) Başkanı Hüseyin Baraner de "Devlete ait o kadar çok yer var ki, nasıl işletildiği konusunda hiçbir fikrimiz yok. Eğitim veya dinlenme tesisleri deniyor ama alakası yok. Tatil bölgelerinin en güzel yerlerini zamanında kapatmışlar bunlara dokunulmuyor da. Bunların işletilmesi konusunda yeni bir modele ihtiyaç olduğu kesin. Öncelikle bu tesislerin bir kaydının ortaya çıkarılması gerekiyor. Daha sonra bunlar verimlilik endeksine göre ekonomiye katkı sağlayacak kurumlar haline getirilmeli" dedi.
Kökeni Sovyetler Birliği'ne dayanıyor
Devlet çalışanlarının dinlenme, eğitim gibi sosyal ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla açılan kamuya ait sosyal tesislerin kökeni Cumhuriyet'in kuruluş yıllarına dayanıyor. O dönem Sovyetler Birliği örnek alınarak açılmaya başlanan bu tesislerin bugünkü sayısı Rusya'yı katladı. Rusçada "Daça" olarak adlandırılan bu tesislerin sayısının Türkiye'de 300'e ulaştığı tahmin ediliyor.
Maliye’nin sosyal tesisleri
Marmaris Eğitim ve Dinlenme Tesisleri: Her müstakil konutta buzdolabı, telefon, klima bulunuyor. Ayrıca çocuk parkı, masa tenisi, tenis kortu, voleybol ve futbol sahası, bilardo masası var. Tesisin kendisine ait bir kantini, barı, çay bahçesi ve plajı var.
Manavgat Eğitim ve Dinlenme Tesisleri: Tesis 5'er dairelik bloklardan oluşuyor. Tesisin kendisine ait plajı, diskosu, voleybol ve basketbol sahası, çocuk parkı, oyun salonu, çay salonu, iki tane barı, kantini ve masa tenisi var.
Gökova Eğitim ve Dinlenme Tesisleri: Tesisin kendisine ait çay bahçesi, çocuk parkı ve diskosu bulunuyor.
Ayvalık Eğitim ve Dinlenme Tesisleri: Tesisin kendine ait bir plajı, diskosu, kantini, voleybol sahası ve çocuk parkı bulunuyor.
