Tutuklanan ilk Genelkurmay Başkanı Rüştü Erdelhun'du!

T24- Eski Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ, Cumhuriyet tarihinde sivil bir mahkeme tarafından tutuklanan ilk Genelkurmay Başkanı oldu. Ancak, Türkiye’de bir Genelkurmay Başkanı’nın tutuklanması ilk defa yaşanmıyor. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin 10. Genelkurmay Başkanı Rüştü Erdelhun, 27 Mayıs 1960 darbesinin ardından 3 Haziran’da emekliye sevk edilmiş ve "hükümet yanlısı ve ihtilal karşıtı" olduğu gerekçesiyle tutuklanmıştı.  




Türkiye’de emir-komuta zinciri içinde yapılmayan ilk ve tek darbeyi gerçekleştiren 37 subay ve emeliliğini yaşamak üzere İzmir’e giden dönemin Kara Kuvvetleri Komutanı Cemal Gürsel’in oluşturduğu Milli Birlik Komitesi, Erdelhun’un tüm rütbelerini sökülerek er statüsüne indirdi. Darbecilerin özel olarak oluşturduğu Yassıada Mahkemesi’nde yargılanan Erdelgun, idama mahkûm edildi.  Cezası daha sonra ömür boyu hapse çevrilen Erdelhun, daha sonra Cumhurbaşkanı yapılan darbecilerin lideri Cemal Gürsel tarafından 1964’te affedildi.

27 Mayıs’ta yaşanan bu süreç, askeri literatürde “Erdelhun Sendromu” olarak adlandırıldı. Yüksek rütbeli komutanların astlarının nabzını tutamaması halinde nelerle karşılabilceklerini ifade etmek üzere başvurulan “Erdelhun Sendromu” kavramı, hükümetlere yakın olan komutanlara sıklıkla hatırlatıldı!