-TÜRKİYE'NİN BÖCEKLERİNE DE GÖZ DİKTİLER ANKARA (A.A) - 13.07.2011 - Geçen ay düzenledikleri operasyonla sadece Türkiye'de yetişen 5 bini aşkın bitki tohumu ve fidesinin yurt dışına kaçırılmasını önleyen gümrük ekipleri, bu kez de şimdiye kadar ki en büyük böcek kaçakçılığını ortaya çıkardı. Türkiye'nin çeşitli bölgelerinden topladıkları böcekleri, yurt dışına kaçırmaya çalışan Çek Cumhuriyeti uyruklu 6 kişi yakalandı. Zanlıların aracında yapılan aramada, kutular içine gizlenmiş uğur böceği, sinek, arı, ağustos böceği gibi 48 türe ait toplam 6 bin 14 adet böcek bulundu. Geçen ay 2 Hollandalının Türkiye'ye özgü bitki tohumlarını yurt dışına kaçırmaya çalışırken yakalanmalarının ardından bu kez de Çek Cumhuriyeti vatandaşı 6 kişi, Türkiye'den topladıkları çeşitli böcek türlerini ülkelerine götürmek isterken yakalandı. Yabancı bazı kişilerin Rize bölgesinde bitki örnekleri topladıkları ve bu bitki örneklerini yurtdışına çıkarabilecekleri ihbarı alan gümrük muhafaza ekipleri, Kara Kapıları Taşıt Takip Programı aracılığıyla tüm sınır kapılarında önlem aldı. Bir süre sonra Türkiye'den çıkış yapmak üzere Kapıkule Yolcu Salonu Gümrük Sahasına gelen Çek Cumhuriyeti uyruklu E.H. idaresindeki HOK14... plakalı araç, Kara Kapıları Taşıt Takip Programının uyarı vermesi üzerine incelemeye alındı. Araçta yapılan aramada, küçük tüp ve kutuların içine gizlenmiş çok sayıda böcek tespit edildi. Gümrük ekipleri, bunun üzerine uzman görüşüne başvurmak amacıyla Trakya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümünden yardım istedi. Üniversiteden gelen Doç. Dr. Zühal Okyar, Doç. Dr. Murat Yurtcan ve Uzm. Dr. Volkan Aksoy'dan oluşan bilirkişi heyeti, toplam 48 türe ait 6 bin 14 böcek olduğunu tespit etti. Böceklerin çoğunun ''Coleoptera'' familyasına ait halk arasında bilinen adıyla uğur böceği, kara fatma, geyik böcekleri türleri, ''Heteroptera'' familyasına ait süne, kımıl, ağustos böceği türleri, ''Diptera'' familyasına ait sinek türleri ve ''Hymenoptera'' grubuna ait arı türleri olduğu belirlendi. -BÖCEKLERE 500 BİN LİRA DEĞER BİÇİLDİ- Bilirkişi heyetinin düzenlediği ekspertiz raporunda; İç Anadolu'nun kuzeyi ve Karadeniz bölgesinden toplanan böceklerin ''etil asetat emdirilmiş talaşlı saklama kaplarında öldürüldüğü ve stoklandığı'' belirtildi. Raporda, söz konusu böceklerin maddi olarak değerinin ise 500 bin lira olduğu kaydedildi. Araçta bulunan E.H'nin yanı sıra Çek Cumhuriyeti uyruklu K.M, A.M, P.H, T.R. ve J.M. hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunuldu. Zanlıların söz konusu böcekleri Türkiye'de 1,5 ayda topladıklarını, bilimsel amaç için yurt dışına götüreceklerini öne sürdükleri öğrenildi. El konulan böcekler, Trakya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Entomoloji müzesinde korumaya alındı. -''BÖCEKLERİN İÇİNDE TOPLU İĞNE UCU BÜYÜKLÜĞÜNDE OLANLAR VAR''- Bilirkişi heyetinde yer alan Trakya Üniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Murat Yurtcan, bilimsel amaçla bile olsa ülkenin biyolojik varlıklarının, resmi bir kurumdan izin alınmadan veya bilimsel bir araştırma kurumuyla ortak çalışma protokolü yapılmaksızın yurt dışına çıkarılmasının suç olduğunu söyledi. Zanlıların söz konusu böcekleri, ''atrap'' olarak tabir edilen fileler yardımıyla, ışık tuzaklarıyla ve toprak eleme yöntemiyle yakaladıklarını belirlediklerini ifade eden Yurtcan, ''Böceklerin içinde toplu iğne ucu büyüklüğünde olanlar var. Bunları yakalamak için 6-7 kilo toprağı özel bir elekle elemişler ve böcekleri böyle bulmuşlar'' diye konuştu. Yurt dışında kelebek ve böceklerin pazarları ve borsalarının bulunduğunu kaydeden Yurtcan, şöyle konuştu: ''Böcek kaçakçılığı farklı amaçlarla yapılabiliyor. Gelişmiş ülkelerin çoğunda doğa tarihi müzeleri var. Kaçakçılar, turist olarak gittikleri ülkelerde böcekleri toplayıp bu müzelere para karşılığı satıyorlar. Böyle bir böcek borsası var. Ayrıca böcek türleri, gen çalışmalarında kullanılabiliyor. Ancak bunlar bizim ülkemizin biyolojik zenginlikleridir izin alınmadan toplanmasının önüne geçilmelidir. Bizim ülkemiz böcekler ve bitkiler açısından çok iyi bir gen kaynağı. Çünkü Avrupa, Asya ve Afrika türlerini topraklarımızda barındırıyoruz. Biyolojik açıdan çok zengin bir ülkeyiz. Bu nedenle bitki ve böcek kaçakçıları daha çok bizim ülkemizi tercih ediyor.'' -TÜRKİYE'DE BÖCEK KAÇAKÇILIĞI- Son yıllarda Türkiye'de endemik bitki ve böcek kaçakçılığı girişimlerinde artış olduğunu ifade eden gümrük uzmanları, son yaptıkları operasyonun Türkiye'deki en büyük böcek kaçakçılığı olduğunu belirttiler. Geçen ay da dünyada sadece Erzurum Karayazı'da yetişen bir tür ters lale olan çiçeğin son kalan 57 adet soğanını sökerek yurt dışına götürmeye çalışan 2 Hollandalı, Kapıkule Sınır Kapısı'nda yakalanmıştı. Hollandalıların kullandıkları araçta yapılan aramada çoğu endemik 160 türe ait 5 bin 236 adet bitki tohumu, bitki kökü ve fidesi ele geçirilmişti. Türkiye'de 4 Ağustos 2007 yılında Makedonya uyruklu 1 kişi Artvin'de topladığı 1450 kelebekle, 2008 yılında da Alman uyruklu 1 kişi yine Artvin'de topladığı 350 adet çeşitli türde böceği yurt dışına çıkarırken İpsala ve Kapıkule gümrük kapılarında yakalanmıştı. Gümrüklerde 13 Ekim 2010 tarihinde 10 adet hamam böceği, 8 Kasım 2010'da da 20 cırcır böceği ele geçirilmişti.
