Hollanda’daki kritik Nükleer Güvenlik Zirvesi’nde Ankara tarihi bir deklarasyon imzaladı. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün temsil ettiği Türkiye, topraklarındaki yüksek zenginleştirilmiş uranyumdan arınma taahhüdünde bulundu.
Hürriyet Gazetesi Washington Temsilcis Tolga Tanış’ın haberine göre, Japonya, İtalya ve Belçika ellerinde bulunan, nükleer silah yapımında kullanılabilecek yüksek zenginleştirilmiş uranyum stoklarını ABD’ye devretmeyi kabul ederken, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 12 ülke ise sınırları dahilindeki yüksek zenginleştirilmiş uranyumdan arınma taahhüdünde bulundu.
Zirvede, Türkiye’yi Cumhurbaşkanı Abdullah Gül temsil ediyor. Türkiye için tarihi nitelikteki bildiride ise şunlar kaydedildi:
“Bugün, Üçüncü Nükleer Güvenlik Zirvesi nedeniyle toplandığımız Lahey’de, Şili, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Gürcistan, Macaristan, Meksika, Güney Kore, Romanya, İsveç, Türkiye, Ukrayna ve Vietnam liderleri olarak, sınırlarımız dahilinde bulunan yüksek zenginleştirilmiş uranyumdan (HEU) arınmanın önemine değinmek isteriz. Bu malzemenin ve deneylerin büyük bölümünü yürütüp HEU kullanmadan izotop üretmek için düşük zenginleştirilmiş uranyum yakıtlı araştırma reaktörlerinde kullanılmak üzere geliştirilen bu teknolojinin elde bulundurulmasının doğurduğu kapsamlı güvenlik önlemleri ve belirgin finansal maliyeti de dikkate aldığımızda, yüksek zenginleştirilmiş uranyumun sınırlarımızdan çıkarılmasının belirgin ve somut avantajları bulunmaktadır. Araştırma reaktörlerini yüksek zenginleştirilmiş uranyum yakıtından düşük zenginleştirilmiş uranyum yakıtına dönüştürmede yardımları ve yüksek zenginleştirilmiş uranyumun taşınması çabalarındaki yardımları nedeniyle Rusya Federasyonu, ABD ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’na minnet duygularımızı ifade ederiz.”
Ne anlama geliyor
Tarihi anlaşma, Türkiye’nin geçen Ocak’ta Japonya ile imzaladığı nükleer santral anlaşması sonucu nükleer silah yapımında kullanılabilecek yüksek zenginleştirilmiş uranyuma kavuşacağı spekülasyonlarına da son verdi. Türkiye’nin imza attığı bildirinin ötesinde Japonya da ABD ile imzaladığı ikili anlaşmayla elinde bulunan 315 kg’lık nükleer silaha uygun plütonyum ve yüksek zenginleştirilmiş uranyum stokunu ABD’ye devretme taahhüdünde bulundu. Aynı şekilde İtalya da elindeki 20 kg’lık bu tür malzemeyi ABD’ye vereceğini ilan etti. Belçika’nın devredeceği nükleer silah malzemesinin miktarı ise açıklanmadı.
