ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıyıpı ve ABD'nin Tel Aviv'deki büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınacağı açıklamasına tepki yağdı.
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Trump'ın açıklamasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Açıklamayı "cesur ve adil" olarak nitelendiren Netanyahu "tarihi bir gün" diye konuştu. Netanyahu diğer ülkelere de ABD'nin attığı adımı izleme ve büyükelçiliklerini Kudüs'e taşıma çağrısında bulundu.
İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin de yaptığı yazılı açıklamada, "İsrail'in bağımsızlığını kutlamasının 70. yılına yaklaşırken, bundan daha uygun ya da daha güzel bir armağan olamazdı" dedi.
Filistin'den tepki
Filistin lideri Mahmut Abbas ise Ramallah'ta yaptığı açıklamada Trump'ın Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma kararını kınadı. Abbas Amerikan yönetiminin bütün uluslararası ve ikili anlaşma ve uzlaşmaları ihlal etmeye karar verdiğini söyleyerek, "Trump'ın kararı Washington'ın barış sürecinden çekilme ilanıdır" dedi.
Radikal Hamas örgütü de Trump'ın kararını eleştirerek, Arap ve Müslümanlara bölgede ABD'ye zarar verme çağrısında bulundu.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ise konuya ilişkin New York'ta yaptığı açıklamada Ortadoğu'da iki devletli çözüm dışında bir alternatif olmadığını belirterek, bir "B planı yok" dedi. "İsrail ile Filistinliler arasındaki barışı tehlikeye atabilecek tek taraflı her türlü tedbire karışı oldum" diyen Guterres, "Kudüs'ün statüsü BM Genel Kurul kararları temel alınarak her iki tarafından doğrudan müzakereleri kararlaştırılması gereken bir konudur" diye konuştu.
Alman hükümeti Trump'ın kararını desteklemiyor
Almanya Başbakanı Angela Merkel da Trump'ın kararını eleştirdi. Alman hükümeti adına açıklama yapan hükümet sözcüsü Steffen Seibert Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Alman hükümeti bu tutumu desteklemiyor çünkü Kudüs’ün statüsü iki devletli çözüm çerçevesinde müzakere edilmelidir" ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin tepkisi
Trump'ın tartışmalı kararına Türkiye'den de tepki geldi. Türkiye Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada ise "ABD yönetimini bu yanlış kararı gözden geçirmeye ve hesapsızca adımlardan kaçınmaya çağırıyoruz" ifadelerine yer verildi.
Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ayrıca Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "ABD yönetiminin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdığı ve İsrail’deki Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıyacağı yönünde yaptığı sorumsuzca açıklamayı büyük endişeyle karşılıyor ve kınıyoruz. Bu karar uluslararası hukukun ve ilgili BM kararlarının açık bir ihlalidir" dedi.
Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın Twitter hesabından Trump'ın kararını eleştirdi.
AB Bakanı Ömer Çelik de Trump'ın Kudüs'ü kararına tepki gösterdi. Çelik Twitter hesabından yaptığı açıklamada "Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımasını ve İsrail’deki ABD Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma kararını tüm dünya kınamalıdır. Bu karar, siyasi ve ahlaki olarak utanç duyulması gereken bir karardır" ifadelerini kullandı.
Bununla birlikte Trump'ın kararını açıklamasının ardından, ABD'nin İstanbul'daki Konsolosluk binası önünde toplanan yüzlerce kişi protesto gösterisi düzenledi.
İran: Karar yeni bir intifadaya yol açacaktır
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Trump'ın kararını "üzüntü verici" diye tanımladı ve ülkesinin bu kararı desteklemediğini ifade etti.
İran Trump'un kararını kınadı. İran medyası Dışişleri Bakanlığı'na dayandırarak verdiği haberinde, ABD büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınması kararının uluslararası kararlara aykırı olduğunu duyurdu. Açıklamada, "Bu gerçekçi olmayan, kışkırtıcı karar yeni bir intifadaya, şiddet ve radikalliğe yol açacaktır" denildi.
Almanya'dan ilk tepki Yeşiller Partisi eş Başkanı Cem Özdemir'den geldi. Özdemir Trump'ın Kudüs kararını eleştirerek, "Böyle bir karar alan, krizin yeniden tırmanmasını bilinçli olarak göze alıyor demektir" diye konuştu.
Sol Parti Meclis Grup Başkanı Sahra Wagenknecht de Twitter hesabından, "Trump'ın Kudüs'ü tanıma kararı, barut fıçısı Ortadoğu'nun ihtiyacı olan son şeydi" mesajını paylaştı.
Trump'ın açıklaması
ABD Başkanı Trump Beyaz Saray'da yaptığı açıklamada, "Küdüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma zamanı gelmiştir" dedi. Trump Dışişleri Bakanlığı'na Tel Aviv'deki ABD Büyükelçiliği'nin Kudüs'e taşınması için hazırlıklara başlama talimatı verdiğini de belirtti.
Amerikan Dışişleri Bakanlığı bütün diplomatik temsilciliklerine talimat göndererek zorunlu olmadıkça 20 Aralık'a kadar Kudüs ve Batı Şeria'ya seyahatlerin ertelenmesi çağrısında bulundu.
Arap Birliği, Trump'ın Kudüs planları nedeniyle üyelerini cumartesi günü acil toplantıya çağırdı. Filistin heyetinin başkanı Diab Al Luh Reuters'a yaptığı açıklamada, toplantının düzenlenmesi talebinin Filistin ve Ürdün'den geldiğini söyledi.
İsrail 1967 yılındaki 6 gün savaşı sırasında aldığı Kudüs’ün doğu kesimini daha sonra ilhak etmişti. İsrail’in bütün Kudüs’ü ülkenin başkenti olarak kabul etme iddiası uluslararası topluluk tarafından kabul edilmiyor. Birleşmiş Milletler bütün Kudüs’ü İsrail başkenti olarak tanımıyor. Avrupa Birliği, Kudüs’ün statüsüyle ilgili anlaşmazlığa adil bir çözüm getirilmesi ve nihai statünün İsrail ile Filistinliler arasındaki doğrudan barış görüşmelerinde belirlenmesini talep ediyor.
DPA/AFP/Reuters, HT/BD
©Deutsche Welle Türkçe
