ABD Başkanı Donald Trump'ın Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda (BMGK) yaptığı konuşma sırasında İran nükleer anlaşmasını ağır bir dille eleştirmesi Avrupa'da sert tepkilerle karşılandı.
BMGK nedeniyle New York'ta bulunan Almanya Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel, çarşamba akşamı yaptığı açıklamada "İran ile varılan nükleer anlaşmayı şimdi ya da gelecekte tehlikeye atmamak ve feshetmemek bizim mutlak suretle çıkarımıza" şeklinde konuştu.
Gabriel "Son iki yılda anlaşmanın işe yaradığını ve bölgede tehlike arz edecek bir nükleer yayılmayı engellediğini gördük. Çünkü İranlılar da dahil olmak üzere herkes anlaşmanın kendilerine getirdikleri yükümlülüklere bağlı kaldı ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun denetim mekanizmaları etkili oldu" dedi.
"Anlaşmadan çekilmek hata olur"
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise, varılan anlaşmadan çekilmenin bir hata olacağını belirtti. İran'ın bölgede uyguladığı baskıyı artırdığına vurgu yapan Macron, bu anlaşmanın yeterli olmadığını da savundu.
AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ise, anlaşmanın ihlal edilmemesi noktasında tüm tarafların hemfikir olduğunu kaydetti. Kuzey Kore'nin nükleer programına atıfta bulunan Mogherini, "potansiyel bir nükleer krizin" zaten mevcut olduğunun altını çizerek "Bir ikincisine katiyen izin vermemeliyiz" dedi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Trump'ın sözlerine tepki göstererek tutumu hakkında "aşırı derecede endişeliyiz" demişti. Trump'ın sözleriyle ilgili olarak Lavrov, "Aşırı derecede endişe verici... Biz bu belgeyi, tüm uluslararası toplumda rahatlama yaratan ve hem bölgesel hem de uluslararası güvenliği gerçekten güçlendiren bu mutabakatı savunacağız" ifadesini kullanmıştı.
"Bizim için utanç kaynağı"
Donald Trump ABD Başkanı sıfatıyla ilk kez hitap ettiği BMGK'da İran'ı "ekonomik açıdan tükenmiş bir haydut devlet" olarak tanımlamıştı. İran için "kanlı rejim" ve "yozlaşmış diktatörlük" ifadelerini de kullanan Trump, İran'la imzalanan nükleer anlaşmanın ABD için bir "utanç kaynağı" olduğunu söylemiş ve anlaşmayı ABD tarihinin "en kötü ve en tek taraflı anlaşmalarından biri" olarak tanımlamıştı.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise Trump'tan İran hakkında sarf ettiği sözler nedeniyle özür dilemesini talep etmişti.
Anlaşma, 2015 yılında BM Güvenlik Konseyi daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya'dan oluşan P5+1 ülkeleri ile İran arasında imzalanmıştı.
© Deutsche Welle Türkçe
DW/Reuters/BÜ/ÖA
