ABD Başkanı Donald Trump, Rusya ve Ukrayna arasındaki deniz çatışması nedeniyle, Rusya lideri Vladimir Putin ile yapılması planlanan görüşmeyi iptal edebileceğini söyledi.
Washington Post'a konuşan ABD Başkanı, Rus gemilerinin geçen Pazan günü Ukrayna teknelerine ateş açıp, el koymalarıyla ilgili "tam bir rapor" beklediğini söyledi.
İki liderin Cuma günü Buenos Aires'te yapılacak G20 zirvesinde görüşmesi planlanıyordu.
Bu arada, ABD Avrupa ülkelerine Ukrayna'ya destek olmak için daha çok şey yapma çağrısında bulundu.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Neuert, Washington'ın Rusya'ya yönelik ambargoların daha sıkı bir şekilde uygulanmasını görmeyi istediğini söyledi.
Trump ne dedi?
Trump Washington Post'a ulusal güvenlik ekibinden gelen raporun çok net ve "belirleyici" olacağını söyledi.
Trump "Belki Putin ile görüşmem. Belki görüşme bile olmayacak. Bu saldırganlığı sevmiyorum. Bu saldırganlığı hiç istemiyorum." dedi.
Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, iki liderin, cuma ve cumartesi yapılacak zirvede, silahların kontrolü, Ukrayna ve Ortadoğu'daki sorunları ele alacağını söylemişti.
Rus Ukraynalı askerlerin 'ifade' görüntülerini yayımladı
Rus istihbarat örgütü FSB, Moskova'nın Kerç Boğazı'nda geçen Pazar günü yaşanan gerilimde ele geçirilen üç Ukraynalı askerin görüntülü ifadelerini yayımladı.
Rus gemilerinin Ukrayna Donanmasına ait üç tekneye ateş açıp, el koyması sonucu Ukraynalı askerler de gözaltına alınmıştı.
İfadesi yayımlananlardan Volodimir Lisovyi "ülkesinin kışkırtıcı adımlar attığının farkında olduğunu" söylüyor.
Ukrayna Donanma Komutanı, askerlerin zor altında yalan söylemeye mecbur bırakıldığını savundu.
Bu arada, Kırım'da bir mahkeme gözaltına alınan 24 Ukraynalı askerin 12'sinin, 60 gün boyunca tutulmasına karar verdi.
Mahkemenin geriye kalan askerler için kararını bugün vermesi bekleniyor.
Batılı ülkelerse Rusya'nın dört yıl önce Kırım'ı ihlal etmesinden bu yanaki ilk güç kullanımını kınadı.
Bu kriz neden riskli?
Bu kriz, Rus ve Ukraynalı askeri güçlerin yılardan beri giriştiği ilk doğrudan çatışma. Ancak, Rus yanlısı ayrılıkçılar ve Rus Ordusu'ndan "gönüllüler" Ukrayna Ordusu'yla ülkenin doğudaki iki bölgesinde savaştı.
Gerilim, Rusya'nın geçen yıl, Kerç Boğazı üzerinde Azov Denizi'ne uzanan bir köprüyü açmasıyla artmıştı. Ukrayna'nın Azov Denizi'nin güneyinde iki büyük limanı var.
2003'te yapılan bir anlaşma da iki ülkeye Azov Denizi'ne serbest geçiş hakkı veriyor.
Rusya, iki Ukrayna gambotu (silahlı küçük tekne) ve bir römorkörü, Kerç Boğazı'nda seyrederken Rus karasularını ihlal etmekle suçlamıştı.
Ancak Ukrayna, olayların, seyredilmesi serbest sularda olduğunu söylüyor.
Ukrayna neden sıkıyönetim ilan etti?
Ukrayna Parlamentosu, Devlet Başkanı Petro Poroşenko'nun 26 Kasım'dan itibaren 30 günlüğüne sınır bölgelerinde sıkıyönetim ilan etme kararına destek verdi.
Poroşenko, Rusya'yla bir "topyekûn savaş" tehdidi olduğunu söyledi.
Poroşenko "Rusya'nın sınır bölgelerindeki üslerinde bulunan tankların sayısı üç kat arttı." dedi.
Ukrayna'nın sıkıyönetim ilan ettiği 10 sınır bölgesinin beşi, Rus birliklerinin konuşlandığı, Moldova'dan ayrılan Trans Dinyester bölgesine komşu. Diğer üç bölge ise Karadeniz veya Azov Denizi kıyısında ve Kırım'a yakın.
Ukrayna Ordusu, Nisan 2014'ten bu yana Rusya sınırındaki iki bölgesi Luhansk ve Donetsk'de Rusya yanlısı ayrılıkçılarla savaşıyor.
Ukrayna'da sıkıyönetim ilanı daha önce görülmemiş bir durum. Sıkıyönetim, askeri makamlara protestoları ve grevleri yasaklama hakkı veriyor. x
Seferberlik ilanı bir olasılık, ancak kaçınılmaz bir ihtimal değil.
Ukraynalı askerler ne dedi?
Rusya'nın gözaltına aldığı askerlerden en az üçü yaralanmıştı.
Rus istihbarat servisi, üç Ukraynalı askerin ifadelerini yayımladı:
Andriy Drach, Nikopol gambotunda bulunduğunu ve Odessa'dan Mariupol'a gitme emri aldıklarını söyledi. Drach "Rusya Federasyonu'nun sınır görevlilerince Rus yasalarını ihlal ettiğimiz konusunda uyarıldık." dedi.
Serhiy Tsybizov da Nikopol gambotunda olduğunu söyledi.
Volodymyr Lisovyi de donanma görev gücünü bağlı bir askeri birliğin komutanı olduğunu söyledi ve "Ultra kısa dalgadan yapılan istekleri bilerek görmezden geldim" dedi. Lisovyi ayrıca gemide hafif silahlar ve makineli tüfekler olduğunu belirtti.
Ukrayna Donanması Komutanı Ihor Voronçenko, Ukrayna Televizyonu'nda yaptığı açıklamada, üç askerin sor altında yanlış ifadelere verdiklerini anlattı.
Voronçenko "Bu denizcileri Nikopol'den tanıyorum. İşlerinde hep dürüst profesyoneller oldular ve şu anda söyledikleri doğru değil." dedi.
Ukrayna İstihbarat Servisi SBU'nun Başkanı Vasil Hritsak, Rusya'dan gelen teknelerde istihbarat görevlilerinin bulunduğu yönündeki haberleri doğruladı.
Hritsak ayrıca ekibin "Rus Donanması'nın düzenli olarak yaptığı tipte bir "rutin karşı istihbarat görevi" teknede bulunduğunu söyledi.
Ukrayna Donanması Komutanı Ihor Voronçenko, Ukrayna Televizyonu'nda yaptığı açıklamada, üç askerin sor altında yanlış ifadelere verdiklerini anlattı.
Voronçenko "Bu denizcileri Nikopol'den tanıyorum. İşlerinde hep dürüst profesyoneller oldular ve şu anda söyledikleri doğru değil." dedi.
Ukrayna İstihbarat Servisi SBU'nun Başkanı Vasil Hritsak, Rusya'dan gelen teknelerde istihbarat görevlilerinin bulunduğu yönündeki haberleri doğruladı.
Hritsak ayrıca ekibin "Rus Donanması'nın düzenli olarak yaptığı tipte bir "rutin karşı istihbarat görevi" teknede bulunduğunu söyledi.
Batı nasıl tepki verdi?
Rusya'nın attığı adımları bazı ülkeler kınarken, BM Güvenlik Konseyi, Rusya'nın sunduğu gündem teklifi üzerinde uzlaşmadı ve bunun yerine Ukrayna'nın sunduğu teklif üzerine konuşuldu.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Ukrayna gemilerine el konulmasının "tehlikeli bir gerilim ve uluslararası hukukun ihlali olduğunu" söyledi.
Başkan Donald Trump ise "Olanlardan memnun değiliz, her iki şekilde de olanlardan memnun değiliz ve umarız düzelir." dedi.
İngiltere "Rusya'nın bölgedeki istikrarsızlaştırıcı adımlarını ve Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün süregiden ihlalini" kınadı.
Kremlin ise, Rusya lideri Vladimir Putin'in Almanya Başbakanı Angela Merkel ile bir telefon görüşmesi yaptığını duyurdu.
Görüşmede Putin'in, "Ukraynalıların bilerek Rusya Federasyonu'nun karasularına barışçıl geçişin kurallarını görmezden geldiğini" söylediği bildirildi.
Merkel'in Sözcüsü ise Almanya Başbakanı'nın "gerilimin azaltılmasının ve diyalog gereğinin altını çizdiğini" söyledi.
