Belediyelerin gelir sıkıntılarına çözümü Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 40 milyar liralık kaynak yaratacak ek vergide buldu. Cep telefonu, internet ve doğalgaza yüzde 1 ek belediye vergisi geliyor. Haziran ayında cep telefonlarına yüzde 8 zama denk gelen TRT bandrol ücreti getirilmişti.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kaynak sıkıntısı yaşayan belediyelerin ‘gelir’ problemini çözmek üzere radikal bir yasa değişikliği taslağı hazırladı. Cep telefonu, internet, doğalgaz faturası üzerinden yüzde 1 ek ‘belediye vergisi’ alınması; Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) gelirlerinin yüzde 10’unun da belediyelere aktarılması öngörülüyor. Sebze meyve hallerinde ‘rüsum’ artışı; Emlak Vergisi’nde değerleme sisteminin değişmesi, Çevre Temizlik Vergisi’nin belediye meclislerince belirlenerek artırılması da diğer öneriler olarak sıralanıyor. Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki’nin AK Parti Yerel Yönetimler Başkanlığı döneminde başladığı ve bakanlığı sonrası hızlandırdığı dört ayaklı çalışma, belediyelerin yıllık gelirlerinde 40 milyar liralık ek kaynak yaratılmasını öngörüyor. Maliye Bakanlığı’nın bazı noktalarına itiraz ettiği ve son şekli verildikten sonra Bakanlar Kurulu’na gelecek çalışmanın ‘Mali Yapı ve Gelirler’ başlıklı bölümünde yerel yönetimlerin ‘öz gelirlerini artırıcı’ şu öneriler sıralanıyor:
1 milyarı yola gitsin
* ‘Yol Harcamalarına Katılma Payı’ uygulaması kaldırılsın. Bunun yerine Motorlu Taşıtlar Vergisi üzerinden yüzde 10 oranında Yol ve Trafik Katkı Payı alınsın. Bu gelir, ulaşım ve yol hizmetinde kullanılsın. Büyükşehirlerde ise bu pay, büyükşehir belediyelerine verilsin. (Bakanlığın bu önerisi yıllık 10 milyar liraya yaklaşan motorlu taşıtlar vergi gelirinin 1 milyarının ‘yol ve trafiğe’ ayrılması anlamına geliyor.)
* Konut ve sanayinin tükettiği doğalgaz ile cep telefonu ve internet faturaları üzerinden yüzde 1 ‘belediye’ vergisi alınsın.
* Atık ücreti kaldırılsın. Çevre Temizlik Vergisi (ÇTV) artırılsın, miktarını da belediye meclisleri belirlesin. Tahsil edilen ÇTV’nin yüzde 30’u büyükşehir belediyelerine verilsin. (ÇTV konutlarda tüketilen 1 metreküp su üzerinden büyükşehirlerde 27 kuruş, diğer illerde 21 kuruş olarak alınıyor. İş yerlerinde ise derece ve gruplara göre yıllık 21 liradan 2600 liraya kadar çıkıyor.)
* Hal rüsum oranları (malları satın alanlarca toptan satış bedeli üzerinden toptancı hali bulunan belediyelere veya işletmelere ödenen pay) kanunla belirlenecek sınırlar içinde belediye meclislerince belirlensin ve rüsum oranı ile paylaşım yeniden düzenlensin.
* Konut, işyeri ve arsa değeri üzerinden büyükşehirlerde binde 2 ila binde 6 oranında; diğer şehirlerde binde 1 ila binde üç oranında alınan emlak vergisi; yerleşim yerlerinin gelişmişlik düzeyine göre kanuni sınırlar içinde belirlensin. Böylece büyükşehirlerde yüzde 100 artırımlı uygulamasına son verilsin.
Maden payı belediyeye
* Hazinenin özel mülkiyetinde veya devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdeki madenlerden alınan devlet payının dağılımı değiştirilsin. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na verilen yüzde 50’lik pay, büyükşehir belediyelerine verilsin.
* Büyükşehirlerde Kültür ve Tabiat Varlıkları Katkı Payı, belediye gelirleri arasına alınsın. Bu payın yüzde 70’i büyükşehir belediyelerine, yüzde 30’u büyükşehir ilçe belediyelerine verilsin. Amacı doğrultusunda kullanımı için ayrı bir hesapta tutulsun.
Maliye'den MTV itirazı
Edinilen bilgiye göre Motorlu Taşıtlar Vergi (MTV) gelirlerinin yüzde 10’unun yol ve trafik payı olarak ayrılmasına Maliye Bakanlığı itiraz ediyor. Mali disiplinden sapma olacağı gerekçesiyle itiraz edilen bu önerinin gerçekleşebilmesi için ‘ilave bir MTV’ artışı gerekeceği vurgulanıyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın hallere giren sebze ve meyvenin gerçek miktar ve fiyatının gösterilmediği, dolayısıyla gelirlerin düşük kaldığı gerekçesiyle sunduğu önerinin ise meyve sebze fiyatlarında ‘artışa’ neden olabileceği uyarısı yapılıyor. Enflasyonda gıda fiyatları nedeniyle zaten kalıcı düşüş sağlanamadığı belirtilirken, bu alanda yapılacak değişikliklerin sonucunun iyi hesaplanması gerektiği belirtiliyor.
